The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются промышленные сточные воды, бентонитовые и тугоплавкие глины, нефтешлам и многфункциональные сорбенты

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі - өнеркәсіптік ағынды сулар, бентонит және баяу балқитын саздар, мұнай шламдары және көп функциялы сорбенттер.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – создание технологии получения многофункциональных сорбентов на основе местных бентонитовых, тугоплавких глин и нефтешлама для сорбционной очистки сточных вод химических предприятий с выделением металлов и минеральных примесей.

Aim of work (in Kazakh) : Химия өндірістердің ағынды суларын сорбциялық тазалау арқылы бағалы металдар мен минералды қоспаларды бөлу үшін жергілікті бентонитті, баяу балқитын балшық және мұнай шламы негізінде көпфункционалды сорбенттер алу технологиясын құру.

Методы исследования (на русском) : Для получения многофункциональных сорбентов выбраны экспериментальные физико-химические и аналитические методы исследования: электронная микроскопия, ИК-спектроскопия, ДТА, элементный анализ, рентгено-фазовый анализ и др.

Методы исследования (на казахском) : Көпфункционалды сорбенттерді алу үшін эксперименттік физика-химиялық және аналитикалық зерттеу әдістері таңдалды: электронды микроскопия, ИК- спектроскопия, ДТА, элементтік талдау, рентгендік фазалық талдау және т.б.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан способ получения многофункциональных сорбентов на основе природного и техногенного сырья для очистки сточных вод химических производств. Подобран оптимальный состав бентонитовых и тугоплавких глин с добавлением нефтешлама, с получением многофункциональных сорбентов, используемых для очистки сточных вод химических производств. На основе проведенных исследований подана 1 (одна) статья в рецензируемое научное издание по научному направлению проекта, входящее в 1 (первый), 2 (второй) либо 3 (третий) квартили в базе Web of Science и (или) имеющее процентиль по CiteScore в базе Scopus не менее 35 (тридцати пяти). Научная новизна заключается в определений термодинамических закономерности процесса очистки сточных вод, также установлением оптимальных условий процесса с использованием метода математического планирования эксперимента.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Химия өнеркәсібінің ағынды суларын тазарту үшін табиғи және техногендік шикізат негізінде көп функциялы сорбенттер алу әдісі әзірленді. Мұнай шламы қоспасымен бентонит пен баяу балқитын саздардың оңтайлы құрамы таңдалынып, химия өнеркәсібінің ағынды суларын тазарту үшін қолданылатын көпфункциялы сорбенттер алынды. Жүргізілген зерттеулердің негізінде жобаның ғылыми бағыты бойынша 1 (бір) мақала рецензияланған Web of Science 1 (бірінші), 2 (екінші) немесе 3 (үшінші) квартилға немесе Scopus дерекқорында CiteScore процентилі кемінде 35 (отыз бес) ғылыми басылымға берілді. Ғылыми жаңалығы - ағынды суларды тазарту үрдісінің термодинамикалық заңдылықтарын анықтау, сонымен қатар тәжірибені математикалық жоспарлау әдісін қолдана отырып, үрдістің оңтайлы көрсеткіштерін орнатумен сипатталады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Простота конструкции, дешевизна и непрерывность процесс, высокая степень очистки сточных вод достигает 97,8-99,01 при динамической емкости сорбента 180-220, в расходе жидкости 0,18-0,31 л/мин.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Конструкцияның қарапайымдылығы, төмен құны және процестің үздіксіздігі, ағынды суларды тазартудың жоғары дәрежесі сорбенттің динамикалық сыйымдылығы 180-220, сұйықтық ағынының жылдамдығы 0,18-0,31 л/мин болғанда 97,8-99,01 жетеді.

Level of implementation (in Russian) : Лабораторная установка по сорбционной очистке сточных вод с использованием многофункционального сорбента полученного на основе местных бентонитовых, тугоплавких глин и нефтешлама с выделением примесей.

Level of implementation (in Kazakh) : Жергілікті бентонит, баяу балқитын балшық және мұнай шламы негізінде алынған көп функциялы сорбентті пайдалана отырып, ағынды суларды сорбциялық тазалау арқылы қоспаларды бөлуге арналған зертханалық қондырғы.

Efficiency (in Russian) : Простота технологии и заниженные расходы по очистке сточных вод, утилизация отходов НП, многократность использования и регенерация в агломерацию. А также дешевые техногенные сырьевые материалы.

Efficiency (in Kazakh) : Технологияның қарапайымдылығы және ағынды суларды тазарту жұмсалатын шығындардың азайюы, мұнай өңдеу зауытының қалдықтарын қайта өңдеу, көп рет пайдалану және агломерацияға қайта қалпына келтіру. Сонымен қатар қолданылатын техногенді шикізаттардың арзан болуы.

Field of application (in Russian) : Очищенная промышленная вода химической промышленности, особенно фосфорного производства после многократного использования может быть использована в качестве раствора разбавления для разложения фосфатного сырья или для агломерационного процесса в качестве добавки к фосфоритной мелочи.

Field of application (in Kazakh) : Химия өнеркәсібінің, әсіресе фосфор өндірісінің тазартылған өнеркәсіптік суын бірнеше рет қолданғаннан кейін фосфат шикізатын ыдырату үшін сұйылту ерітіндісі ретінде немесе фосфорит ұсақтарына қоспа ретінде агломерация процесінде қолдануға болады.