The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются сверхзвуковой поток газа после электрического межэлектродного разряда.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі – электродаралық электр разрядынан кейінгі дыбыстан жоғары газ ағыны.

Aim of work (in Russian) : Цель НИР – верификация и уточнение современных математических моделей электрического разряда в газах, процессов переноса в газах. Получение экспериментальных термодинамических данных области разряда в сверхзвуковом потоке. с использованием интерферометрических методов. Сравнение полученных результатов численного моделирования с данными экспериментальных исследований.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеу жұмысының мақсаты – газдардағы электр разрядының, газдардағы тасымалдау процестерінің қазіргі заманғы математикалық модельдерін тексеру және нақтылау. Интерферометриялық әдістерді қолданып дыбыстан жоғары ағындағы разряд аймағы бойынша эксперименттік термодинамикалық мәліметтерді алу. Сандық модельдеуден алынған нәтижелерді эксперименттік зерттеулердің мәліметтерімен салыстыру.

Методы исследования (на русском) : Методами исследований являются теоретические и экспериментальные исследования, численные расчеты, сравнительно-сопоставительный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – теориялық және эксперименттік зерттеулер, сандық есептеулер, салыстырмалы талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : - Получено распределение электронов и напряженности поля в межэлектродном промежутке; - Получены сравнительные распределения мощностей нагрева в момент времени 200 нсджоулева ионным током, плазменными реакциями, электронными упругими соударениями; - Осуществлена диагностика параметров межэлектродных электрическихразрядов с помощью интерферометрии; - Оптимизированы параметры (напряжения, длины, времени) электрического разряда с целью увеличения степени нагрева следа; - Получены распределения мощностей нагрева в момент времени 200 нс: - Экспериментально определены термодинамические данные области разряда в сверхзвуковом потоке; - Экспериментально определена температура газа на оси разряда; - Проведено компьютерное моделирование газодинамики нагретого канала; - Даны рекомендации по оптимальным видам вложения энергии в сверхзвуковые потоки для управления силовыми и тепловыми нагрузками на летательные аппараты.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - Электродтар аралықғындағы электрондардың үлестірімі мен өріс кернеулігі алынды; - Джоульдік иондық ток, плазмалық реакциялар, электронды серпімді соқтығыстар бойынша 200 нс мезеттегі қыздыру қуаттарының салыстырмалы үлестірімі алынды; - Интерферометрия көмегімен электродтаралық электр разрядтарының параметрлеріне диагностика жүргізді; - Іздің қызу дәрежесін жоғарылату мақсатында электр параметрлері (керне, ұзындық, уақыт) разрядының оңтайландырылды; - 200 нс уақыт мезетінде жылыту қуаттарының үлестірімі алынды: - Дыбыстан жоғары ағындағы разряд аймағының термодинамикалық мәліметтері эксперименталды түрде анықталды; - Разряд өсінде газдың температурасы эксперименталды түрде анықталды; - Қыздырылған арнаның газ динамикасының компьютерлік модельдеуі жүргізілді; - Ұшу аппараттарының күштік және жылулық жүктемелерді бақылау үшін дыбыстан жоғары ағындарға энергияендірудің оңтайлы түрлері бойынша ұсыныстар берілген

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Физические эксперименты будут проводиться на сверхзвуковой аэродинамической трубе с рабочим потоком диаметром 60 мм, с числом Маха 2 при давлении 20-100 Торр. С помощью внутрикамерного интерферометра будут регистрироваться картины течения разряда и его следа в рабочем потоке, которые позволят получить новые данные по степени нагрева следа разряда с высоким временным и пространственным разрешением. Данные эксперимента будут сравниваться с результатами численного моделирования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Физикалық эксперименттер жұмыс ағыны диаметрі 60 мм, 20-100 Торр қысым кезінде 2 Мах санымен дыбыстан жоғары аэродинамикалық құбырда жүргізілетін болады. Камера ішіндегі интерферометрдің көмегімен разряд ағымының суреттері және оның жұмыс ағынындағы ізі тіркеледі, бұл разрядтың ізін жоғары уақыт пен кеңістіктік ажыратымдылықпен қыздыру дәрежесі бойынша жаңа мәліметтер алуға мүмкіндік береді. Эксперимент деректері сандық модельдеу нәтижелерімен салыстырылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения: отрасли авиационной и космической техники, самолетостроение и ракетостроение.

Field of application (in Kazakh) : Қолданылу аймағы: авиация және ғарыш техникасы саласы, ұшақтар мен зымыран жасау