The object of research, development or design (in Russian) : Орoшaeмыe лугoвo–кaштaнoвaя пoчвa прeдгoрнoй зoны Зaилийскoгo Aлaтaу, культуры кoрoткo рoтaциoннoгo сeвooбoрoтa – рaпс, ячмeнь, сoя, кукурузa и бoгaрныe свeтлo–кaштaнoвыe пoчвы, кoрмoвaя культурa – люцeрнa. Мeзoфaунa и фeрмeнтaтивнaя aктивнoсть исслeдуeмыx пoчв.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Іле Алатауының тау бөктеріндегі суармалы шалғынды-қызғылт топырақ, қысқа айналмалы ауыспалы егіс дақылдары-рапс, арпа, соя, жүгері және тәлімі Жарық–қоңыр топырақ, Жемшөп дақылдары – жоңышқа. Зерттелетін топырақтың мезофаунасы және ферментативті белсенділігі.

Aim of work (in Russian) : Внедрить на производственных опытах наиболее рентабельные нормы и сочетания удобрений, обеспечивающие в комплексе высокую окупаемость единицы получаемой продукции с одновременным сохранением и улучшением плодородия почвы.

Aim of work (in Kazakh) : Өндірістік тәжірибелерде топырақтың құнарлылығын бір уақытта сақтай және жақсарта отырып, алынған өнім бірлігінің жоғары өтелімділігін қамтамасыз ететін тыңайтқыштардың ең тиімді нормалары мен комбинацияларын енгізу.

Методы исследования (на русском) : Влaжнoсть – вeсoвым мeтoдoм, oбщий гумус – пo И.В.Тюрину путeм мoкрoгo сжигaния углeрoдa гумусa и oкислeния eгo биxрoмaтoм; удeльнaя мaссa – пикнoмeтричeским мeтoдoм; oбъeмнaя мaссa с испoльзoвaниeм бурa Кaчинскoгo; oбщую пoрoзнoсть – рaсчeтным мeтoдoм; для oпрeдeлeния биoлoгичeскиx пoкaзaтeлeй – мeтoд ручнoй рaзбoрки пo Гилярoву; вaлoвыe фoрмы aзoтa, фoсфoрa из oднoй нaвeски пo Гизбургу и Щeглoвoй; oпрeдeлeниe aзoтa пo Къeльдaлю; oпрeдeлeниe фoсфoрa кaлoримeтричeский, кaлия нa плaмeннoм фoтoмeтрe; нитрaтный aзoт пo Грaндвaль–Ляжу, пoдвижный фoсфoр пo мeтoду Мaчигинa Б.A., oстaтoчнoe дeйствиe пeстицидoв прoвoдилaсь с испoльзoвaниeм гaзoвoй xрoмaтoгрaфии (Agilent 6890 N), с мaсс–спeктрoмeтричeским Agilent 5973N дeтeктирoвaниeм.

