Inventory number IRN Number of state registration
0218РК00553 BR05236075-OT-18 0118РК01063
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 10
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 4 13
Total number of pages Patents Illustrations
112 0 4
Amount of funding Code of the program Table
100000000 Ф.0830 2
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Исследование, анализ и систематизация древних задач Великой Степи как духовные наследие и фольклорные ценности казахского народа
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental not experimental Методическая документация
Report authors
Байбеков Сейдикасым Ниязбекович , Алтынбек Серік Атақонысұлы , Алданов Ербол Сатыбаевич ,
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
РГП на ПХВ "Институт информационных и вычислительных технологий" МОН РК
Abbreviated name of the service recipient ИИВТ
Abstract

Объектами исследования являются старинные и древние задачи, сказки, легенды, старинные песни и стихи, пословицы, загадки, мифы, сказания, былины, эпосы и др., масштабно охватывающие фольклор; фольклорные свойства (характеристик, облик и т.п.) древних задач, в частности многовариативности, традиционности, устности, историчности, этнических свойств, литературно-художественной изящности, научности, жизнеспособности и других характеристик старинных и древних задач.

Зерттеу нысаны: фольклорды қамтитын ертеден келе жатқан аңыз-әпсана, жыр-қисса, ертегілер, тұрмыс-салт өлеңдері мен әндері, мақал-мәтелдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар; байырғы көне есептерінің фольклорлық сипаттамалары: көпнұсқалылығын (варианттылығын), дәстүрлілігін, ауызекілілігін, әдеби көркемділігін, тарихилығын, этникалык сипатын, ғылыми негізділігі мен өміршеңділігін және т.с.с. ерекшеліктері.

Целью предлагаемой программы является участие в Третьей модернизации Казахстана для претворения двух программных проектов «Новое гуманитарное образование. 100 новых учебников на казахском языке» и «Духовные ценности Казахстана» в жизнь, согласно программной статье Президента Республики Казахстан - Лидера нации Нурсултана Назарбаева «Взгляд в будущее: модернизация общественного сознания» с помощью духовно-культурного, естественно-научного наследия Великой Степи.

Ұсынылған бағдарламаның мақсаты: Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Үшінші жаңғыруға атсалысу бойынша «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламасы бойынша екі жобаны «Жаңа гуманитарлық білім. Қазақ тіліндегі 100 жаңа оқулық» және «Қазақстанның қасиетті рухани құндылықтары» жүзеге асыруға Ұлы Даланың рухани-мәдени, жаратылыс-ғылыми мұрасы арқылы нақты атсалысу.

Для исследования используются методы междисциплинарной связи :Метод системного анализа; Аналоговый метод; Методы комплексного исследования полиэлементной природы фольклора; Методы математической логики;Метод изучения взаимосвязанности и преемственности для исследования влияния старинных задач на развитие науки в древности; Метод изучения взаимосвязанности и преемственности для исследования роли старинных задач в современной науке.

Зерттеу жұмыстары келесі тәсілдерден тұрады: Жүйелі талдау тәсілі; Ұқсастық тәсілі; Фольклордың көпэлементті табиғатын комплексті түрде зерттеу тәсілі; Математикалық логика тәсілі; Өзара байланыстық және сабақтастықты зерттеу тәсілі арқасында әрбір көне есептердің ерте заман ғылымдарының дамуына тигізген әсерін зерттеу.

Издана книга «100 древних задач Великой Степи»; Были определены особенности составления старинных древних задач; Систематически сгруппированы древние задачи Великой Степи по математическим темам и междисциплинарным направлениям; Определились особенности традиционности устного решения древних казахских задач древними способам; Определены пути решения древних задач в соответствии с требованиями современной науки; Определены взаимосвязанности и преемственности древнейших задач и современных наук, в том числе математических наук; Выяснилось, что традиционности древних задач Великой Степи; Были определены и доказаны народности древних задач; Публикации научных работ по теме: 15 научных работ по теме. Кроме того, по результатам проведенной научной работы с октября 2018 года в республиканской газете «Егемен Қазақстан» открыта рубрика «Ұлы Дала ұлағаты. Древние задачи казахского народа». Проводится просветительская и пропагандистская работа среди населения РК.

