The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются территорий населенных пунктов, расположенных в зонах влияния горных работ.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері тау-кен жұмыстарының әсер ету аймақтарында орналасқан елді мекендердің аумақтары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработать системы мониторинга за сдвижением и оценки риска проявления геодинамических процессов земной поверхности населенных пунктов, расположенных в зонах влияния горных работ на основе технологии радарной интерферометрий, ГИС и математического моделирования

Aim of work (in Kazakh) : Радарлық интерферометрия, ГАЖ және математикалық модельдеу технологиялары негізінде тау-кен жұмыстарының әсер ету аймақтарында орналасқан елді мекендердің жер беті геодинамикалық процестерінің пайда болу қаупін бағалау және ығысуын мониторингілеу жүйесін әзірлеу болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований – Метод РСА интерферометрии, наземно-спутниковой геодезии (GPS, Электронные тахеометры, цифровые нивелиры), математическое моделирование.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – САР интерферометрия, жерүсті-спутниктік геодезия (GPS, электрондық тахеометрлер, цифрлық нивелирлер) әдісі, математикалық модельдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : – 2021 г. – Проведено научно-методическое обоснование системы мониторинга за движением земной поверхности населенных пунктов, расположенных в зонах влияния горных работ. В рамках исследования обоснована актуальность темы исследования, a также проанализированы и определены объект и методы мониторинга за сдвижением земной поверхности населенных пунктов с учетом их расположения в зонах влияния горных работ. В результате сбора и анализа геолого-геофизических данных установлено, что исследуемая территория, которая ранее была определена как асейсмичная зона больше таковой не является, что подтверждается землетрясениями с магнитудой 5 и более баллов, которые были зафиксированы за последние несколько лет. По результатам собранных геодезических и маркшейдерских данных выявлены большие численные значения деформаций земной поверхности на территории угольных шахт, где добыча полезных ископаемых ведется закрытым способом. Результаты линеаментного анализа также показали, что, наибольшее количество выявленных линеаментов находится вблизи территорий активной добычи полезных ископаемых. Это, в свою очередь, подтверждается высокими показателями плотности линеаментов (км/км2) в регионе исследования. С учетом поставленных задач данного проекта был проведен анализ методики построения комплексного геодинамического мониторинга населенных пунктов, попадающих в зону опасного влияния горных работ.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : – 2021 ж. – Тау-кен жұмыстарының әсер ету аймақтарында орналасқан елді мекендердің жер беті қозғалысының мониторингі жүйесінің ғылыми-әдістемелік негіздемесі жүргізілді. Зерттеу шеңберінде зерттеу тақырыбының өзектілігі негізделді, сондай-ақ тау-кен жұмыстарының әсер ету аймақтарында олардың орналасуын ескере отырып, елді мекендердің жер бетінің жылжуын мониторингтеу объектісі мен әдістері талданып, айқындалды. Геологиялық-геофизикалық деректерді жинау және талдау нәтижесінде бұрын асейсмикалық аймақ ретінде есептеліп келген зерттелетін аумақ кері нәтиже көрсетті, соңғы бірнеше жылда тіркелген 5 және одан да көп баллдық жер сілкіністерімен оған дәлел. Жиналған геодезиялық және маркшейдерлік деректердің нәтижелері бойынша пайдалы қазбаларды өндіру жабық тәсілмен жүргізілетін көмір шахталары аумағындағы жер беті деформацияларының үлкен сандық мәндері анықталды. Сызықтық талдау нәтижелері сонымен қатар анықталған сызықтардың ең көп саны пайдалы қазбаларды белсенді өндіру аумақтарына жақын екенін көрсетті. Бұл өз кезегінде зерттеу аймағындағы сызықтардың тығыздығының жоғары көрсеткіштерімен (км/км2) расталады. Осы жобаның қойылған міндеттерін ескере отырып, тау-кен жұмыстарының қауіпті әсер ету аймағына түсетін елді мекендердің кешенді геодинамикалық мониторингін құру әдістемесіне талдау жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект имеет научно-исследовательский характер некоммерческой направленности.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба коммерциялық емес бағыттағы ғылыми-зерттеу сипатына ие.

Level of implementation (in Russian) : Результаты работ могут быть использованы организациями в области защиты населения, объектов хозяйств и окружающей среды от ЧС, недропользования.

Level of implementation (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелерін халықты, шаруашылық объектілерін және қоршаған ортаны ТЖ-дан қорғау, жер қойнауын пайдалану саласындағы ұйымдар пайдалана алады.

Efficiency (in Russian) : Эффективность определяется тем, что система мониторинга предупреждения о ЧС техногенного характера и оценка опасных объектов и участков с аномальными смещениями на территории населенных пунктов, расположенных в зонах влияния горных работ может служить для снижения социально-экономических потерь при ЧС и выработки рекомендации по ликвидации их последствии.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі техногендік сипаттағы ТЖ туралы ескертуді мониторингілеу жүйесі және тау-кен жұмыстарының әсер ету аймақтарында орналасқан елді мекендер аумағындағы ығысулар бар қауіпті объектілер мен учаскелерді бағалау ТЖ кезінде әлеуметтік-экономикалық шығындарды төмендетуге және олардың салдарын жою жөнінде ұсынымдар әзірлеуге қызмет ете алатындығымен айқындалады.

Field of application (in Russian) : Гражданская защита, органы ЧС, предприятия по недропользованию, местные органы власти, информационные технологии, геодинамика, сейсмология.

Field of application (in Kazakh) : Азаматтық қорғау, ТЖ органдары, жер қойнауын пайдалану жөніндегі кәсіпорындар, жергілікті билік органдары, ақпараттық технологиялар, геодинамика, сейсмология.