The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являются полисахарид-оксидные композиты и биметаллические нанокатализаторы на их основе для селективного гидрирования в мягких условиях.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны жұмсақ жағдайларда селективті гидрлеуге арналған полисахарид-оксидті композиттер және олардың негізіндегі биметалды нанокатализаторлар болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель работы – разработать «зеленые» процессы синтеза трех-, четырех-компонентных полисахарид-ZnO композитов c ионами переходных металлов, охарактеризовать комплексом физико-химических методов все стадии синтеза с выработкой механизма формирования композитов и определением их каталитической эффективности в реакции селективного гидрирования в мягких условиях.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты - өтпелі металл иондары бар үш, төрт компонентті полисахарид-ZnO композиттерін синтездеудің «жасыл» үрдістерін жасау, композиттерді қалыптастыру механизмін әзірлеу және жұмсақ жағдайда селективті гидрлеу реакциясында олардың каталитикалық тиімділігін анықтау үшін синтездің барлық кезеңдерін физика-химиялық әдістер кешенімен сипаттау.

Методы исследования (на русском) : Для решения поставленных задач были использованы различные физико-химические методы исследования (ИКС, СЭМ, ПЭМ и др.). Для определения степени закрепления полимеров на оксиде цинка был применен метод вискозиметрии. Степень поглощения ионов металлов было установлено методом ФЭК. Хроматографическим методом анализа исследованы продукты реакции гидрирования гексина-2.

Методы исследования (на казахском) : Қойылған міндеттерді шешу үшін әртүрлі физика-химиялық зерттеу әдістері пайдаланылды (СЭМ, ИҚС, БЭТ және т.б). Полимерлердің мырыш оксидіне бекітілу дәрежесін анықтау үшін вискозиметрия әдісі қолданылды. Металл иондарының сіңу дәрежесі ФЭК әдісімен анықталды. Хроматографиялық талдау әдісімен гексин-2 гидрлеу реакциясының өнімдері зерттелінді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны полисахарид-оксидные композиты и биметаллические нанокатализаторы на их основе для селективного гидрирования в мягких условиях. Данные физико-химических методов анализа свидетельствуют о формировании полисахарид-ZnO композитов и каталитических наносистем на их основе. Сравнительный анализ данных по гидрированию, показал активность и селективность палладий-серебряных биметаллических катализаторов в реакции гидрирования гексина-2 при температуре 40° С и атмосферном давлении водорода.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Полисахарид-оксидті композиттер және олардың негізінде жұмсақ жағдайларда селективті гидрлеуге арналған биметалды нанокатализаторлар әзірленді. Талдаудың физика-химиялық әдістерінің мәліметтері олардың негізінде полисахарид-ZnO композиттері мен каталитикалық наножүйелердің пайда болуын көрсетеді. 40°С температурада және сутектің атмосфералық қысымында гексин-2 гидрлеу үрдісінің салыстырмалы мәліметтері бойынша палладий-күміс биметалдық катализаторлар белсенділігі мен селективтілігін көрсетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : По разработанной методике были приготовлены палладий-серебряные и палладий-медные катализаторы с содержанием активной фазы 0,3 и 0,5%, нанесенные на оксид цинка, модифицированный природными полимерами (ГЭЦ и Пек). Полученные системы (всего 8 образцов) протестированы в реакции гидрирования н-гексин-2. Показано, что оптимальным катализатором является 0,5%Pd-Ag(3:1)ГЭЦ/ZnO, в присутствии которого скорость процесса достигает 18,6х10-6 моль/с, а селективность по цис-гексену составляет 81,5%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Әзірленген әдістеме бойынша табиғи полимерлермен (ГЭЦ және Пек) модификацияланған мырыш оксидіне отырғызылған, белсенді фазасы 0,3 және 0,5% болатын палладий-күміс және палладий-мыс катализаторлары дайындалды. Алынған жүйелер (барлығы 8 үлгі) қ-гексиннің-2 гидрогенизация реакциясында сыналды. Оңтайлы катализатор болып 0,5% Pd-Ag(3:1)ГЭЦ/ZnO екендігі көрсетілген, оның қатысуымен процестің жылдамдығы 18, 6х10-6 моль/с жетеді, ал цис-гексен бойынша селективтілік 81,5% құрайды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : В ходе реализации проекта в качестве компонентов катализаторов были применены возобновляемые экологически чистые природные полимеры (пектин, ГЭЦ). Высокая комплексообразующая способность Пек и ГЭЦ к металлам VIII группы открывает возможности для варьирования содержания металлов в катализаторах и разрабатывать моно-, двух- и трехкомпонентные металлические активные центры на поверхности полисахарид-модифицированных носителей за счет формирование полимер-металлических комплексов. Применение таких катализаторов позволяет проводить процессы при низких давлениях и температурах.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны іске асыру барысында катализаторлардың компоненттері ретінде жаңартылатын экологиялық таза табиғи полимерлер (пектин, ГЭЦ) қолданылды. Пек және ГЭЦ-тің VIII топтағы металдарға жоғары кешен құраушы қабілеті катализаторлардағы металдардың құрамын түрлендіруге және полимер - металл кешендерінің қалыптасуы есебінен полисахарид-түрлендірілген тасымалдағыштардың бетіндегі моно -, екі- және үш- компонентті металл белсенді орталықтарын әзірлеуге мүмкіндік береді. Мұндай катализаторларды қолдану төмен қысым мен температурада процестерді жүргізуге мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Разработанные биметаллические нанокомпозиты могут быть успешно применены в различных каталитических процессах.

Field of application (in Kazakh) : Әзірленген биметалды нанокомпозиттерді әртүрлі каталитикалық процестерде сәтті қолдануға болады.