The object of research, development or design (in Russian) : Сорта, гибриды и сорто-подвойные комбинации плодовых, ягодных, орехоплодных культур и винограда, клоновые подвои семечковых и косточковых культур, яблоня Сиверса.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жеміс, жидек, жаңғақ жеміс дақылдары мен жүзімнің сұрыптары, гибридтері және сұрып-телітуші комбинациялары, Сиверс алма ағашы.

Aim of work (in Russian) : Повышение производительности АПК РК за счет создания и ускоренного внедрения высокопродуктивных и устойчивых к стрессовым факторам среды сортов и гибридов плодовых, ягодных, орехоплодных культур и винограда нового поколения с использованием мирового растительного разнообразия, методов классической селекции, молекулярной биологии и высокорентабельных агротехнологий их возделывания

Aim of work (in Kazakh) : Әлемдік өсімдік алуантүрлілігін, классикалық селекция әдістерін, молекулалық биологияны және оларды өсірудің жоғары рентабельді агротехнологияларын пайдалана отырып, жеміс, жидек, жаңғақ жеміс дақылдары мен жүзімнің жоғары өнімді және стресс факторларына төзімді орта сорттары мен будандарын құру және жедел енгізу есебінен ҚР АӨК өнімділігін арттыру

Методы исследования (на русском) : В процессе работы проводились исследования на основе методов гибридизации, молекулярной биологии, биотехнологии, IT-технологии, и агротехнологии.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс барысында будандастыру, молекулярлық биология, биотехнология, IT-технологиялар және агротехнология әдістері негізінде зерттеулер жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведена гибридизация в объёме 46 комбинаций скрещивания плодовых, ягодных культур и винограда. Для первичного сортоизучения передано 20 элитных гибридов плодовых, ягодных культур и винограда, на Государственное сортоиспытание передано 5 сортов. С помощью молекулярных маркеров на 7 сортах винограда казахстанской селекции выявлены аллели, сцепленные с геном устойчивости к милдью. Выращены 12 тыс. шт саженцев перспективных сортов плодовых, ягодных культур и винограда. Заложен демонстрационный сад яблони на площади 2 га и винограда - 0,5 га. Отобраны 25 сортообразцов яблони. Изучен видовой состав и вредоносность особо опасных вредителей и болезней в семечковых садах. Вредители распространены на 25,4% насаждений, зараженность бактериальной инфекцией – 22,1%, степень развития 9,0%. Изучены две системы борьбы с болезнями и вредителями: интегрированная и биологическая. Заложены питомники яблони и косточковых культур (по 0,01 га). Организовано производство лучших клонов Апорта на отобранных формах M. Sieversii и клоновых подвоях яблони-Жетысу 5 и Арм 18. Составлена цифровая карта местности, разработаны модули определения мест повреждения вредителями и болезнями. В Джунгарском ГНПП яблонники поражены хмелем до 60-80% деревьев. В Иле Алатауском ГНПП – 50%. Для формирования разветвленных саженцев яблони для закладки безопорного сада, в Алматинской и Жамбылской областях были заложены поля питомников (0,02 га) подвоями Жетысу 5 и ММ106 (приживаемость 80-85%).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жеміс, жидек дақылдары мен жүзімді айқастырудың 46 комбинациясы көлемінде будандастыру жүргізілді. Алғашқы сұрып сынау үшін жеміс, жидек дақылдары мен жүзімнің 20 элиталық будандары берілді, ал мемлекеттік сұрып сынауға 5 сұрып берілді.Молекулярлық маркерлердің көмегімен қазақстандық селекцияның 7 жүзім сұрыпында жалған ақ ұнтаққа төзімділік геномына тіркелген аллельдер анықталды.Жеміс, жидек дақылдары мен жүзімнің перспективті сұрыптарының 12 мың көшеттері өсірілді.2 га алқапта алма және 0,5 га жүзім демонстрациялық бақ салынды. Алма ағашының 25 сұрыпының үлгісі іріктеліп алынды. Шекілдеуік бақтарында аса қауіпті зиянкестер мен аурулардың түрлік құрамы мен зияндылығы зерттелді.Зиянкестер екпелердің 25,4% – ына таралған, бактериялық инфекциямен залалдану - 22,1%, даму дәрежесі 9,0%.Аурулар мен зиянкестермен күресудің екі жүйесі зерттелді: интеграцияланған және биологиялық. Алма ағаштары мен сүйекті жемістердің тәлімбақтары салынды (0,01 га). M. Sieversii іріктелген нысандарда Апорттың үздік клондарын және Жетісу 5 және Арм 18 клондық-телітушілерді өндіру ұйымдастырылды.Жердің сандық картасы жасалды, зиянкестер мен аурулардың зақымдану орындарын анықтау модульдері жасалды. Жоңғар МҰТП-да алма ағаштары 60-80% дейін құлмақпен зақымдалған. Тіреусіз бақ отырғызу үшін алма ағаштарының тармақталған көшеттерін қалыптастыру үшін Алматы және Жамбыл облыстарында Жетісу 5 және ММ106 (жерсінуі 80-85%) қоралары бар тәлімбақ алқаптары (0,02 га) салынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка технологий клонального микроразмножения, производства однолетних разветвленные саженцев плодовых культур позволят увеличить выход продукции в 2 раза.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Клондық микрокөбейту, жеміс дақылдарының бір жылдық тармақталған көшеттерін өндіру технологияларын әзірлеу өнім шығымын 2 есе арттырады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство, плодоводство, питомниководство, садоводство.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы, жеміс шаруашылығы, тәлімбақ шаруашылығы, бау-бақша шаруашылығы.