The object of research, development or design (in Russian) : Памятники Казахского Алтая начала I тысячелетия н.э.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақ Алтайының б.д. І мыңжылдық басының ескерткіштері

Aim of work (in Russian) : Выявление, учет и взятие под охрану государства памятников Казахского Алтая начала I тысячелетия (II-V вв.) н.э., комплексное изучение этих памятников в контексте первоимпульса Великой миграции и основы формирования этносов и культур большей части современного Евразийского континента.

Aim of work (in Kazakh) : Б. д. І мыңжылдықтың (II-V ғғ.) басындағы Қазақ Алтайының ескерткіштерін анықтау, есепке және мемлекеттің қорғауына алу, бұл ескерткіштерді Ұлы көші-қонның алғашқы серпіні тұрғысынан және қазіргі Еуразия құрлығының басым бөлігіндегі халықтар мен мәдениеттердің қалыптасу негіздері ретінде кешенді зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Полевые исследования (раскопки, рекогносцировка), описание, классификация, систематизация, сравнительно-типологический, семиотический.

Методы исследования (на казахском) : Далалық зерттеулер (қазба, барлау), сипаттау, жүйелеу, топтау, салыстырмалы-топтау, семиотикалық.

Obtained results and novelty (in Russian) : В пределах одного отдельно взятого района идентифицировано и задокументировано обширное число памятников археологии, соотносимых к первой половине I тыс. н.э. Проведены археологические раскопки вышеуказанных памятников с применением инновационных методов исследований и документации. Такого рода комплексные и масштабные научные исследования памятников Алтая конца I тыс. до н.э. и первой половины I тыс. н.э. не имеют аналогов ни за рубежом, ни в отечественной науке, это и важность результатов научных изысканий, как для истории и культуры Казахстана, так и для сопредельных стран и Евразии в целом, и обуславливает научную новизну и значимость представленного проекта в национальном и международном масштабах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жеке бір ауданның б.д. I мың ж. бірінші жартысына қатысты барлық ескерткіштері айқындалып, есепке алынды. Зерттеулер мен құжаттаманың жаңашыл әдістерін қолдана отырып, жоғарыда көрсетілген ескерткіштерге археологиялық қазбалар жүргізілді. Б.д.д. І мыңжылдықтың соңы мен б.д. І мыңжылдықтың бірінші жартысындағы Алтай ескерткіштерінің осындай кешенді және ауқымды ғылыми зерттеулерінің шетелде де, отандық ғылымда да баламасы жоқ, бұл дегеніміз жүзеге асырылған жобаның Қазақстан тарихы мен мәдениеті үшін ғана емес, шекаралас елдер, тіпті жалпы Еуразия құрлығы үшін де тың әрі маңызды жобалардың бірі дегенді білдіреді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Были выявлены 9 могильников данного времени, состоящих из более 400 погребально-поминальных памятников, которые задокументированы и нанесены на карту. Полевые археологические исследования, проведенные на 4 могильниках, охватило исследованиями 18 памятников, основное количество которых отнесено к интересующему нас отрезку времени. Научные результаты полученные в процессе реализации данной программы введены в научный оборот следующим образом: опубликованы пять статей, в том числе 1 статья в издании Scopus, 2 статьи в журналах РИНЦ, 1 статья в сборнике международной научно-практической конференции и еще 1 статья напечатана в республиканской газете. А также был сделан доклад в ежегодной международной научно-практической конференции «Алтай – золотая колыбель тюркского мира».

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеулердің нәтижесінде аталмыш кезеңге тән 400-ден астам жерлеу-еске алу ескерткіштерінен құралған 9 оба анықталды, тиісінше құжатталды және картаға түсірілді. Далалық археологиялық жұмыстар басым көпшілігі бізді қызықтыратын дәуірге жататын, 18 ескерткіштен тұратын 4 обаны зерттеуді қамтыды. Жобаны жүзеге асыру барысында 2021 жылы бес ғылыми және ғылыми-танымдық мақала жарияланды, олардың біреуі Scopus, екеуі РИНЦ журналында, қалғаны екеуі халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы мен республикалық газет беттерінде жарық көрді. Сонымен қатар зерттеу жұмыстарының нәтижелері «Алтай – түркі әлемінің алтын бесігі» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияда баяндалды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Полученные артефакты пополнят фонды музеев, что позитивно повлияет на притоке посетителей и это в свою очередь будет способствовать идеям пропаганды и популяризации идей программных статей «Рухани Жаңғыру», «Семь граней Великой степи» и «Независимость превыше всего» среди широких слоев населения всей республики. Результаты реализации проекта будут использованы в качестве учебного материала в программах обучения ВУЗов, СУЗов, средних школ и иных образовательных учреждений.

Field of application (in Kazakh) : Алынған жәдігерлер музейлер қорын толықтырады, бұл тамашалаушылар ағынына оң әсер етеді және бұл өз кезегінде қалың бұқара арасында «Рухани Жаңғыру» және «Ұлы даланың жеті қыры» және «Тәуелсіздік бәрінен қымбат» ойларын насихаттау мен үгіттеуге ықпал ететін болады. Жобаны іске асыру нәтижелері ЖОО-ның, АОО-ның, орта мектептердің және өзге де білім беру мекемелерінің оқу бағдарламаларында оқу материалы ретінде пайдаланылатын болады.