The object of research, development or design (in Russian) : виброзащитные устройства на опорах качения ограниченных поверхностями вращения высокого порядка, упругая конструкция с постоянными сечениями, упругая конструкция с переменными сечениями, упругая пластинка и релаксирующий грунт

The object of research, development or design (in Kazakh) : жоғары дәрежелі айналу беттерімен шектелген теңселмелі тірекке орнатылған дірілден қорғайтын қондырғы,көлденең қимасы тұрақты серпімді сырық тәрізді құрылғы, көлденең қимасыайнымалы серпімді сырық тәрізді құрылғы, серпімді пластинка және релаксацияланатын жер қабаты

Aim of work (in Russian) : - создание математической теории нелинейных колебаний для упругих конструкции имеющих различных геометрических формы на виброзащитных устройствах с опорами качения, ограниченными поверхностями вращения высокого порядка, при наличии трения качения на релаксирующих грунтах. -на базе математической теории нелинейных колебаний для упругих конструкции, решение ряда проблем виброзащиты, в том числе обеспечение сейсмостойкости высотных зданий и сооружений, имеющих специально конструированные опоры качения; -разработка расчетной методики для оценки влияния упругих свойств конструкции на эффективность виброзащитных качеств опоры качения, ограниченных поверхностями вращения высокого порядка.

Aim of work (in Kazakh) : -Релаксацияланатын жер қабатындағы дөңгелеу үйкелісін ескерген жағыдайда, жоғары дәрежелі айналу беттерімен шектелген теңселмелі тіректен тұратын дірілден қорғайтын қондырғыға орнатылған әртүрлі геометриялық формадағы серпімді құрылғының сызықты емес тербелісінің математмкалық теориясын жасау -Серпімді құрылғының сызықты емес тебелістерінің математикалық теориясы негізінде дірілқорғаныс есептері қатарын шешу, соның ішінде арнайы қарастырылған теңселмелі тірегі бар құрылымдар мен биік ғимараттардың сейсмоқорғанысын қамтамасыз ету; -Жоғары дәрежелі айналу беттерімен шектелген теңселмелі тіректің дірілден қорғау сапасының эффективтілігіне серпімді құрылғының ықпалын бағалауды есептеу әдістерін жасау.

Методы исследования (на русском) : 1.Описание научных методов, используемых в проекте как обоснование способов достижения поставленных целей, обоснование выбранного подхода; В основу построения и изучения динамики упругих конструкции на опорах качения ограниченных поверхностями вращения высокого порядка положены методы аналитической механики неголономных систем, приближенные методы нелинейной механики, а также численные методы решения задач на ЭВМ.

Методы исследования (на казахском) : 1. Қойылған мақсаттарға жету тәсілінің негізі ретінде жобада қолданылатын ғылыми әдістердің сипаттамасы; Жоғарғы ретті айналмалы беттермен шектелген теңселмелі тіректі, сызықты емес байланысы бар дірілқорғанысты жүйелер динамикасын құру және зерттеу негізіне голономды емес жүйелердің аналитикалық механика әдістері, сызықты емес механиканың жуықтау әдістері, және де есептерді шешудің ЭЕМ-ғы сандық әдістері алынған.

Obtained results and novelty (in Russian) : – разработка методики исследования движения упругой конструкции с системами кинематической виброизоляции. Введение новых математических моделей, описывающих движение виброизолируемых упругих конструкций на кинематических опорах, которые позволяют раздельно рассмотреть горизонтальные и вертикальные составляющие движения; – исследование возникновения неустойчивости вынужденных колебаний упругих конструкции на виброопорах; – исследование нелинейных колебаний упругих конструкций, имеющих различные формы на опорах качения со спрямленными поверхностями; – разработка математических моделей для однородной и неоднородной упругой конструкции, поддерживаемой кинематическими опорами, ограниченными поверхностями вращения высокого порядка, перекатывающихся по подвижной несущей поверхности с учетом трения качения, с целью исследования динамики сооружений с сейсмоизоляцией типа (опорный) кинематический амортизатор;

Obtained results and novelty (in Kazakh) : -кинематикалық дірілден қорғайтын жүйелері бар серпімді құрылғылардың қозғалыстарын зерттейтін әдістер жасау.Теңселмелі тірекке орнатылған дірілден қорғалатын серпімді құрылғының қозғалысының горизонталь және вертикаль құраушыларын дербес қарауға мүмкіндік беретін жаңа математикалық моделдер енгізу; -дірілдейтін тіректкке орнатылған серпімді құрылғының мәжбүр тербелісінде орнықсыздықтың пайда болуын зертеу; -түзетілетін беттермен шектелген теңселмелі тірекке орнатылған дірілден қорғалатын әртүрлі формадағы серпімді құрылғының сызықты емес тербелісін зерттеу; -кинематикалық амортизатор типтегі жер сілкінісінен оңашалайтыны бар ғимараттардың динамикасын зерттеу мақсатында қозғалатын тасушы беттерде дөгелейтін жоғары дәрежелі беттермен шектелген кинематикалық тіректерге орнатылған біртекті және біртекті емес құрылғының дөңгелеу үйкелісі бар жағыдайындағы математикалық моделін тұрғызу;

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : По итогам реализации Проекта теория виброзащитных систем и в целом механическая наука получат более эффективную методику математического моделирования, пакет прикладных программ и технологию проектирования вибрационных устройств, основанных на результатах аналитических и численных решений задач виброзащитных систем с нелинейными неголономными связями, реализуемыми опорами качения, ограниченными поверхностями высокого порядка. По предлагаемой технологии, сконструированные вибрационные устройства просты для изготовления и эксплуатации, имеют направленные и регулируемые воздействия на виброзащиту упругих конструкций.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру нәтижесі бойынша дірілден қорғайтын жүйелер теориясы және бүкіл механика ғылымы математикалық модельдеудің аса тиімді әдістемесін, қолданбалық бағдарламалар топтамасын және жобалау технологиясын алады. Ұсынылған технология бойынша құрастырылған дірілден қорғайтын қондырғы жасауға және пайдалануға бағытталған және реттелетін әсері бар.

Level of implementation (in Russian) : получение патентов на способ виброизоляции

Level of implementation (in Kazakh) : дірілқорғаныс тәсілдері патенттер алу

Efficiency (in Russian) : По предлагаемой технологии, сконструированные вибрационные устройства просты для изготовления и эксплуатации, имеют направленные и регулируемые воздействия на виброзащиту упругих конструкций.

Efficiency (in Kazakh) : Ұсынылған технология бойынша құрастырылған дірілден қорғайтын қондырғы жасауға және пайдалануға бағытталған және реттелетін әсері бар.

Field of application (in Russian) : Полученные результаты работы могут использоваться в институте сейсмологии Республики Казахстан при создании средств сейсмозащиты для зданий и сооружений, а также использоваться в АО КазДорНИИ при расчете напряженно-деформированного состояния автомобильной дороги.Результаты работы можно использовать при проведении занятий по дисциплине «Нелинейные задачи теории колебаний упругих конструкции» и «Динаика виброзащитных систем».

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелер Қазақстан Республикасы Сейсмология Институтында тұрғын үйлер мен ғимараттарды жер сілкініс зілзаласынан қорғау жабдықтарын жасауда қолданылады. Сонымен қатар КазДорНИИ акционерлік қоғамында автомобиль жолдарының деформациялану деңгейін есептеу барысында қолданылады. Зерттеу нәтежиелерін “Тербелістер теориясының сызықты емес есептері” және “Тербелістен қорғалатын жүйе динамикасы” пәндерін сабақ өткізу барысында қолдануға болады.