The object of research, development or design (in Russian) : сорта и линии мягкой, твердой пшеницы, ячменя и овса

The object of research, development or design (in Kazakh) : жұмсақ, қатты бидай, арпа және сұлы сорттары мен үлгілері

Aim of work (in Russian) : Повышение производительности АПК РК за счет создания и ускоренного внедрения высокопродуктивных и устойчивых к стрессовым факторам среды сортов и гибридов зерновых культур нового поколения с использованием мирового растительного разнообразия, методов классической селекции, молекулярной биологии и биоинженерии.

Aim of work (in Kazakh) : Әлемдік өсімдік алуантүрлілігін, классикалық селекция әдістерін, молекулалық биология мен биоинженерияны пайдалана отырып, жаңа буын дәнді дақылдарының жоғары өнімді және стресстік факторларға төзімді сорттары мен будандарын құру және жедел енгізу есебінен ҚР АӨК өнімділігін арттыру

Методы исследования (на русском) : Методы селекции, агрономии, биохимии, классическая селекция, методы биотехнологии, методы молекулярной генетики. Статистические методы, включая корреляционный анализ, дисперсионный и регрессионный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Селекция әдістері, агрономия, биохимия, классикалық селекция, биотехнология әдістері, молекулалық генетика әдістері. Корреляциялық талдауды, дисперсия мен регрессияны талдауды қамтитын статистикалық әдістер.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна: Концепция программы направлена на разработку инновационных селекционных схем для создания новых генотипов зерновых культур с полезными хозяйственно-ценными признаками продуктивности, устойчивых к биотическим и абиотическим стрессорам. Инновационный подход к селекционному процессу в настоящей программе основан на оптимальном сочетании методов классической селекции (гибридизация, отбор, испытание селекционного материала на стрессовых фонах и т.д.) и современных биотехнологий (экспериментальная гаплоидия, эмбриокультура, сомаклональная вариабельность растений, маркер-опосредованная и геномная селекция). Перспективный селекционный материал ячменя и пшеницы, созданный в основных селекционных учреждениях Казахстана, будет отобран на основе использования KASР-маркеров, ассоциированных с генами и QTL с продуктивностью и адаптивностью важных зерновых культур. Также впервые в результате тестирования блоков сортов и картирующих популяций в контрастных регионах страны будет осуществлен GWAS и бипарентальное картирование по комплексу признаков урожайности, соле-, засухо- и болезнестойчивости. Полученные результаты:

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бағдарлама тұжырымдамасы биотикалық және абиотикалық стресс факторларына төзімді өнімділігінің пайдалы экономикалық құнды белгілері бар дәнді дақылдардың жаңа генотиптерін құрудың инновациялық селекциялық схемаларын әзірлеуге бағытталған. Бұл бағдарламадағы селекция процесіне инновациялық тәсіл классикалық селекция әдістерін (будақтау, іріктеу, стрестік жағдайда селекциялық материалды сынау және т.б.) және заманауи биотехнологияларды (эксперименттік гаплоидия, эмбриокультура, өсімдіктердің сомаклондық өзгергіштігі, маркер-) оңтайлы біріктіруге негізделген. делдалдық және геномдық таңдау). Қазақстанның негізгі асыл тұқымды шаруашылықтарында құрылған арпа мен бидайдың келешегі бар асыл тұқымды материалы маңызды дәнді дақылдардың өнімділігі мен бейімделу қабілетімен гендермен және QTL-мен байланысты KASP маркерлерін пайдалану негізінде таңдалатын болады. Сондай-ақ, сорт блоктарын сынау және республиканың қарама-қарсы аймақтарындағы популяцияларды картаға түсіру нәтижесінде алғаш рет өнімділік, тұздық, құрғақшылық және ауруға төзімділік көрсеткіштерінің кешені бойынша GWAS және қос аталық карталау жүргізіледі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Для каждого региона страны создаются свои сорта с учетом соответствующих природно-климатических условий. Поэтому очень важно создание соответствующих моделей сорта с учетом периодически проявляющихся вызовов (засухи, жара, соли, болезни и т.п.). Значимость и социальный эффект в 1) трансферте передовых технологий, получении новых знаний в области селекции и агробиотехнологий, их применения для ускорения и повышения эффективности селекции зерновых, 2) обновлении сортимента зерновых и поддержание экспортного потенциала зерна.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Елдің әр аймағы үшін сәйкес табиғи-климаттық жағдайларды ескере отырып, өз сорттары жасалады. Сондықтан қайталанатын қиындықтарды (құрғақшылық, жылу, тұз, ауру және т.б.) ескере отырып, сәйкес сорт үлгілерін жасау өте маңызды. 1) алдыңғы қатарлы технологиялар трансферті, селекция және агробиотехнология саласында жаңа білім алу, оларды астық шаруашылығын жеделдету және тиімділігін арттыру үшін қолдану, 2) астық ассортиментін жаңарту және астықтың экспорттық әлеуетін қолдаудағы маңызы және әлеуметтік әсері.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Экономический эффект выражается в дополнительной прибыли за счет высокой продуктивности новых сортов и гибридов против предшествующих аналогов не менее чем на 10%, при одинаковых затратах на единицу площади. Производство семян, отвечающих требованиям ГОСТа, позволит товаропроизводителям получать высокий и стабильный урожай. Насыщение рынка семенами сортов и гибридами отечественной селекции снизит долю импортных семян.

Efficiency (in Kazakh) : Экономикалық тиімділік жаңа сорттар мен будандардың алдыңғы аналогтармен салыстырғанда кемінде 10%-ға жоғары өнімділігі есебінен, аудан бірлігіне бірдей шығынмен қосымша пайдада көрінеді. ГОСТ талаптарына сәйкес келетін тұқым өндірісі өндірушілерге жоғары және тұрақты өнім алуға мүмкіндік береді. Нарықты отандық селекцияның сорттары мен будандарының тұқымдарымен қанықтыру импорттық тұқымдардың үлесін азайтады.

Field of application (in Russian) : в селекционном и семеноводческом процессе

Field of application (in Kazakh) : селекциялық және тұқым өсіру процесінде