The object of research, development or design (in Russian) : Проблемы социолингвистики

The object of research, development or design (in Kazakh) : Әлеуметтік лингвистика мәселелері

Aim of work (in Russian) : Цель исследования – формирование и развитие на национальном уровне казахстанской социолингвистики на основе обобщения взглядов, точек зрения мыслителей Великой степи на проблему «язык и общество», создание социолингвистического механизма развития казахского языка как государственного языка и средства межнационального общения. Для достижения поставленной цели нам необходимо решить следующие задачи, подразделяя на отдельные темы концепции мыслителей Великой степи.

Aim of work (in Kazakh) : Жоба мақсаты - ұлы дала ойшылдарының «тіл және қоғам» мәселесі туралы ой-толғамдарын жинақтап қазақстандық әлеуметтік лингвистиканы ұлттық деңгейде қалыптастыру мен дамыту және қазақ тілін мемлекеттік тіл, ұлтаралық қатынас құралы ретінде дамытудың әлеуметтік лингвистикалық тетігін жасау. Осы мақсатқа жетуде алдымызға мынадай міндеттер қоя отырып, ұлы дала ойшылдарының әлеуметтік лингвистикалық тұжырымдарын жеке тақырыптарға бөле отырып қарастырамыз.

Методы исследования (на русском) : В ходе исследования были использованы описательный, сравнительно-исторический, структурный и лингвостатистический методы, методы сравнения, сопоставления, анализа, синтеза.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында сипаттамалы әдіс, салыстырмалы-тарихи әдіс, құрылымдық және лингвостатистикалық әдістер, салыстыру, салғастыру, анализ, синтез жасаудың әдіс-тәсілдері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна проекта заключается в том, что его результаты будут содействовать развитию языка, регулированию и управлению современным языковым строительством (языковой политикой). На научной основе будет определено место и создана национальная модель казахстанской социолингвистики. Результаты: 1. В результате реализации данного проекта были обобщены точки зрения мыслителей Великой степи на проблему «язык и общество», являющуюся центральной проблемой социолингвистики, в двух монографиях: «Социолингвистические концепции мыслителей Великой степи» (204 страницы) и «Языковая идентичность молодежи Казахстана» (191 страница), имеющих непосредственное отношение к социолингвистике. 2.Начата работа по созданию социолингвистического механизма (научно-методического руководства) развития казахского языка как государственного языка и средства межнационального общения (национальной языковой политики). 3.За период реализации проекта руководителем проекта и научными сотрудниками (кандидаты наук, магистры) подготовлено несколько научных статей, в которых поднимаются проблемы, исследуемые в рамках цели и задач проекта. Статьи были опубликованы в специализированных отечественных и зарубежных журналах (Scopus 50th) с импакт-фактором 4. Ранее написанные научные работы, учебники и социолингвистические исследования по казахстанской социолингвистике пополнятся новыми данными.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бүгінгі тілдік құрылысты (тіл саясатын) реттеу мен басқару, дамытуға лайықтау, сол ғылыми негіздер арқылы қазақстандық әлеуметтік лингвистиканың өзіндік орны мен ұлттық үлгісін жасау, оның қол жеткізген нәтижелерін тіл дамытуда жүзеге асыру жобаның жаңалығы болып табылады. Нәтижелер: 1.Ұлы дала ойшылдарының әлеуметтік лингвистика ғылымының орталық проблемасы болып табылатын «тіл және қоғам» мәселесі туралы ой-толғамдарын жинақтап «Ұлы дала ойшылдарының әлеуметтік лингвистикалық тұжырымдары» атты 204 беттен тұратын және әлеуметтік лингвистикаға тікелей қатысты «Қазақстандағы жастардың тілдік сәйкестілігі» атты кемі 191 беттен тұратын екі монография шығарылды. 