The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования или разработки. Принятые в Казахстане Государственные программы управления водными ресурсами на 2014-2040 годы, комплексной модернизации жилищно-коммунального хозяйства и развития агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2017-2021 годы, направленные на решение актуальных проблем водного сектора экономики[1]. Объект исследования – разработки и реализации отраслевых программ интегрированного управления водными ресурсами в отраслях промышленности.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына 2017 жылғы 30 қаңтардағы Жолдауында экономикалық салаларды технологиялық жаңғырту қажеттілігі атап өтілді. Қазақстан 2014-2040 жылдарға арналған тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықты кешенді жаңғырту, экономиканың су секторының өзекті мәселелерін шешу бағыттары, су ресурстарын басқару жөніндегі және Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламалары қабылданды

Aim of work (in Russian) : Целью данной программы является разработка интегрированной системы управления водными ресурсами, включающий исследование и разработку водосберегающих технологий в отраслях экономики с учетом природно-климатических и социально-экономических условий развития регионов РК.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламаның мақсаты экономика салаларында су үнемдеу технологияларын зерттеу және жасау, сонымен қатар аумақтың табиғи-климаттық және әлеуметтік-экономикалық жағдайларын ескеретін сумен жабдықтаудың кешенді басқару жүйелерін жасау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Исследование базируется на применении научной методологии и теории, что определило возможность системного изучения, анализ и логического моделирования влияния водопользования на рост эффективности производства и АПК. Методическая особенность работы заключается в использовании различных сочетаний методов количественного и качественного анализа, системного подхода к изучению проблемы эффективного использования водных ресурсов, результатом чего является комплекс выдвинутых теоретических положений и практических рекомендаций прикладного характера. Исследование основывается на трудах отечественных и зарубежных учёных, нормативно-законодательных материалах республиканского и регионального уровней.

Методы исследования (на казахском) : Жүргізілген ғылыми әдістемелер мен теориялар, өндіріс пен агроөнеркәсіп салаларының тиімділігінің өсуіне жүйелі зерттеу мен талдау, логикалық модельдеуге негізделетінін анықтады. Жұмыстың әдіснамалық ерекшелігі-сандық және сапалық талдау әдістерінің әртүрлі комбинацияларын, агроөнеркәсіп салаларында су ресурстарын тиімді пайдалану проблемасын зерттеуге жүйелі тәсіл. Зерттеу отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектеріне, республикалық және өңірлік деңгейдегі нормативтік-заңнамалық материалдарға негізделеді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна проекта: - разработка рекомендаций инновационных моделей оборотных и замкнутых систем водоснабжения в исследуемых отраслях промышленности; - разработка рекомендаций по внедрению интегрированной системы управления водными ресурсами в отраслях промышленности РК с целью формирования технологических процессов и процессов с минимальным водопотреблением; - разработка методических и практических рекомендаций по формированию организационных циклов управления водными ресурсами предприятия на основе реинжиниринга. - в условиях изменения климата снижение водопотребления мелиорируемых земель и влагообеспеченности сельхозкультур, путем внедрения водосберегающих технологии полива. - разработка рекомендации, методических и технических предложений по рациональному использованию и охране водных ресурсов, внедрению инновационных водосберегающих технологии орошения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыстың жаңалығы. - зерттелініп отырған өнеркәсіп салаларында сумен жабдықтаудың айналмалы және тұйықталған жүйелерінің инновациялық модельдеріне ұсыныстар әзірлеу; - суды үнемдеп пайдалану мен технологиялық процесстерді ҚР өнеркәсіп салаларындағы су ресурстарын басқарудың интеграцияланған жүйесін енгізу жайлы ұсыныстар дайындау; - реинжиниринг негізінде кәсіпорынның су ресурстарын басқарудың ұйымдастырушылық циклдерін қалыптастыру бойынша әдістемелік және тәжірибелік ұсыныстарды әзірлеу; - Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік-шығыс аймақтарының егіс алқаптарына ауылшаруашылығы дақылдарын суғарудағы су үнемдеу технологияларын пайдалануды енгізу; - мелиоративтік жерлерде су тұтынуды төмендету және суғару алқаптарын ұлғайту арқылы ауылшаруашылығына қосымша жерлерді енгізу; - су ресурстарын ұтымды пайдалану және қорғау, суарудың инновациялық су үнемдеуші технологияларын енгізу бойынша ұсыныстар, әдістемелік және техникалық ұсыныстар әзірлеу.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В результате НИР будут разработаны рекомендации по интегрированной системе управления водными ресурсами в отраслях промышленности РК, включая методические и технические предложения по рациональному использованию и охране водных ресурсов, по эффективности внедрения водосберегающей технологии орошения сельскохозяйственных культур.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ғылыми зерттеу нәтижесінде су қорларын тиімді пайдалану, оларды қорғау және ауылшаруашылығында суды үнемдеудің инновациялық технологияларын пайдалану бойынша әдістемелік және техникалық ұсыныстар жасалатын болады.

