Inventory number IRN Number of state registration
0220РК01326 AP05135437-OT-20 0118РК00904
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 10
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Number of books Appendicies Sources
1 5 86
Total number of pages Patents Illustrations
77 0 0
Amount of funding Code of the program Table
6797336 AP05135437 1
Name of work
Традиционное национальное воспитание (национальный код) и духовное обновление на основе материалов казахского фольклора и литературы.
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Методическая документация
Report authors
Матыжанов Кенжехан Слямжанович , Даутова Гульназ Рахимовна , Әбдіқадырқызы Жазира , Мұхамедияр Акбота Кайратовна , Айтбаева Айгулим Борангалиевна ,
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

научно-теоретические основы и практические технологии воспитания детей в семье и в обществе, духовное обновление нации на основе материалов казахского фольклора и культуры детства в целом

балаларды отбасында және қоғамда дәстүрлі ұлттық тәрбие (ұлттық код) негізінде тәрбиелеудің ғылыми-теориялық негіздері және практикалық технологиялары. Жалпы балалық шақ мәдениеті негізінде ұлттың рухани жаңғыруы

комплексное изучение воспитательных возможностей казахского фольклора и литературы, гармонизация их с инициативными группами, а также определение путей применения традиционных методов воспитания в современном учебно-воспитательном процессе школы, вуза и семьи (научное оформление в виде публикаций).

қазақ фольклоры мен әдебиетінің тәрбиелік мүмкіндіктерін кешенді зерттеу, оларды бастамашы топтармен үндестіру, сонымен қатар мектептің, ЖОО мен отбасының қазіргі оқу-тәрбие үдерісінде тәрбиенің дәстүрлі әдістерін қолдану жолдарын анықтау (жарияланымдар түрінде ғылыми рәсімдеу).

Обосновано, что в воспитании детей широко использовались все жанры устного народного творчества: сказки, легенды, шежире и дастаны, которые рассказывались с большим мастерством, с учетом уровня развития воображения, мышления, с использованием наглядных методов в сочетании с образным, выразительным языком. На основе методов исторического сравнения и герменевтики, доказано, что в арсенале казахской народной педагогики имелись своеобразные средства и приемы воспитания кочевников: благословение, клятва, напутствие, айтыс (песенные состязания) и др. Поэтапное сравнение традиционного устного творчества народа позволило опровергнуть тот факт, что кочевники, предки современных казахов, не создали такой культуры, как оседлые народы.

Балаларды тәрбиелеуде халық ауыз шығармашылығының барлық жанрлары кеңінен қолданылды: ертегілер, аңыздар, шежірелер мен дастандар, олар қиялдың, ойлаудың даму деңгейін ескере отырып, көрнекі әдістерді қолдана отырып, бейнелі, экспрессивті тілмен ұштастыра отырып, үлкен шеберлікпен айтылды. Тарихи салыстыру мен герменевтика әдістерінің негізінде қазақ халық педагогикасының арсеналында көшпенділерді тәрбиелеудің өзіндік құралдары мен тәсілдері бар екендігі дәлелденді: бата, ант, сөз айту, айтыс (ән жарыстары) және т.б. халықтың дәстүрлі ауызша шығармашылығын кезең-кезеңімен салыстыру көшпенділердің, қазіргі қазақтардың ата-бабаларының отырықшы халықтар сияқты мәдениетті құрмағанын жоққа шығаруға мүмкіндік берді.

Данный проект откроет новые возможности опираясь на традиционный и современный опыт донести до будущих поколений особенности и ценности национального кода, а также определить исторические, поитические и культурные направления развития страны. Результаты, которые будут достигнуты в ходе осуществления Проекта откроют пути для новых ислледований в народной педагогике, культорологии, казахской фольклористике и литературоведении.

Бұл жоба дәстүрлі және заманауи тәжірибеге сүйене отырып, болашақ ұрпаққа ұлттық кодтың ерекшеліктері мен құндылықтарын жеткізудің, сондай-ақ ел дамуының тарихи, саяси және мәдени бағыттарын айқындаудың жаңа мүмкіндіктерін ашады. Жобаны жүзеге асыру барысында қол жеткізілетін нәтижелер халық педагогикасындағы, мәдениеттанудағы, қазақ фольклортануындағы және әдебиеттанудағы жаңа іс-шараларға жол ашады.

