The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования явилось разработка технологии получения органического удобрения из отходов птицеводства на основе их детоксикации с использованием биокаталитических процессов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны биокаталитикалық процестерді қолдана отырып, детоксикация негізінде құс қалдықтарынан органикалық тыңайтқыш алу технологиясын жасау болды.

Aim of work (in Russian) : Цель работы - Разработка промышленной технологии комплексной детоксикации отходов птицеводства на основе биокаталитических процессов анаэробного брожения для получения экологически чистых органоминеральных удобрений.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты: экологиялық таза органоминералды тыңайтқыштарды алу үшін анаэробты ашытудың биокаталитикалық процестері негізінде құс шаруашылығы қалдықтарын кешенді детоксикациялаудың өнеркәсіптік технологиясын жасау.

Методы исследования (на русском) : Методы - Проведены экспериментальные исследования с применением опытно-промышленного реактора, в котором воспроизведены все возможные варианты технологических параметров процесса. Наиболее важными экспериментами явились исследования по изучению эффективности применения гумата натрия для комплексной детоксикации отходов птицефабрик. Гумат натрия в технологическом процессе применялся в качестве катализатора, так как он является биологическим стимулятором роста бактерий, значительно ускоряя процесс сбраживания в анаэробной среде и устраняя неприятный запах птичьего помета.

Методы исследования (на казахском) : Әдістер-процестің технологиялық параметрлерінің барлық ықтимал нұсқалары жаңғыртылған тәжірибелік-өнеркәсіптік реакторды қолданып эксперименттік зерттеулер жүргізілді. Ең маңызды эксперимент болып құс фабрикаларының қалдықтарын жан-жақты детоксикациялау үшін натрий гуматын қолданудың тиімділігін зерттеу болып табылды. Технологиялық процесте натрий гуматы катализатор ретінде қолданылды, өйткені ол анаэробты ортада ашыту процесін едәуір жылдамдататындықтан бактериялардың өсуіне биологиялық стимулятор болып табылады, және құс зәрінің жағымсыз иісін жояды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработана технология получения органического удобрения, предназначеного для применения в сельскохозяйственном производстве в целях повышения урожайности, качества продукции растениеводства. Технология позволяет значительно сократить время ферментации, обогатить продукт органическими и минеральными продуктами, содержащимися, перевести соли тяжелых металлов в нерастворимое состояние, повысить экологичность способа. На разработанную технологию подана заявка на получение Патента на изобретение РК «Способ получения органического удобрения» (приоритет № 2021/0429.1, от 13.07.2021).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері және олардың жаңалығы: Өсімдік шаруашылығы өнімінің шығымдылығын, сапасын арттыру мақсатында ауыл шаруашылығы өндірісінде қолдануға арналған органикалық тыңайтқыш алу технологиясы әзірленді. Технология ферменттеу уақытын әлдеқайда қысқартуға, өнімді органикалық және минералды өнімдермен байытуға, ауыр металдардың тұздарын ерімейтін күйге келтіруге және әдістің экологиялық тазалығын арттыруға мүмкіндік туғызады. Әзірленген технологияға "Органикалық тыңайтқыш алу тәсілі" атты ҚР зерттеу Патентін алуға өтінім берілді (№2021/0429.1 басымдық, 13.07.2021 ж.).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Применение в полевом опыте полученного удобрения позволило повысить урожайность овощных культур (томаты, перцы) на 20-25% выше по сравнению с контролем.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Далалық тәжірибеде алынған тыңайтқышты қолдану көкөніс дақылдарының (қызанақ, бұрыш) өнімділігін бақылау үлгісіменмен салыстырғанда 20-25% - ға арттыруға мүмкіндік берді.

Level of implementation (in Russian) : Результат исследования планируется подать для дальнейшего широкого распространения для коммерциализации.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижесін одан әрі кеңінен тарату үшін коммерцияландыру жоспарланып отыр.

Efficiency (in Russian) : Установлено, что экономическая эффективность составляет при 1000 тенге затрат производства удобрения 3200 тенге при выращивании перцев и 7400 тенге томатов при средних ценах на продукцию в Павлодарской области на осень 2021 г. в 400 тенге за 1 кг.

Efficiency (in Kazakh) : Павлодар облысында 2021 жылдың күзіне арналған өнімнің орташа бағасы 1 кг үшін 400 теңге болған кезде экономикалық тиімділік 1000 теңге тыңайтқыш өндіру шығыны бұрыш үшін 3200 теңге және қызанақ үшін 7400 теңге құрайтыны анықталды.

Field of application (in Russian) : Птицеводство, охрана окружающей среды

Field of application (in Kazakh) : Құс шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау