The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются почвенные грибы рода Trichoderma хр. Кунгей и Джунгарский Алатау.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны Күнгей және Жоңғар Алатауындағы топырақ саңырауқұлақтары Trichoderma туысы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – получить отечественные штаммы грибов рода Trichoderma с высокой антагонистической активностью и стимулирующих рост сельскохозяйственных растений для улучшения почв в агробиоценозах.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – агробиоценоздарда топырақты жақсарту үшін ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің өсуін ынталандыратын және антагонистік белсенділігі жоғары Trichoderma туысы саңырауқұлақтарының отандық штаммдарын алу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследований: В процессе работы проводилось отбор проб в естественных лесах Кунгей и Джунгарский Алатау. Выделение и последующую идентификацию почвенных грибов проводили согласно общепринятым методам. Получены продукты ПЦР анализа и секвенировании с универсальными праймерами ITS1/ITS4 на ITS участок рДНК грибов.Антагонистические свойства грибов рода Trichoderma по отношению к фитопатогенным грибам определяли методом встречных культур, определение ингибирующей активности грибов Trichoderma проводили методом бумажных дисков, при оценке влияния штаммов рода Trichoderma на рост некоторых сельскохозяйственных растений, в качестве объектов исследований использововали выделенные изоляты грибов Trichoderma и растения (гороха и фасоля). В опытном варианте проращивались семена, обработанные спорами гриба рода Trichoderma путем опудривания до полного насыщения. В контроле использовали семена, которые не были обработаны спорами.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеудің әдістері: Сынамалар Күнгей және Жоңғар Алатауының табиғи ормандарынан жиналды. Топырақ саңырауқұлақтарын бөліп алу және түрлік құрамын бірегейлендіру жалпы қабылданған әдістерге сәйкес жүргізілді. Саңырауқұлақтардың рДНҚ-ның ITS аймағында ITS1 / ITS4 әмбебап праймерімен ПТР және секвенирлеу -талдамасының өнімдері алынды.Trichoderma туысының жоғары антогонистік белсенділікке ие қасиеттерін фитопатогенді саңырауқұлақтарға бірлесіп өсіру әдісі арқылы, ингибиторлық белсенділігін қағаз дискілер әдісімен, кейбір ауылшаруашылық өсімдік тамырларының белсенді түрде өсуін бағалауда Trichoderma туысының штамдары және өсімдіктер (бұршақ және үрмебұршақ) қолданылды. Тәжірибелік нұсқада тұқымдар Trichoderma саңырауқұлағының спораларымен толық қаныққанға дейін өңделді. Бақылауда спораларымен өңделмеген тұқымдар пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате исследований, проведены 2 экспедиционных выезда в Джунгарский Алатау и 1 командировка в город Талдыкурган. При изучении почвенной микобиоты растений хребта Кунгей и Джунгарский Алатау из 424 отобранных почвенных образцов были получены 34 штамма рода Trichoderma, из них идентифицированы 10 видов: причем, по морфологическим признакам идентифицированы 7 видов, с помощью ПЦР и секвенирования – 5 видов. В коллекцию внесено 34 штамма. Произведен поиск штаммов рода Trichoderma с высокой антагонистической активностью. Штаммы 307р, 325в, 327б, 303а, 398б, выделенные из ризосферы рябины, полыни и осины, показали самую высокую антагонистическую активность против фитопатогенных грибов при совместном культивировании, что делает эти штаммы особо ценными для улучшения качества почвы. Произведен скрининг штаммов, стимулирующих рост некоторых сельскохозяйственных растений, установлено, что штаммы рода Trichoderma стимулируют рост корней гороха. Осуществлен подбор оптимальных сред для культивирования грибов рода Trichoderma, наиболее быстрый рост колоний с активным накоплением мицелиальной массы наблюдается на картофельно-сахарозном агаре. Новизна проекта: впервые проведено микологическое обследование почв лесов Джунгарского и Кунгей Алатау, установлен видовой состав почвенных грибов рода Trichoderma, получены чистые культуры штаммов (в том числе с высокой антагонистической активностью против фитопатогенных грибов), создана коллекция штаммов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесінде 2 экспедициялық іссапар: Жоңғар Алатауына және 1 іссапар Талдықорған қаласына жүргізілді. Күнгей және Жоңғар Алатаулары өсімдіктерінің топырақ микобиотасын зерттеу барысында алынған 424 топырақ үлгілерінен Trichoderma туысының 34 штаммы бөліп, 10 түрі анықталды: оның ішінде 7 түрі морфологиялық белгілері бойынша, ал 5 түрі ПТР және секвенирлеу арқылы анықталды. Коллекцияға 34 штамм енгізілді. Trichoderma туысының жоғары антогонистік белсенділікке ие штаммдарын іздестіру жұмыстары жүргізілді. Шетен, жусан және көктерек ризосферасынан бөлінген 307р, 325в, 327б, 303а, 398б штаммдары бірлесіп өсіру барысында фитопатогенді саңырауқұлақтарға қарсы ең жоғарғы антогонистік белсенділікті көрсетті, бұл топырақ сапасын жақсартудағы штаммдардың ерекше құндылығын арттырады. Кейбір ауылшаруашылық өсімдіктерінің белсенді өсуіне ықпал ететін штамдар скринингі жасалды, Trichoderma туысының штамдары бұршақ тамырларының белсенді түрде өсуіне ықпал ететіні анықталды. Саңырауқұлақтарды өсіру үшін қолайлы қоректік орта таңдалды, мол мицелилі колониялардың жылдам өсу белсенділігі картопты-қантты-агар ортасында байқалды. Жоба жаңалығы: Жоңғар және Күнгей Алатауларының орман топырақтарына алғаш рет микологиялық зерттеу жұмыстары жүргізілді, Trichoderma туысына жататын топырақ саңырауқұлақтарының түрлік құрамы анықталды, штамдардың таза культуралары (фитопатогенді саңырауқұлақтарға қарсы жоғары антогонистік белсенділікке ие түрлері) бөлінді, штамдар коллекциясы жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В ходе реализации проекта будет создана коллекция отечественных штаммов рода Trichoderma для последующего создания биопрепаратов или биокомпостов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаны іске асыру барысында биопрепараттар немесе биокомпосттар жасау үшін Trichoderma туысының отандық штаммдар коллекциясы құрылады

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Микология, биотехнология, защита растений

Field of application (in Kazakh) : Микология, биотехнология, өсімдіктерді қорғау