The object of research, development or design (in Russian) : пшеница, картофель, яблоня, поражающие их фитопатогены

The object of research, development or design (in Kazakh) : бидай, картоп, алма ағаштарын зақымдайтын фитопатогендер

Aim of work (in Russian) : Разработка высокочувствительных молекулярно-биологических и биохимических тестов детекции патогенов, влияющих на потребительские качества конечного продукта на основе мониторинга возбудителей заболеваний сельскохозяйственных культур (пшеница, картофель, яблони).

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты-ауыл шаруашылығы дақылдары (бидай, картоп, алма ағаштары) ауруларының қоздырғыштарын бақылау негізінде түпкі өнімнің тұтынушылық сапасына әсер ететін қоздырғыштарды анықтаудың сезімталдығы жоғары молекулярлық-биологиялық және биохимиялық тестілерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : компьютерный анализ нуклеотидных последовательностей, культивирование микроорганзимов, и получение чистых культур, клональное микроразмножение растений, выделение и электрофорез ДНК и РНК, электрофорез и изофокусирование белков, ИФА, обратная транскрипция, ПЦР, количественная ПЦР в реальном времени, нозерн-блоттинг, спектрофотометрия, хроматография

Методы исследования (на казахском) : нуклеотидтерді компьютерлік талдау, микроағзаларды дақылдау және таза дақылдарын алу, өсімдіктерді микроклондық көбейту, ДНҚ мен РНҚ оқшаулау және электрофорезі, ақуыздардың электрофорезі және изофокусы, ИФТ, кері транскрипция, ПТР, нақты уақыттағы сандық ПТР, нозерн блоттау, спектрофотометрия, хроматография

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) Проведена диагностика присутствия пяти вирусов методом ИФА и ОТ-ПЦР в собранных листьях картофеля. Налажена и оптимизирована диагностика одиночной и смешанной вирусной инфекции с помощью реакции ОТ и мультиплексной ПЦР. 2) Оптимизированы условия культивирования Fusarium graminearum с высокой продукцией протеолитических ферментов. Хроматографией очищена сериновая трипсин-подобная протеаза. Определены физико-химические свойства фермента. 3) Проведено фитопатологическое обследование дикоплодовых лесов и посадок яблони в Алматинской области. Выявлено 23 положительных образца Erwinia amylovora; все они направлены на получение чистых культур и бактериологическое подтверждение. 4) Разработан способ оценки уровня фрагментации 18S рРНК растений методом нозерн-блоттинга. Выявлены новые маркериы биотического стресса (дискретные фрагменты 18S рРНК). Исследовано влияние вирусов на дискретную фрагментацию 18S рРНК растений. 5) Проведено тестирование 50и сортообразцов злаковых на наличие генов синтеза β-глюкана. Определено содержание β-глюкана в отобранных сортообразцах злаковых культур.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) Картоптың жиналған жапырақтарында ИФТ және КТ-ПТР әдісімен бес вирустың болуын диагностикалау жүргізілді. Мультиплексті ПТР және КТ реакциясының көмегімен бір және аралас вирустық инфекцияның диагностикасы жолға қойылды және оңтайландырылды. 2) Протеолитикалық ферменттерді жоғары өндіретін Fusarium graminearum дақылдау шарттары оңтайландырылды. Хроматографиямен сериндік трипсин тәрізді протеаза тазартады. Ферменттің физика-химиялық қасиеттері анықталды. 3) Алматы облысындағы жабайы жеміс ормандары мен алма ағаштары екпелеріне фитопатологиялық зерттеу жүргізілді. Erwinia amylovora-ның 23 оң үлгілері анықталды; олардың барлығы таза дақылдарды алуға және бактериологиялық растауға бағытталған. 4) Өсімдіктегі 18S рРНҚ фрагментация деңгейін нозерн блоттау әдісімен бағалау тәсілі әзірленді. Биотикалық стресстің жаңа маркерлері (18S рРНҚ-ның дискретті фрагменттері (ДФ)) анықталды. Өсімдіктердегі 18S рРНҚ-ның ДФ-на вирустардың әсері зерттелді. 5) Астық тұқымдастылардың 50 сұрыптық үлгілерінде β-глюканды синтездейтін гендердің болуына сынау жүргізілді. Астық тұқымдастылардың таңдамалы сұрыптық үлгілерінде β-глюканның мөлшері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : повышение эффективности контроля болезней картофеля, злаковых и плодовых культур в стране, упрощение селекционного процесса для выявления сортов и линий важных видов растений с повышенной устойчивостью к фитопатогенам.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : елдегі картоп, астық тұқымдастылар және жеміс дақылдарының ауруларын бақылаудың тиімділігін арттыру, фитопатогендерге төзімділігі жоғары өсімдіктердің маңызды түрлерінің сұрыптары мен линияларын анықтау үшін селекциялық үдерісті жеңілдету

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : молекулярная биология, биотехнология растений, растениеводство, фитопатология, вирусология, селекция зерновых культур

Field of application (in Kazakh) : молекулалық биология, өсімдіктер биотехнологиясы, өсімдік шаруашылығы, фитопатология, вирусология, астық тұқымдастыларды сұрыптау