The object of research, development or design (in Russian) : Вирус картофеля Y (Potato virus Y/PVY) представитель семейства Potyvirus, род Potyviridae и кодируемый им белок-супрессор HC-Pro (Helper Component Proteinase).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Картоп вирусы Y (PVY) - Potyvirus тұқымдасының мүшесі, Potyviridae тұқымдасы және оның көмегімен кодталған HC-Pro (Helper Component Proteinase) супрессоры.

Aim of work (in Russian) : Изучение влияния функциональных особенностей супрессора РНК-интерференции – белка HC-Pro, кодируемого вирусом PVY на активацию иммунного ответа растений. Детально рассмотрено взаимодействие между способностью белка HC-Pro связывать короткие интерферирующие РНК (киРНК) и запуском защитных механизмов растений. С использованием технологии прайминга пробирочных растений картофеля сортов селекции ВКГУ им. С.Аманжолова за 2021-2022 гг. будет апробирован новый подход получения посадочного материала с приобретенной устойчивостью к вирусу картофеля и передача его по наследству последующим поколениям.

Aim of work (in Kazakh) : РНҚ-ның интерференциялық супрессорының - PVY вирусымен кодталған HC-Pro ақуызының функционалдық ерекшеліктерінің өсімдіктердің иммундық реакциясын белсендіруге әсерін зерттеу. HC-Pro ақуызының қысқа интерференциялық РНҚ-ны (қиРНҚ) байланыстыру қабілеті мен өсімдіктерді қорғау механизмдерінің іске қосылуы арасындағы өзара байланыс егжей-тегжейлі қарастырылған таңдап алған сорттардың пробиркалық картоп өсімдіктерін өңдеу технологиясын қолдана отырып. С.Аманжолов 2021-2022 жж картоп вирусына тұрақтылығы бар отырғызу материалын алу және оны кейінгі ұрпаққа мұрагерлік жолымен беру үшін жаңа тәсіл сынақтан өтеді.

Методы исследования (на русском) : При постановке экспериментов были использованы иммунологические методы (иммуноблотинг, иммуно-преципитация, иммуноферментный анализ), методы хроматографического (колоночная гель-фильтрационная и ионообменная хроматография) и электрофоретического (ПААГ и агарозный гель-электрофорез) разделения белков, спектрофотометрические методы, а также методы статистической обработки данных на платформе программы GraphPad Prism 6.0 и обработки цифровых изображений гелей на основе графического редактора Image J.

Методы исследования (на казахском) : Тәжірибелерді орнатқан кезде біз иммунологиялық әдістерді (иммуноблоттау, иммуно-тұндыру, ферменттік иммуносорбенттік талдау), хроматографиялық (гельді сүзу және ион алмасу хроматографиясы) және электрофоретикалық (PAGE және агарозды гель электрофорезі) белоктарды бөлу, спектрофотометриялық әдістер, сонымен қатар статистикалық өңдеу әдістерін қолдандық. GraphPad Prism 6.0 бағдарламалық платформасындағы мәліметтер және Image J негізінде сандық гельдік кескіндерді өңдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выявлена ключевая роль взаимодействий в устойчивом формировании комплексов между вирусным белком и молекулами киРНК. В НИР впервые представлены результаты по разработке нового эффективного метода придания антивирусного иммунитета растениям посредством внедрения в листовую пластину специфичных исследуемому вирусу молекул коротких интерферирующих РНК.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Вирустық ақуыз бен сиРНҚ молекулалары арасындағы комплекстердің тұрақты қалыптасуындағы өзара әрекеттесудің шешуші рөлі ашылды. Алғаш рет ғылыми жоба өсімдіктерге вирусқа қарсы иммунитеттің жаңа тиімді әдісін әзірлеу нәтижелерін ұсынады, бұл зерттелетін вирусқа тән қысқа интерференциялық РНҚ молекулаларын жапырақ тақтасына енгізеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Получен и очищен нуклеопротеиновый комплекс супрессорного белка HC-Pro с молекулами коротких интерферирующих 21-22 нт. РНК, специфичных к вирусу PVY. Молекулярная масса комплекса составляет 60 кДа

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 21-22 нт қысқа интерферентті молекулалары бар HC-Pro супрессоры ақуызының нуклеопротеиндік кешені алынды және тазартылды. PVY вирусына тән РНҚ. Кешеннің молекулалық салмағы 60 кДа құрайды

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Технология будет применена на сортах отечественной селекции в сельском хозяйстве

Field of application (in Kazakh) : Технология ауыл шаруашылығында отандық селекцияның сорттарына қолданылады