The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются ярлыки Золотой Орды, Казанского и Крымского ханств, а также актовые источники и жалованные грамоты, выданные городам Сыгнак, Сайрам и Туркестан, оригиналы и копии которых хранятся в частных и государственных собраниях четырех городов – Ташкента, Туркестана, Казани и Стамбула.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны Алтын Орда, Қазан және Қырым хандықтарының жарлықтары, сондай-ақ Сығанақ, Сайрам және Түркістан қалаларына берілген дереккөздер мен грамоталар болып табылады. Олардың түпнұсқалары мен көшірмелері төрт қаланың жеке және мемлекеттік жинақтары мен қорларында сақталған: Ташкент, Түркістан, Қазан және Ыстамбұл.

Aim of work (in Russian) : Цель научного исследования - поиск, выявление (эвристика), первичное описание, дипломатический анализ и классификация коллекцииярлыков ижалованных грамот, выданных присырдарьинским городам Сайраму, Сыгнаку, Туркестану.

Aim of work (in Kazakh) : Ғылыми зерттеудің мақсаты - Сайрамға, Сығанақ, Түркістанға Сырдария бойындағы қалаларына берілген жарлықтар мен аталып берген грамоталар топтамасын іздеу, анықтау (эвристика), сипаттау, дипломатиялық талдау және сыныптау.

Методы исследования (на русском) : Изучение актовых источников (ярлыков) осуществлено на уровне новых теоретико-методологических подходов, на основе глубокого системно-структурного анализа ярлыков. Из специально-исторических методов использованы историко- сравнительный, историко-типологический, системно-структурный методы, предполагающие изучение событий и явлений в их взаимосвязи и взаимообусловленности, постоянной изменчивости и развитии. 1. Историко-сравнительный метод позволил путем сравнения выявить общее и частное, единое и особенное в развитии актовых источников периода XIV–XVI вв. 2. Историко-типологический метод использовался с целью выделения тех или иных групп ярлыков по характеру схожести и различий их свойств. 3. Системно-структурный метод применялся в исследовании при рассмотрении ярлыков различных регионов как единого целого комплекса источников. Методы периодизации, актуализации, ретроспекции и перспективности использовались в работе с учетом специфики их применения.

