The object of research, development or design (in Russian) : СО2-экстракт полыни гладкой, арглабин, арголид

The object of research, development or design (in Kazakh) : тықыр жусанның СО2-сығындысы, арглабин, арголид

Aim of work (in Russian) : Оптимизация технологии оригинальных лекарственных препаратов с применением математического моделирования

Aim of work (in Kazakh) : Математикалық модельдеуді қолдана отырып, бірегей дәрілік препараттар технологиясын оңтайландыру

Методы исследования (на русском) : Перколяция, высокоэффективная жидкостная хроматография, центробежная хроматография распределения, методология поверхностного отклика

Методы исследования (на казахском) : Перколяция, жоғары тиімді сұйықтық хроматографиясы, ортадан тепкіш үлестіру хроматографиясы, беттік жауап беру әдістемесі

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны математические модели зависимости производительности процесса выделения и очистки арглабина при хроматографическом разделении СО2-экстракта полыни гладкой от технологических параметров. Оптимизирована система растворителей и технологические параметры: скорость элюирования, скорость вращения ротора, масса экстракта, обеспечивающие максимальную производительность технологии производства сесквитерпеновых лактонов арглабина и арголида. Оптимизирован режим, обеспечивающий количественное извлечение флавоноида апигенина из сырья серпухи венценосной (0,11 % в расчете на воздушно-сухое сырье) при перколяции на П-250 при следующих параметрах: экстрагент – 96 %-ный спирт этиловый, температура экстракции – 65 °С, соотношение сырье – экстрагент 1:10. Собрано сырьё серпухи венценосной (Serratula coronata L.) – 100 кг, корней гармалы обыкновенной (Peganum harmala L.) – 100 кг, почек тополя бальзамического (Populus balsamifera L.) – 5 кг и полыни гладкой (Artemisia glabella Kar. et Kir.) – 350 кг.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Тықыр жусанның СО2-сығындысын хроматографиялық бөлу кезінде арглабинді бөліп алу және тазарту үдерісі өнімділігінің технологиялық параметрлерден тәуелділігінің математикалық модельдері жасалды. Арглабин және арголид сесквитерпенді лактондарын өндіру технологиясының ең жоғары өнімділігін қамтамасыз ететін еріткіштер жүйесі мен технологиялық параметрлері оңтайландырылды: элюирлеу жылдамдығы, ротордың айналу жылдамдығы, сығынды массасы. П-250 қондырғысында келесі параметрлерде перколяциялау кезінде тәжі түймебас шикізатынан апигенин флавоноидын сандық шығарып алуды қамтамасыз ететін режим оңтайландырылды (ауа құрғақ шикізатына есептегенде 0,11%): экстрагент – 96% этил спирті, экстракциялау температурасы – 65°С, шикізат-экстрагент арақатынасы – 1:10. Тәжі түймебастың (Serratula coronata L.) – 100 кг, кәдімгі адыраспан (Peganum harmala L.) тамырларының – 100 кг, бальзамды терек (Populus balsamifera L.) бүршіктерінің – 5 кг және тықыр жусанның (Artemisia glabella Kar. et Kir.) – 350 кг шикізаты жиналды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определен режим разделения, обеспечивающий максимальную производительность процесса выделения арглабина - 0,46 г/мин (скорость элюирования 100 мл/мин, скорость вращения ротора 900 об/мин и масса экстракта 90 г). Разработана схема переработки СО2-экстракта полыни гладкой с применением метода центробежной хроматографии распределения, позволяющая комплексно выделять сесквитерпеновые лактоны из СО2-экстракта полыни гладкой.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Арглабинді бөліп алу үдерісінің максималды өнімділігін қамтамасыз ететін бөлу режимі анықталды – 0,46 г/мин (элюирлеу жылдамдығы 100 мл/мин, ротордың айналу жылдамдығы 900 айн/мин және сығынды массасы 90 г). Тықыр жусанның СО2-сығындысын ортадан тепкіш хроматография әдісін қолдана отырып өңдеу тәсімі жасалды, ол тықыр жусан СО2-сығындысынан сесквитерпенді лактондарды кешенді түрде бөліп алуға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Оптимизирована и внедрена опытно-промышленная технология хроматографического разделения СО2-экстракта полыни гладкой в производство субстанций на основе сесквитерпеновых лактонов на Карагандинском фармацевтическом заводе. Оптимизированная технология экстракции сырья серпухи венценосной внедрена в производство субстанции адаптогенного и иммуномодулирующего препарата на Карагандинском фармацевтическом заводе.

Level of implementation (in Kazakh) : Тықыр жусанның СО2-сығындысын хроматографиялық бөлудің тәжірибелік-өнеркәсіптік технологиясы оңтайландырылды және Қарағанды фармацевтикалық зауытында сесквитерпенді лактондар негізіндегі субстанциялар өндірісіне енгізілді. Тәжі түймебас шикізатын экстракциялаудың оңтайландырылған технологиясы Қарағанды фармацевтикалық зауытында адаптогендік және иммунтүрлендіргіш препарат субстанциясының өндірісіне енгізілді.

Efficiency (in Russian) : Оптимизированная технология хроматографического разделения СО2-экстракта полыни гладкой повысила производительность процесса производства сесквитерпенового лактона арглабина в 2,4 раза (с 0,19 до 0,46 г/мин). Оптимизированная технология экстракции сырья серпухи венценосной позволила увеличить в 2,75 раза выход флавоноида апигенина (с 0,04 до 0,11% в пересчете на воздушно-сухое сырье).

Efficiency (in Kazakh) : Тықыр жусанның СО2-сығындысын хроматографиялық бөлудің оңтайландырылған технологиясы арглабин сесквитерпенді лактонын өндіру үдерісінің өнімділігін 2,4 есеге (0,19-дан 0,46 г/мин дейін) арттырды. Тәжі түймебас шикізатын экстракциялаудың оңтайландырылған технологиясы апигенин флавоноидының шығымын 2,75 есеге (құрғақ ауа шикізатына қайта есептегенде 0,04%-дан 0,11%-ға дейін) арттыруға мүмкіндік берді.

Field of application (in Russian) : Технология лекарств, фармацевтическая химия

Field of application (in Kazakh) : Дәрі-дәрмек технологиясы, фармацевтикалық химия