The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются каспийский тюлень, биологические образцы (смывы, сгустки и сыворотка крови), собранные от каспийских тюленей и секционные материалы от павших особей.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – каспий итбалығы, каспий итбалықтарынан жиналған (шайынды, қан ұйындысы) биологиялық сынамалар, өлекседен алынған секциялық материалдар.

Aim of work (in Russian) : Целю проекта является характеристика с помощью метагеномного анализа широкого круга вирусов инфицирующих каспийских тюленей, динамики их циркуляции, обнаружение ранее не идентифицированных и малоизученных вирусных патогенов и оценка их участия в массовой заболеваемости и смертности животных, создание препаратов для молекулярной диагностики инфекций.

Aim of work (in Kazakh) : Метагеномдық талдау көмегімен Каспий итбалықтары жұқтыратын вирустардың кең спектрін, олардың айналым динамикасын сипаттау, бұрын анықталмаған және нашар зерттелген вирустық қоздырғыштарды анықтау және жануарлардың жаппай ауруы мен өлім-жітіміне вирустардың қатынасын бағалау, инфекцияларды молекулалық балауға арналған препараттар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В работе использованы современные вирусологические, молекулярно-биологические, метагеномные и виромные методы исследований и проведен статистический анализ всех изученных показателей.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста заманауи вирусологиялық, молекулалы биологиялық, метагеномдық және виромдық зерттеу әдістері мен технологиялар қолданылды және зерттелген барлық параметрлерге статистикалық талдау жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В 2020-2021 гг. в результате экспедиционных выездов собраны 138 биологических образцов от 19 живых особей и 17 трупов каспийских тюленей. С применением метода массового параллельного секвенирования, идентифицированы три новых вируса каспийского тюленя из материалов, собранных в ноябре 2020 г. в казахстанской части моря. Новые вирусы каспийских тюленей предварительно отнесены к papilloma-like, lentivirus-like и retrovirus-like вирусам. Новый лентивирус каспийского тюленя, возможно, является отдельным видом в данном семействе вирусов, вызывающие иммунодефицитное состояние животных приводящие к снижению их устойчивости к оппортунистическим инфекциям. На основании исследованных выборок, полученные данные свидетельствуют об относительном благополучии популяции каспийских тюленей по отношению к массовым вирусным инфекциям морских и наземных плотоядных. Возможность диагностировать обширный спектр возбудителей заболеваний позволил сделать выводы о том, что вирусные агенты не стали причиной массового выброса трупов каспийских тюленей на Дагестанском побережье моря в декабре 2020 г.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2020-2021 жылдары экспедициялық сапарлардың нәтижесінде 19 тірі және17 өлі каспий итбалығынан 138 биологиялық сынама алынды. Жаппай параллельді тізбектеу әдісін қолдана отырып, 2020 жылдың қарашасында теңіздің қазақстандық бөлігінде жиналған материалдардан каспий итбалығының үш жаңа вирусы анықталды. Каспий итбалықтарының жаңа вирустары шартты түрде папиллома тәрізді, лентивирустық және ретровирустық вирустарға жіктелді. Каспий итбалығының жаңа лентивирусы вирустардың осы тұқымдасының жеке түрі болуы мүмкін, олар жануарлардың иммунитет тапшылығын тудырады, бұл олардың оппортунистік инфекцияларға төзімділігінің төмендеуіне әкеледі. Зерттелген үлгілер негізінде алынған мәліметтер каспий итбалықтарының популяциясының салыстырмалы түрде теңіздегі және құрлықтағы жыртқыштардың жаппай вирустық ауруларынан ада екенін көрсетеді. Қоздырғыштардың кең спектрін диагностикалау мүмкіндігі 2020 жылдың желтоқсанында Дағыстан жағалауына каспий итбалықтарының қлекселерінің жаппай шығуына вирустық агенттер себеп болған жоқ деген қорытынды жасауға мүмкіндік берді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Реализация проекта позволит выявить ранее неизвестные вирусы, влияющие на численность популяции морских животных, и будет способствовать определению возможных причин периодической гибели каспийских тюленей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба теңіз жануарларының популяциясына әсер ететін бұрын белгісіз вирустарды анықтап, Каспий итбалықтарының мезгілдік өлімінің себептерін анықтауға көмектеседі. Бұл жағдайлар ұсынылған жобаны қаржыландыру қажеттілігін негіздейді, өйткені ондағы зерттеулердің нәтижелері.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : вирусология, морская вирусология, ветеринарная вирусология, экология, эпидемиология, эпизоотология.

Field of application (in Kazakh) : вирусология, теңіз вирусологиясы, ветеринарлық вирусология, экология, эпидемиология, эпизоотология