The object of research, development or design (in Russian) : Грибы – возбудители пятнистостей листьев ячменя, сорта и линии ячменя

The object of research, development or design (in Kazakh) : Саңырауқұлақтар - арпа жапырақ дақтарының қоздырғыштары, арпа сұрыптары және үлгілері

Aim of work (in Russian) : Изучение биологических особенностей грибов – возбудителей пятнистостей листьев ячменя на Юго-востоке Казахстана для создания теоретической и практической основы рационального повышения устойчивости и продуктивности ячменя в районах его возделывания.

Aim of work (in Kazakh) : Егін өсіру алқаптарында арпаның төзімділігі мен өнімділігінің ұтымды өсуіне теориялық және тәжірибелік негіз жасау үшін Оңтүстік-шығыс Қазақстан жағдайындағы арпа жапырақ дақтарының қоздырғыштары - саңырауқұлақтардың биологиялық ерекшеліктерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Исследования проведены по методам общепринятым и современным в фитопатологии, физиологии растений и растениеводстве.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеулер фитопатологиядағы, өсімдіктер физиологиясындағы және өсімдік шаруашылығындағы жалпы қабылданған және заманауи әдістер бойынша жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Возбудителями пятнистостей листьев ячменя на Юго-востоке Казахстана является гриб Bipolaris sorokiniana, что установлено ДНК анализом и тестом на патогенность. Два изолята B. sorokiniana были идентифицированы как возбудители пятнистости ячменя. Искусственные питательные среды Сабуро и Чапек оказались оптимальными для культивирования изолятов P-08 и P-15 B. sorokiniana, описаны биологические особенности конидий. Изоляты B. sorokiniana способны инфицировать и колонизировать проростки ячменя в высокой степени. Тесты на патогенность подтвердили, что у изолятов без инфекции симптомы заболевания не проявлялись. Идентифицированы грибы - Alternaria alternata, A. tenuissima, A. infctoria, Lecanicillium aphanocladii и Cladosporium sp.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның Оңтүстік-шығысында арпа жапырақ дақтарының қоздырғыштары Bipolaris sorokiniana саңырауқұлағы екендігі, ДНҚ талдау мен патогенділікке арналған сынақ арқылы анықталды. B. sorokiniana-ның екі изоляты арпа жапырақ дақтарының қоздырғышы ретінде анықталды. B. sorokiniana-ның P-08 және P-15 изоляттарын өсіру үшін Сабура және Чапек жасанды қоректік орталар оңтайлы болып шықты, конидиялардың биологиялық ерекшеліктері сипатталды. B. sorokiniana изоляттары жоғары дәрежеде арпа көшеттерін жұқтырып, колонизациялауға қабілетті. Инфекциясыз изоляттарда аурудың белгілері жоқ екенін патогенділікке арналған сынақ растады. Анықтлған саңырауқұлақтар - Alternaria alternata, A. tenuissima, A. infctoria, Lecanicillium aphanocladii және Cladosporium sp.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Факторы сорта и уровня развития пятнистости листьев ячменя статистически значимо оказывали влияния на индексы фракции хлорофилла PhiNPQ, NPQt, PhiNO, LEF, фракцию остаточного хлорофилла уровень температуры листьев (значение P< 0,01). Выделено и отобрано 3 устойчивых (0-10%) к пятнистостям листьев сорта ярового ячменя - V Morales, Prikka и Trebi и 5 средне-устойчивых - P-16, P-20, J02006004_09/2T0095, DZ-9-8, ALGERIAN. По наибольшей биологической эффективности как в фазу кущения (79,1%), так и полной спелости (76,2%) выделен препарат Иншур Перформ, 12% к.с. с нормой расхода 0,4 л/т.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Арпа жапырақ дақтарының даму деңгейі және сұрыптың факторлары хлорофилл фракциясының PhiNPQ, NPQt, PhiNO, LEF индексіне, қалдық хлорофилл фракциясының индексіне және жапырақ температурасының деңгейіне (Р мәні мәні < 0,01) статистикалық маңызды әсер етті. Жаздық арпаның жапырақ дақтарына төзімді (0-10%) 3 сұрып - V Morales, Prikka мен Trebi және 5 орташа төзімді сұрып - Р-16, Р-20, J02006004_09/2T0095, DZ-9-8, ALGERIAN таңдалып, бөлініп алынды. Ең жоғары биологиялық тиімділік тұрғысынан егістік кезеңінде (79,1%) және толық пісіп-жетілуінде (76,2%) Иншур Перформ препараты 12% с.к., тұтыну нормасы 0,4 л/т оқшауланды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Фундаментальные и прикладные НИР в области биологии устойчивости растений к болезням.

Field of application (in Kazakh) : Өсімдіктердің ауруларға төзімділігі биологиясы саласындағы іргелі және қолданбалы ҒЗЖ.