Level of implementation (in Russian) : Разработаны научно-обоснованные принципы управления технологиями создания оборотных и замкнутых систем водоснабжения на промышленных предприятиях и внедрение водосберегающих технологии орошения, которые являются единственным рациональным решением проблемы использования воды, и в промышленности, и в сельском хозяйстве. В перспективе они они найдут применение и будут внедрены в других отраслях промышленности, в коммунальном и сельском хозяйстве Казахстана.

Level of implementation (in Kazakh) : Өндіріс кәсіпорындарындағы сумен жабдықтаудың айналмалы және тұйық жүйелерін құрудың, ауылшаруашылығындағы суды үнемдеудің инновациялық технологияларын пайдаланудың ғылыми-негізделіп жасалған қағидалары су пайдалану мәселесінің жалғыз тиімді шешімі болып табылады. Болашақта Қазақстанның ауыл шаруашылығы және коммуналдық шаруашылықтарында енгізіліп, кеңінен қолданыс табатын болады.

Efficiency (in Russian) : Практическая значимость работы будет определяться созданием для управления водопользованием новых подходов и методов оптимизации управления деятельностью предприятий. Использование исследуемых методов и инструментов управления водопотреблением позволит значительно повысить экономическую эффективность функционирования водного хозяйства и предприятия в целом. Материалы исследований данной работы могут быть рекомендованы к практическому применению высшим руководством предприятия в качестве методического пособия. Значимость работы определяется повышением эффективности технологических процессов при создании оборотных и замкнутых систем водоснабжения, который приведет к практически полному прекращению потребления свежей воды на технические нужды.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың практикалық маңыздылығы су пайдалануды басқару үшін кәсіпорындардың қызметін басқаруды оңтайландырудың жаңа тәсілдері мен әдістерін құрумен айқындалатын болады. Су тұтынуды басқарудың зерттелетін әдістері мен құралдарын пайдалану су шаруашылығы мен жалпы кәсіпорынның жұмыс істеуінің экономикалық тиімділігін едәуір арттыруға мүмкіндік береді. Осы жұмыстың зерттеу материалдары кәсіпорынның жоғары басшылығымен әдістемелік құрал ретінде іс жүзінде қолдануға ұсынылуы мүмкін. Жұмыстың маңыздылығы сумен жабдықтаудың айналым және тұйық жүйелерін құру кезінде технологиялық процестердің тиімділігін арттырумен анықталады, ол техникалық қажеттіліктерге таза суды тұтынудың іс жүзінде толық тоқтауына алып келеді.

Field of application (in Russian) : Разработанные научно-обоснованные принципы технологии создания оборотных и замкнутых систем водоснабжения, инновационные водосберегающие технологии орошения найдут широкое применение во всех отраслях экономики.

Field of application (in Kazakh) : Өндіріс кәсіпорындарындағы сумен жабдықтаудың айналмалы және тұйық жүйелерін құрудың, суғарудағы су үнемдеудің инновациялық технологияларын пайдаланудың ғылыми-негізделіп жасалған қағидалары экономиканың барлық салаларында кең қолданыс табатын болады.