«Ұлы Даланың байырғы 100 есебі» жеке кітап болып шықты. Көне есептерді құрастыру шеберлігі анықталды. Көне есептерді математикалық тақырыптар және пән аралық бағыттар бойынша жүйелі түрде топтастырылды. Байырғы қазақи есептерді көне замандық тәсілдер бойынша ауызша шығарудың ерекшілігі мен дәстүрлілігі анықталды. Байырғы есептерді қазіргі замандағы ғылыми талап бойынша шешілді. Көне есептер мен қазіргі заман ғылымдарының, оның ішінде математика ғылымдарының жалғастығы және сабақтастығы анықталды. Ұлы Даланың есептерінің дәстүрлілігі анықталды. Байырғы қазақи есептердің халықтық сипаты, яғни Ұлы Даланың көне есептері қазақ халқына ортақ рухани-мәдени мұра екендігі анықталды және дәлелденілді. 15 ғылыми мақала жарияланды. Ғылыми жұмыс нәтижелері бойынша 2018 жылдың қазан айынан бастап республикалық «Егемен Қазақстан» газетінде бұқаралық «Ұлы Дала ұлағаты. Қазақтың қара есептері» атты апталық рубрика ашылып, ҚР халқына ағарту және насихаттау жұмыстары жүргізілуде.

Влияние полученных результатов на развитие науки, что в результате предлагаемой программы будет открыто новое направление в фольклористике, также будет открыт новый вид междисциплинарной связи между гуманитарными и точными науками. Предлагаемые в программе научные исследования проводятся впервые в Казахстане. Следует отметить, что они в последствии будут внедрены в учебные курсы в школах и университетах.

Бағдарламада жүргізілетін зерттеулер нәтижесінде фольклористика ғылымының жаңа бір тармағы анықталады да, гуманитар және нақты ғылымдар арасындағы сабақтастықтың жаңа бір түрі ашылады. Бұл бағдарламада алынатын нәтижелердің ғылым дамуына тигізетін ықпалын көрсетеді. Жоғарыда айтылғандай бағдарлама нәтижесінде жарық көретін ғылыми монография мен есептер жинағы мектеп пен университет оқу жүйесіне енгізілетін болады. Бұл осы бағдарламаның оқу технологиясына тигізетін ықпалын анықтайды.

Полученные результаты исследований научно-культурного наследия Великой Степи позволяют открыть ряд специальных учебных курсов для средних и высших учебных заведений по специальностям «Казахский язык и литература», «Литературоведение», «Журналистика», «Филология», а также для специальностей «Математика», «Математика в школе» и др.

Бағдарламада алынбақ ғылыми нәтижелер «Қазақ тілі және әдебиеті», «Әдебиеттану», «Журналистика», «Филология» және де «Математика», «Мектеп математикасы» тәріздес мамандықтары үшін орта және жоғары оқу орындарына арналған бірнеше оқу курстарын ашуға мүмкіндік береді.

UDC indices
39; 510.2; 82.9
International classifier codes
17.71.07; 27.03.02; 17.71.91; 27.03.40;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Фольклор; Устная литература; Великая Степь; Междисциплинарная связь; Многовариативность; Историчность; Древние задачи; Народное наследие; Традиционность; Устность;
Key words in Kazakh
Фольклор; Ауыз әдебиеті; Ұлы Дала; Пәнаралық байланыс; Көпнұсқалық; Тарихилық,; Көне есептер; Рухани құндылықтар; Дәстүрлік; Ауызекілік;
Head of the organization Калимолдаев Максат Нурадилович д.ф.-м.н. / академик НАН РК
Head of work Байбеков Сейдикасым Ниязбекович Доктор технических наук / Профессор
Native executive in charge Алтынбек Серік Атақонысұлы -