Научная значимость заключается в необходимости формирования в современном казахстанском обществе глубоких знаний в области традиционной системы воспитания и практического использования ее потенциала в современных реалиях системы казахстанского образования на разных ее уровнях. Мы уже отмечали, что исследование традиционной системы воспитания казахского народа на материалах фольклора и литературы в целом вывело Проект на более высокий уровень научных вопросов, мало разработанных в отечественной науке, что объединено одним общим и емким понятием, называемым культурой детства.

Ғылыми маңыздылығы қазіргі қазақстандық қоғамда дәстүрлі тәрбие жүйесі саласында терең білімді қалыптастыру және оның әлеуетін қазіргі заманғы шындықта оның әртүрлі деңгейлеріндегі қазақстандық білім беру жүйесінде практикалық пайдалану қажеттілігінде жатыр. Біз қазақ халқын фольклор мен әдебиет материалдарынан тәрбиелеудің дәстүрлі жүйесін зерттеу тұтастай алғанда жобаны отандық ғылымда аз әзірленген, балалық шақ мәдениеті деп аталатын бір жалпы және ауқымды ұғыммен біріктірілген ғылыми мәселелердің анағұрлым жоғары деңгейіне шығарылғаны анықталды.

Результаты исследования нашли отражение в 41 научных публикациях, в том числе 21 статьях, опубликованных в журналах, входящих в список Журналов ККСОН, 7 докладах на научных конференциях международного и республиканского уровней и 5 зарубежного докладов на международных симпозиумах - в г. Гиресун Турции и России, 2 монографии, 2 практикума, 1 учебное-методическое пособие и 3 рецензируемых зарубежныхнаучных изданиях с ненулевым импакт-фактором.

Зерттеу нәтижелері 41 ғылыми жарияланымда, оның ішінде БҒСБК журналдарының тізіміне кіретін журналдарда жарияланған 21 мақалада, халықаралық және республикалық деңгейдегі ғылыми конференцияларда 7 баяндамада және халықаралық симпозиумдарда 5 шетелдік баяндамада көрініс тапты. Түркия мен Ресейдің Гиресун, 2 монография, 2 практикум, 1 оқу-әдістемелік құрал және нөлдік емес импакт-факторы бар 3 шетелдік ғылыми басылым.

В качестве основы для разработки критериев и показателей эффективности народного традиционного воспитания выбраны: духовно-нравственная, философско-этическая и художественно-образная составляющие процесса народного воспитания. Показатели эффективности народного традиционного воспитания: высокая идейность, духовность, народность, опора на общечеловеческие ценности.

Халықтық дәстүрлі білім беру тиімділігінің критерийлері мен көрсеткіштерін дамыту үшін негіз ретінде: халықтық тәрбие процесінің рухани-адамгершілік, философиялық, этикалық және көркемдік-бейнелі компоненттері таңдалды. Халықтық дәстүрлі тәрбиенің тиімділік көрсеткіштері: жоғары идеялық, руханилық, ұлт, жалпыадамзаттық құндылықтарға сүйену.

Область применения: ряд педагогических дисциплин, культура и искусствознание, этнография и культурная антропология, а также фольклористика и литературоведение.

Қолданылу саласы: бірқатар педагогикалық пәндер, мәдениет және өнертану, этнография және мәдени антропология, сондай-ақ фольклористика және әдебиеттану.

UDC indices
УДК 159.9:37.0:316.6
International classifier codes
14.43.47;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
традиционное воспитание; национальное воспитание; национальный код; национальное самосознание; казахский фольклор;
Key words in Kazakh
дәстүрлі тәрбие; ұлттық тәрбие; ұлттық код; ұлттық сана; қазақ фольклоры;
Head of the organization Рамазанов Тлеккабул Сабитович Доктор физико-математических наук / профессор
Head of work Матыжанов Кенжехан Слямжанович доктор филологических наук, / доцент
Native executive in charge