The object of research, development or design (in Russian) : Объектом проведения исследований является государственный лесной фонд Коскудукского государственного учреждения по охране лесов и животного мира Мойынкумского района Жамбылской области.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жамбыл облысы Мойынқұм ауданындағы ормандар мен жануарлар дүниесін қорғау жөніндегі «Қосқұдық» мемлекеттік мекемесінің мемлекеттік орман қоры.

Aim of work (in Russian) : изучение влияния комбинированного использования физиологически активного состава адсорбирующих влагу веществ, с применением биостимуляторов роста на приживаемость и жизнеспособность лесных культур, разработка соответствующей технологии и подготовка научно-методических рекомендаций по ее внедрению.

Aim of work (in Kazakh) : өсу биостимуляторларын қолдана отырып, ылғалды сіңіретін заттардың физиологиялық белсенді құрамын біріктіріп қолданудың орман дақылдарының тіршілігі мен тіршілігіне әсерін зерттеу, тиісті технологияны жасау және оны іске асыру үшін ғылыми-әдістемелік ұсыныстар дайындау.

Методы исследования (на русском) : Проект направлен на решение актуальной проблемы устойчивого хозяйственного природопользования. В результате решения поставленной задачи будет разработана региональная технология по созданию лесных культур саксаула черного, которые будут способствовать повышению лесистости аридных территорий. В Мойынкумских песках Жамбылской области на производственных посадках 2018, 2019 и 2020 годах были продолжены наблюдения за ростом и развитием саксаула черного в местах, где применялись физиологически активные вещества и биостимуляторы роста, а так же были заложены различные варианты опыта в производственных посадках.

Методы исследования (на казахском) : Жоба тұрақты экономикалық табиғатты пайдаланудың өзекті мәселелерін шешуге бағытталған. Бұл мәселені шешу нәтижесінде қара сексеуілдің орман дақылдарын құрудың аймақтық технологиясы құрылады, бұл құрғақ территориялардың орман жамылғысының көбеюіне ықпал етеді. Жамбыл облысының Мойынқұм құмында, 2018, 2019 және 2020 жылдары өндіріс екпелерінде физиологиялық белсенді заттар мен өсу биостимуляторлары қолданылған жерлерде қара сексеуілдің өсуі мен дамуын бақылаулар жалғасты, сонымен қатар өндіріс екпелерінде тәжірибе алудың әр түрлі нұсқалары қойылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : По результатам наблюдений первого, второго и третьего года, необходимо отметить, что применение различных водоудерживающих составов (гидрогелей), стимуляторов роста (эпин), удобрений, а также суммарное их применение (гидрогель+стим. роста +удобрение) дали положительный эффект. В аридных условиях, где ощущается острый недостаток влаги, интенсивность роста саксаула в высоту в значительной степени зависят от применения адсорбирующих влагу веществ, биостимуляторов роста и азотных удобрений.При создании лесных культур саксаула черного на юге Казахстана необходимо использовать районированный стандартный посадочный материал. Использование абсорбирующих влагу веществ и биостимуляторов роста растений при выращивании саксаула черного повышает средний диаметр и среднюю высоту сеянцев в среднем на 30,1 и 38,6% соответственно, чем на контроле. Лучший эффект из применяемых стимуляторов роста показывает абсорбирующая влагу вещество - Гидрогель, биостимулятор роста растений Эпин – Экстра и готовая смесь из гидрогеля, удобрения и биостимулятора роста Эпин -Экстра. Постепенное воздействие от применения адсорбирующих влагу веществ, биостимуляторов роста и азотных удобрений сказывается на 2 и последующие годы после посадки.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бірінші, екінші және үшінші жылдардағы бақылаулардың нәтижелері бойынша әр түрлі су сақтайтын композицияларды (гидрогельдер), өсу стимуляторларын (эпин), тыңайтқыштарды, сонымен қатар оларды толық пайдалану (гидрогель + өсу стимуляторы + тыңайтқыш) қолдану оң нәтиже бергенін атап өткен жөн. Ылғал жетіспейтін жағдайда сексеуілдің биіктікте өсу қарқындылығы көбіне ылғал сіңіретін заттарды, өсу биостимуляторларын және азотты тыңайтқыштарды қолдануға байланысты.Оңтүстік Қазақстанда қара сексеуілдің орман екпелерін құру кезінде аудандастырылған стандартты отырғызу материалын қолдану қажет. Қара сексеуілді өсіру кезінде ылғал сіңіретін заттарды және өсімдік өсуінің биостимуляторларын пайдалану көшеттердің орташа диаметрі мен орташа биіктігін бақылауға қарағанда, сәйкесінше, 30,1 және 38,6% арттырады.Қолданылған өсу стимуляторларының ең жақсы әсерін ылғалды сіңіретін зат - биостимулятор гидрогель көрсетеді өсімдік өсімі Эпин – Экстра және гидрогельдің дайын қоспасы, тыңайтқыш және Эпин өсу биостимуляторы - Экстра. Ылғал сіңіретін заттарды, өсу биостимуляторларын және азотты тыңайтқыштарды қолданудың біртіндеп әсер етуі отырғызудан кейінгі 2 және кейінгі жылдарға әсер етеді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На основании полученных данных будут наработаны оптимальные варианты применения и разработана инновационная технология пред-посадочной обработки сеянцев саксаула чёрного. При получении ожидаемых положительных результатов – значительное снижение ежегодных затрат на уходные работы, восстановление и дополнение при создании лесных культур сеянцами саксаула чёрного.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Алынған мәліметтерге байланысты қара сексеуіл көшеттерінің егер алдындағы иновациялық технологиясын құрастыруы және тиімді нұсқаларыатқарылатын болады. Күтіліп отырған тиімді нәтижелерді алғаннан кейін –күту баптау жұмыстарына жылдық шығынның барынша азайғандығы, қара сексеуіл көшеттерімен орман екпелерін құрудағы қалпына келтіру және толықтыру.

Level of implementation (in Russian) : В будущем, опираясь на результаты и опыт проекта, будет внедрена и применена методика работ по созданию саксауловых лесов на юге Казахстана.

Level of implementation (in Kazakh) : Болашақта жобаның нәтижелері мен тәжірибесіне сүйене отырып, Қазақстанның оңтүстігінде сексеуіл ормандарын құру әдістемесі енгізіліп, қолданылатын болады.

Efficiency (in Russian) : Эффективность данных исследований является повышение сохранности лесных культур саксаула черного, с этой целью нами изучались применение перспективных различных водоудерживающих веществ как гидрогелей в совокупности со стимуляторами роста и применением удобрений.

Efficiency (in Kazakh) : Бұл зерттеулердің тиімділігі қара сексеуілдің орман дақылдарының қауіпсіздігін арттыру болып табылады, осы мақсатта біз гидрогельдер ретінде өсімді стимуляторлармен бірге перспективалы әр түрлі су ұстағыш заттарды қолдануды және тыңайтқыштарды қолдануды зерттедік.

Field of application (in Russian) : лесное и сельское хозяйство, коммунальные государственные учреждения Алматинской, Жамбылской, Туркестанской, Кызылординской, Актюбинской областях

Field of application (in Kazakh) : орман және ауыл шаруашылығы, Алматы, Жамбыл, Түркістан, Қызылорда, Ақтөбе облыстарының коммуналдық мемлекеттік орман шаруашылығы мекемелері.