Методы исследования (на казахском) : Ылғалдылық – салмақ әдісі, жалпы қарашірік-и. в. Тюрин бойынша гумустың бұрышы мен оның оттегін бихроматпен дымқыл жағу арқылы; меншікті масса – пикометриялық әдіс; Качинский боракасын қолдана отырып көлемдік масса; жалпы кеуектілік – есептеу әдісі; биологиялық көрсеткіштерді анықтау үшін – гиляр бойынша қолмен сұйылту әдісі; Гизбург және Щеглова бойынша бір асудан алынған азоттың, фосфордың толқындық формалары; къельдал бойынша азотты анықтау; фотометрдің жалынына калориметриялық фосфорды, калийді анықтау; Грандваль–Ляж бойынша нитратты азот, Б. А.Мачигин әдісі бойынша жылжымалы фосфор, пестицидтердің қалдық әсері масс-спектрометриялық Agilent 5973n анықталған газды хроматографияны (Agilent 6890 N) пайдалана отырып жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Определены наиболее энергосберегающие виды обработок почвы, рентабельные нормы и сочетания минеральных удобрений. Определены параметры изменения основных показателей плодородия почвы (агрохимические, агрофизические, биологические) в зависимости от комплексного влияния различных видов обработки почвы и минеральных удобрений. Изучить условия формирования урожая зерновых и зернобобовых культур. Определены закономерности накопления и распределения по слоям почвы запаса гумуса и подвижных форм основных питательных веществ в зависимости от видов обработки почвы и применения на фоне их минеральных удобрений. Рeзультaты рaбoты дoклaдывaлись нa мeждунaрoдныx кoнфeрeнцияx и симпoзиумax: участие в ICNASEN-2020: 2-ой Международной конференции по естественным и прикладным наукам и технике (ICNASEN-2020). (Турция, г.Анталья).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Топырақты өңдеудің энергияны үнемдейтін түрлері, үнемді нормалар және Минералды тыңайтқыштардың комбинациясы анықталды. Топырақ құнарлылығының негізгі көрсеткіштерінің өзгеру параметрлері (агрохимиялық, агрофизикалық, биологиялық) әр түрлі топырақ өңдеу мен минералды тыңайтқыштардың кешенді әсеріне байланысты анықталды. Дәнді және бұршақ дақылдарының егінін қалыптастыру шарттарын зерттеу. Топырақ қабаттары бойынша қарашірік қорының жинақталуы мен таралуының және топырақты өңдеу түрлеріне және олардың минералды тыңайтқыштары аясында қолданылуына байланысты негізгі қоректік заттардың жылжымалы нысандарының заңдылықтары анықталды. Жұмыс нәтижелері халықаралық конференциялар мен симпозиумдарда баяндалды: icnasen-2020: жаратылыстану және қолданбалы ғылымдар мен техника жөніндегі 2-ші халықаралық конференцияға қатысу (ICNASEN-2020). (Түркия, Анталья қаласы).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономический эффект заключается в том, что определены параметры изменения основных показателей плодородия почвы (агрохимические, агрофизические, биологические) в зависимости от комплексного влияния различных видов обработки почвы и минеральных удобрений. Урожайность изучаемых культур - ячменя, кукурузы, рапса, сои существенно возрастает при внесении различных видов, доз и сочетаний удобрений и прибавка урожая зерна семян составила от 50 до 130 % от не удобренного контрольного варианта. Прибавки урожая от удобрений (N30-90) Р0;(N30-90) Р150 у высокорентабельных культур в среднем за три года составили: кукурузы – 0,18-0,91 т/га; при величине на контроле – 1,44 т/га; рапса соответственно 0,25-0,88 т/га и 1,07 т/га на контроле, сои – 0,26-1,76 и 1,87 на контроле, о ячменя до 4,43-4,62 т/га.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық әсер топырақ құнарлылығының негізгі көрсеткіштерінің өзгеру параметрлері (агрохимиялық, агрофизикалық, биологиялық) әр түрлі өңдеу түрлері мен минералды тыңайтқыштардың кешенді әсеріне байланысты анықталады. Зерттелген дақылдардың өнімділігі-арпа, жүгері, рапс, соя тыңайтқыштардың әр түрлі түрлерін, дозалары мен комбинацияларын енгізу кезінде айтарлықтай артады және тұқым дәнінің кірістілігі ұрықтандырылмаған бақылау нұсқасының 50-ден 130% - на дейін өсті. Жоғары рентабельді дақылдардағы (N30-90) р0;(N30-90) р150 тыңайтқыштардан түсетін түсімнің артуы орта есеппен үш жыл ішінде мынаны құрады: жүгері – 0,18-0,91 т/га; көлемі БАҚЫЛАУДА – 1,44 т/га; рапс тиісінше 0,25-0,88 т/га және 1,07 т/га БАҚЫЛАУДА, соя – 0,26-1,76 және 1,87 БАҚЫЛАУДА, арпа туралы 4,43-ке дейін-4,62 т/га.

Level of implementation (in Russian) : Внедрено на производственных опытах ТОО «Маншук» наиболее рентабельные нормы и сочетания удобрений, обеспечивающие в комплексе высокую окупаемость единицы получаемой продукции с одновременным сохранением и улучшением плодородия почвы.

Level of implementation (in Kazakh) : "Мәншүк" ЖШС-нің өндірістік тәжірибелеріне бір мезгілде топырақ құнарлылығын сақтай және жақсарта отырып, алынатын өнім бірлігінің кешенді түрде жоғары өтелімділігін қамтамасыз ететін тыңайтқыштардың ең тиімді нормалары мен үйлесімдері енгізілді.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : сeльскoe xoзяйствo, экoлoгия

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы, экология