2.Қазақ тілін мемлекеттік тіл, ұлтаралық қатынас құралы ретінде дамытудың (ұлттық тіл саясатының) әлеуметтік лингвистикалық тетігін (ғылыми-әдістемелік нұсқаулығын) жасау қолға алынды. 3.Жобаны іске асыруға берілген уақыт ішінде жоба жетекшісі және ғылыми қызметкерлер (ғылым кандидаттары, магистрлер) алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге және тағы да басқа тақырыптар төңірегінде бірнеше ғылыми мақалалар жазып, мамандандырылған, импакт-факторлы отандық және шетелдік журналдарда (Scopus 50th) жариялады. 4.Қазақстандық әлеуметтік лингвистика ғылымы бойынша бұған дейін жазылған зерттеулер, оқулықтар және әлеуметтік лингвистикалық зерттеулер жаңа тың деректермен толықтырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Казахстанская социолингвистика пополнилась ранее написанными учебниками, словарями, исследованиями аль-Фараби, М.Кашгари, представителей Алаш: А.Байтурсынулы, М.Шокай, Х.Досмухамедулы, Ж.Аймауытулы, С.Сейфуллина, Т.Шонанулы, Е.Омарулы и др. Т.к. составлен по 9 пунктам, указанным в календарном плане. Но в основной части отчета аналогичные проблемы сгрупированы в 4 раздела следующим образом: 1 раздел. Понятия социолингвистики, терминологический когнитивный аппарат, основные проблемы. 2 раздел.Социолингвистические выводы мыслителей средних веков. 3 раздел. Социолингвистические концепции представителей Алаш. 4 раздел. Результаты исследовательских работ, проведенных в рамках реализации проекта ( публикация статей и монографии).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қазақстандық әлеуметтік лингвистика бұрын жазылған зерттеулер, оқулықтар мен сөздіктер әл-Фараби, М.Қашқари, Алаш зиялылары: А.Байтұрсынұлы, М.Шоқай, Х.Досмұхамедұлы, Ж.Аймауытұлы, С.Сейфуллин, Т.Шонанұлы, Е.Омарұлы т.б. зерттеулерімен толықтырылды. Сол арқылы олардың әлеуметтік лингвистикалық ілімді дамыту мен кемелденуіне қосқан мол үлесі көрсетілді.Т.к. 9 пункт бойынша жазылды. Бірақ ол есептің негізгі бөлігінде ұқсас мәселелері 4 тарауға топтастырылып төмендегідей болып берілді: 1-тарау. Әлеуметтік лингвистика ұғымдары, терминологиялық танымдық аппараты, негізгі проблемалары 2-тарау. Орта ғасыр ойшылдарының әлеуметтік лингвистикалық ой-тұжырымдары 3-тарау. Алаш зиялыларының әлеуметтік лингвистикалық тұжырымдары 4-тарау. Жоба бойынша жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижелері (мақалалар мен монографияның жарық көруі).

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : В рамках научного проекта особое внимание уделяется такой проблеме, как преобладание европоцентрического подхода в гуманитарных науках, в том числе в исследованиях по новым направлениям языкознания, в результате чего исследования национального образца остаются вне поля зрения и внимания. В связи с этим в настоящем исследовании на основе идеи духовного возрождения, проводимой в данное время в нашей стране, впервые обобщены, проанализированы точки зрения мыслителей Великой степи на центральные проблемы социолингвистики.

Efficiency (in Kazakh) : Ғылыми жоба аясында гуманитарлық ғылым салаларында, оның ішінде әсіресе тіл білімінің жаңа бағыты бойынша зерттеулерде еуроцентристік көзқарас ықпалының басым болуынан ұлттық үлгідегі зерттеулердің назардан тыс қалуына басты назар аударылды. Осы орайда қазіргі елімізде жүргізіліп жатқан рухани жаңғыру идеясын негізге ала отырып, ұлы дала ойшылдарының әлеуметтік лингвистика ғылымының орталық проблемалары туралы ой-толғамдарын алғаш рет жинақталды, сараланып сарапталды.

Field of application (in Russian) : ЯЗЫКОЗНАНИЕ

Field of application (in Kazakh) : ТІЛ БІЛІМІ