The object of research, development or design (in Russian) : Виртуальная обсерватория (ВО)

The object of research, development or design (in Kazakh) : Виртуалды обсерватория (ВО)

Aim of work (in Russian) : Создание цифровой виртуальной среды, предназначенной для повышения возможностей астрономических исследований и предоставления сервиса внешним пользователям. Развитие методов обработки, хранения и анализа Big Data в астрономии для изучения объектов ближнего и дальнего космоса.

Aim of work (in Kazakh) : Астрономиялық зерттеулердің мүмкіндіктерін арттыруға және сыртқы тұтынушыларға қызмет көрсетуге арналған сандық виртуалды ортаны құру. Жақын және алыс ғарыш объектілерін зерттеу үшін астрономиядағы үлкен мәліметтерді (Big Data) өңдеу, сақтау және талдау әдістерін дамыту.

Методы исследования (на русском) : Сравнительный анализ эффективности работы GPU-кластера; алгоритмы Big Data для работы с различными астрономическими данными; проведение сравнительного анализа возможностей вычислительного и наблюдательного оборудования и услуг по их установке; апробация выбранных технологий на моделях; выбор параметров оцифровки стеклянной библиотеки астрономических объектов; разработка программного обеспечения анализа данных наблюдений и каталогов с использованием алгоритмов Data Mining.

Методы исследования (на казахском) : GPU-кластер жұмысының тиімділігіне салыстырмалы талдау; әртүрлі астрономиялық мәліметтермен жұмыс жасауға Big Data алгоритмдері; есептеуші және бақылау құралдарын орнату бойынша қызметтерінің мүмкіндіктеріне салыстырмалы талдаулар жүргізу; таңдап алынған технологияларды модельдерге байқаудан өткізу; астрономиялық объектілердің шыны кітапханасын цифрлауға параметрлерді таңдап алу; Data Mining алгоритмдерін қолдану арқылы бақылау мәліметтерін және каталогтарды талдауға арналған бағдарламалық қамтамасыздандыруды өңдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые в Казахстане создается национальная Виртуальная обсерватория. Проведен большой объем работ по модернизации и дальнейшему развитию информационно-коммуникационной инфраструктуры обсерватории Ассы-Тургень и первого этапа автоматизации телескопа АЗТ-20; по модернизации системы хранения и обработки данных вычислительного кластера АФИФ. Разработана концептуальная схема цифрового ядра ВО и интерфейсов его взаимодействия с остальными модулями ВО. Проведены работы по выбору параметров сканирования и алгоритмов астрометрической редукции для оцифровки стеклянной библиотеки архивных данных. Создан базовый вариант компьютерного кода анализа данных наблюдений и каталогов с использованием алгоритмов Data Mining для предоставления пользователю максимально полной информации по запрашиваемому объекту исследований.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет Қазақстанда Ұлттық Виртуалды Обсерватория құрылады. Ассы-Түрген обсерваториясының ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымын жаңғырту, дамыту және АЗТ-20 телескопты автоматтандырудың бірінші сатысы бойынша ауқымды жұмыстар атқарылды; ФАФИ есептеу кластерін мәліметтерді сақтау және талдау бойынша жүйені жаңғырту; ВО сандық ядросының тұжырымдамалық сұлбасы және оның ВО басқа модульдеріміен өзара байланысты интерфейсі өңделді; шыны кіапхананы цифрлауға параметрлерді таңдап алу және астрометрлік редукциялау алгоритмдері бойынша жұмыстар жүргізілді; Қолданушы сұратылған объект бойынша максималды ақпарат беруге Data Mining алгоритмдерін қолдану арқылы бақылау мәліметтерін және каталогтарды талдауға компьютерлік базалық кодтың нұсқасы құрылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Развитие информационно-коммуникационной инфраструктуры Обсерватории Ассы-Тургень позволит дистанционно управлять как уже установленными, так и планируемыми к установке телескопами. Автоматизация самого большого казахстанского телескопа АЗТ-20, перевод его на дистанционное управление, а также модернизация системы хранения и обработки данных вычислительного кластера АФИФ значительно повысят эффективность работы учёных АФИФ.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ассы-Түрген обсерваториясының ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымын дамыту орнатылған және орнатылуы жоспарланған телескоптарды қашықтықтан басқаруға мүмкіндік береді. Қазақстанның ең үлкен телескопы АЗТ-20 автоматтандыру және оны қашықтықтан басқару, сонымен қатар, мәліметтерді сақтау және талдау бойынша есептеу кластері жүйесін жаңғырту ФАФИ ғалымдар жұмысының тиімділігін арттырады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Перевод на новый технологический уровень астрономических исследований в Республике Казахстан, интеграция инструментальных возможностей и наблюдательных данных казахстанских обсерваторий в международную астрономическую среду, создание национальной Виртуальной Обсерватории (ВО). Реализация программы повысит эффективность наблюдательных и численных исследований, проводимых в Астрофизическом институте им. В.Г. Фесенкова.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстан Республикасының астрономиялық зерттеулерін жаңа технологиялық деңгейге ауыстыру, ұлттық Виртуалды Обсерваторияны (ВО) құру, құралдық мүмкіндіктерді және қазақстандық обсерваториялардың бақылау мәліметтерін халықаралық астрономиялық ортаға енгізу. В.Г. Фесенков атындағы Астрофизика институтында (ФАФИ) жүргізілетін бақылау және сандық зерттеулердің тиімділігін арттыруға бағдарламаны жүзеге асыру арқылы орындалады.

Field of application (in Russian) : Результаты выполнения программы применимы в областях, требующих высокопроизводительные вычисления, автоматизацию сбора и обработки данных научного эксперимента, применения вычислительной техники в астрономии.

Field of application (in Kazakh) : Бағдарламаның орындалған нәтижелері жоғары өнімді есептеулер талап ететін, ғылыми мәліметтерді жинақтауда және өңдеуде автоматтандыруда, астрономияда есептеуші техниканы қолдану салаларында қолданылады.