The object of research, development or design (in Russian) : Археологические раскопки курганов на могильниках Орнек и Иссык (IV–III вв. до н.э.), разведывательные работы на прилегающих к Иссыкскому микрорегиону территориях, включая высокогорье урочища Кыземшек в верховьях реки Иссык.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Өрнек және Есік қорымдарындағы (б.з.д. IV–III ғғ.) обаларды қазу, Есік микроауданына іргелес аумақтардағы, соның ішінде Есік өзенінің жоғарғы сағасындағы Қыземшек шатқалының биік тауларындағы барлау жұмыстары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью программы является археологическое изучение социальной структуры саков Жетысу. Это период формирования кочевой культуры, складывания новых социально-экономических отношений, изменения религиозно-мифологических представлений. Поэтому исследование эпохи становления кочевничества и возникновения мощных протогосударственных образований является наиболее перспективным, особенно в Жетысу. В исследованиях погребальных комплексов ранних кочевников Жетысу есть определенный научный задел.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты - Жетісу сақтарының әлеуметтік құрылымын археологиялық зерттеу. Көшпелілер мәдениетінің қалыптасу кезеңі, жаңа әлеуметтік-экономикалық қатынастарды қалыптастыру, діни - мифологиялық идеялардың өзгерісі болып табылады. Сондықтан, көшпенділіктің қалыптасу дәуірі мен мықты мемлекеттің құрылуы әсіресе, Жетісу мекенін зерттеу перспективті. Жетісудың ерте көшпенділерінің жерлеу кешенін зерттеу барысында белгілі бір ғылыми қор бар.

Методы исследования (на русском) : В ходе исследования использованы следующее методы: полевых археологических раскопок и фиксации материалов; методы сбора, систематизации и сравнительного анализа материалов из опубликованных источников и архивных данных; методы сравнительно-исторического, семантического анализа, синтеза, исторической реконструкции; методы полевых обследований и раскопок, методы систематизации, классификации, описания и анализа и т.д.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында келесі әдістер қолданылды: далалық археологиялық қазба жұмыстары және материалдарды бекіту; жарияланған дереккөздерден және мұрағаттық деректерден материалдарды жинау, жүйелеу және салыстырмалы талдау әдістері; салыстырмалы, семантикалық талдау, сараптау, тарихи жаңғырту; далалық зерттеулер мен қазба әдістері, жүйелеу, жіктеу, сипаттау және талдау әдістері және т.б.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новые исследования курганов, дали в целом значительный объем информации, расширяющий наши познания в области сакской археологии. Сильная разграбленность больших курганов затрудняет выяснение абсолютной хронологии и временного разрыва цепочек. Добытые материалы представляют большой интерес для изучения древней истории края, в том числе, в контексте выяснения ранних этапов этногенеза саков Жетысу по археологическим данным. На данный момент социальная структура саков Жетысу в научной литературе является одной из сложных проблем. Общественная формация, созданная этой культурной общностью, характеризуется наличием ряда социальных прослоек, отличающихся по статусу, материальному достатку и происхождению. Программой впервые предлагается по единым критериям проанализировать известные на сегодняшний день элитарные курганы могильников Иссыкого микрорегиона. Программное изучение погребально-поминальной обрядности, выявленной на курганных могильниках Орнек, Иссык, и Каракемер позволит обозначить характерные признаки разных социальных страт. Перспективность научно–исследовательских археологических изысканий на территории Алматинской области в культурно-историческом плане не вызывает сомнения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қорғандардың жаңа зерттелуі сақ археологиясы саласындағы біздің танымымызды айтарлықтай кеңейтетін ақпараттар көлемін берді. Үлкен қорғандардың қатты тоналуы абсолютті хронология мен тізбектердің уақыттық үзілісін түсіндіруде қиындықтар туғызады. Алынған материалдар өлкенің ежелгі тарихын, сонымен қатар, археологиялық мәліметтер бойынша Жетісу сақтары этногенезінің ерте дәуірлерін анықтау үшін үлкен қызығушылық тудырады. Қазіргі уақытта Жетісу сақтарының әлеуметтік құрылымы ғылыми әдебиеттерде күрделі мәселелердің бірі болып табылады. Осы мәдени қауымдастық құрған әлеуметтік қоғам мәртебесі, материалдық байлығы және шығу тегі бойынша ерекшеленетін бірқатар әлеуметтік қабаттардың болуымен сипатталады. Бағдарлама аясында алғаш рет бүгінгі таңда белгілі Есік микроөңірі қорымдарының элиталық қорғандарын бірыңғай критерийлер бойынша талдау ұсынылады. Өрнек, Есік және Қаракемер қорымдарында табылған жерлеу-ғұрыптық ескерткіштеріне бағдарламалық зерттеу негізінде әртүрлі әлеуметтік топтарға тән белгілерді анықтауға мүмкіндік береді. Алматы облысы аумағындағы археологиялық ізденістердің ғылыми-зерттеу болашағы мәдени-тарихи тұрғыда еш күмән туғызбайды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Рекомендации к мероприятиям по обеспечению сохранности археологических памятников Енбекшиказахского района Алматинской области

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданының археологиялық ескерткіштерінің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларға ұсыныс беру

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Полученные в ходе исследования верифицируемые и апробированные результаты составят фундаментальную научную базу для активной популяризации культурного наследия и формирования научной исторической памяти казахстанского общества, а также, в значительной мере будут способствовать эффективной актуализации идей «Мәңгілік ел», как закономерного развития и модернизации общественного сознания в Казахстане.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу барысында тексерілген және алынған нәтижелер іргелі ғылыми негіз болады. Мәдени мұраны насихаттау және қазақстандық қоғамның ғылыми-тарихи жадысын қалыптастыру және Қазақстандағы қоғамдық сананың тұрақты дамуы мен модернизациясы ретінде «Мәңгілік Ел» идеясын тиімді түрде өзектендіруге өз үлесін қосады.

Field of application (in Russian) : Материалы исследований будут использованы в подготовке учебных пособий по истории отечественной науки, в культурно-образовательной и экспозиционной деятельности заповедника-музея «Иссык», в целях популяризации историко-культурного наследия региона.

Field of application (in Kazakh) : Зерттелген материалдар отандық тарих ғылымы бойынша оқу құралын құрастырылуда пайдалына отырып, аймақтың тарихи-мәдени мұрасын кеңінен насихаттау мақсатында Есік қорық-музейінде мәдени-білім беру және көрме жұмыстарында қолданылады.