Методы исследования (на казахском) : Актілік дереккөздерін зерттеу терең жүйелі-құрылымдық талдау негізінде жаңа теориялық-әдіснамалық тәсілдер қолдану арқылы жүзеге асырылды. Арнайы тарихи әдістердің ішінен тарихи оқиғалар мен құбылыстардың өзара байланысы мен өзара тәуелділігі, тұрақтылық пен дамуды қарастыратын тарихи-салыстырмалы, тарихи-типологиялық, жүйелік-құрылымдық әдістер қолданылды. 1. Тарихи–салыстырмалы әдіс XIV-XVI ғғ. актілік дереккөздерін дамуында жалпы және жеке, бірыңғай және ерекше әдістерді салыстыру арқылы анықтауға мүмкіндік береді. 2. Тарихи-типологиялық әдіс хан жарлықтарының топтарын ұқсастығы мен олардың айырмашылықтары бойынша бөлу мақсатында пайдаланылады. 3. Зерттеуде жүйелік-құрылымдық әдіс әр түрлі аймақтардың белгілерін бірыңғай тұтас кешен ретінде қарастырғанда қолданылады. Зерттеуде хронологиялық, өзектілік, ретроспекция және перспективалық әдістері қолданылады, оларды қолдану ерекшелігі ескеріледі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результатом проведенной научно-исследовательской работы по реализации проекта стало выявление коллекции актовых источников Казахстана и Средней Азии, аналогичных ханским ярлыкам Золотой Орды. Выявлено общее и особенное в строении формуляра ханских ярлыков XIV– XVII веков. Проведена научная классификация выявленных 10 ханских ярлыков. Они разделены на типы и виды, а также проведена их систематизация на новом методологическом уровне.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жобаны іске асыру бойынша жүргізілген ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелері Алтын Орданың хан жарлықтарына ұқсас Қазақстан мен Орта Азияның актілік көздерінің коллекцияларын анықтау болды. Сонымен қатар XIV-XVII ғасырлардағы хан жарлықтарының формулярларының құрылымында жалпы және ерекше белгілер анықталды. Жаңадан анықталған 10 хан жарлықтарының ғылыми жіктелуі жүргізілді. Олар топтар мен түрлерге бөлінді, сонымен қатар оларды жүйелеу жаңа әдіснамалық деңгейде жүзеге асырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Посредством организации археографических экспедиций в редкие фонды библиотек и научно-исследовательских учреждений г.Алматы (Республиканский информационный центр по изучению исторических материалов Института востоковедения им. Р.Б. Сулейменова, музей редких книг Республиканского государственного фонда «Ғылым ордасы», Национальная библиотека РК); г.Туркестана (научно-исследовательский Институт тюркологии и центр Яссауи Международного казахско-турецкого университета им. Кожа Ахмеда Яссауи, музей-заповедник «Азрет Султан»), г. Нур Султана (Тюркская Академия, Национальный архив РК) выявлены актовые источники, принадлежащие золотоордынским ипослезолотоордынским государствам.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : . Алматы қаласының кітапханалары мен ғылыми-зерттеу мекемелерінің сирек қорларына археографиялық экспедициялар ұйымдастыру арқылы (Р.Б. Сүлейменов атындағы Шығыстану институтының Республикалық тарихи материалдарды зерттеу ақпараттық орталығы, «Ғылым ордасы» республикалық мемлекеттік қорының сирек кітаптар мұражайы, ҚР Ұлттық кітапханасы); Түркістан қаласы (Қ.А. Яссауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің Түркология ғылыми-зерттеу институты және Яссауи орталығы, «Әзірет Сұлтан» мұражай-қорығы), Нұр-Сұлтан қаласы (Түркі академиясы, ҚР Ұлттық мұрағаты) Алтын Орда және Алтын Ордадан кейінгі мемлекеттеріне қатысты актілік дереккөздер анықталды.

Level of implementation (in Russian) : Проведена Международная научно-практическая конференция на тему: «Проблемы изучения истории Золотой Орды: выявление и интерпретация исторических источников» (10 декабря 2020 г.); издана монография «Источниковедческие аспекты изучения жалованных грамот (ярлыков) присырдарьинских городов Казахстана»; составлен электронный каталог имеющихся в научном обороте текстов ханских ярлыков «Алтын Орда мен Алтын Ордадан кейінгі мемлекеттердің хан жарлықтары мен хаттарын іздеу (эвристика) және сыныптау» жоба аясында құрастырылған деректер каталогі».

Level of implementation (in Kazakh) : «Алтын Орда тарихын зерттеу мәселелері: тарихи деректерді анықтау және түсіндіру» тақырыбында Халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті (10 желтоқсан 2020 ); «Қазақстанның Сырдария бойындағы қалаларына берілген жарлықтар мен аталып берген грамоталарын зерттеудің деректанулық аспектілері» тақырыбында монография жарық көрді; «Алтын Орда және Алтын Ордадан кейінгі мемлекеттердің хан жарлықтары мен хаттарын іздеу (эвристика) және сыныптау» атты хан жарлықтарының мәтіні жазылған электрондық каталог құрылды.

Efficiency (in Russian) : Проведена системная работа по выявлению и пополнению коллекции актовых источников Казахстана и Средней Азии, аналогичных ханским ярлыкам Золотой Орды. Создана источниковая база для дальнейших научных иследований.

Efficiency (in Kazakh) : Алтын Орданың хан жарлықтарына ұқсас Қазақстан мен Орта Азияның актілік дереккөздерінің коллекцияларын анықтау және толықтыру жұмыстары жүйелі ұйымдастырылды. Болашақ зерттеулерге дерекқөздер базасы дайындалды.

Field of application (in Russian) : источниковедение, историография

Field of application (in Kazakh) : деректану, тарихнама