The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются твердые бытовые и производственные отходы, полигоны Туркестанского и Отрарского районов Туркестанской области, объекты окружающей среды, ферментативная активность почв, парниковые, озоноразрущающие и другие газы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны ретінде Түркістан облысының Отырар мен Түркістан аудандарының полигондары, қатты тұрмыстық және өндірістік қалдықтар, қоршаған орта нысандары, топырақтың ферментативті белсенділігі, парниктік, озонды бұзушы және басқа да газдар қарастырылды.

Aim of work (in Russian) : Целью научно-исследовательской работы является создание комбинированных технологий по переработке широкого ассортимента твердых бытовых и производственных отходов, позволяющих получение разнообразных продуктов с улучшенными качествами.

Aim of work (in Kazakh) : Ғылыми-зерттеу жұмысының мақсаты түрлі ассортиментті қатты тұрмыстық және өндірістік қалдықтарды қайта өңдеу арқылы жақсартылған сападағы әртүрлі өнімдерді алудың құрамдастырылған технологиясын жасау.

Методы исследования (на русском) : Методологической основой послужили системный анализ, фундаментальные классические исследования эффективного использования вторичных ресурсов, нормативно-инструктивные, статистические, методические материалы министерств и ведомств, материалы конгрессов, конференций, семинаров и региональных докладов по проблемам обращения с твердыми бытовыми отходами (ТБО), методы анализа физико-химических свойств и аналитические методы качественного и количественного анализа веществ.

Методы исследования (на казахском) : Әдіснамалық негіз ретінде жүйелік талдау әдісі, екіншілік ресурстарды тиімді пайдаланудың негізгі классикалық зерттеулері, министрліктер мен ведомстволардың әдістемелік, статистикалық, нормативті-нұсқаулық материалдары, қатты тұрмыстық қалдықтарды (ҚТҚ) өңдеу мәселелеріне арналған аймақтық есептер мен семинарлардың, конференциялардың, конгресстердің материалдары, заттардың физикалық-химиялық қасиеттерді талдау мен сандық және сапалық аналитикалық әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : На основе комплексных мониторинговых исследований получены новые результаты о состояниях полигонов и объектов окружающей среды (атмосферного воздуха, почв, растительности и др.), прилегающихся к полигонам, включая экспериментальные и расчетные данные по инвентаризации парниковых газов и озоноразрушающих веществ, по производственному экологическому контролю.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Кешенді мониторингтік зерттеулер негізінде полигондар мен оған жанасқан қоршаған орта нысандарының (атмосфералық ауа, жер асты сулары, топырақ, өсімдіктер дүниесі, т.б) жағдайы туралы, құрамына өндірістік экологиялық бақылау бойынша парниктік газдар мен озон қабатын бұзатын заттарды инвентаризациялау мен тәжірибелік және есептік мәліметтер келтірілген жаңа нәтижелер алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономическая эффективность или значимость работы заключается в предотвращении эколого-экономического и социального ущербов, повышении потенциала экологической устойчивости Туркестанской области за счет эффективного обращения с ТБО и другими отходами производства. На конкретных примерах показано, что экономические, экологические, технические, социальные и духовные нормы поведения являются единой системой интенсификации процесса природопользования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жұмыстың экономикалық тиімділігі немесе маңыздылығы экологиялық экономикалық және әлеуметтік зияндылықтың алдын алу, ҚТҚ және басқа да өндірістік қалдықтарды тиімді басқару арқылы Түркістан облысының экологиялық тұрақтылығының әлеуетін арттыру болып табылады. Нақты мысалдар ретінде экономикалық, экологиялық, техникалық, әлеуметтік және мінез-құлықтың рухани нормалары табиғатты пайдалану үрдісін интенсификациялаудың біртұтас жүйесі екендігін көрсетеді.

Level of implementation (in Russian) : Собранные из общественных мест стеклянные и полимерные бутылки применены в строительстве теплицы, для создания теплого пола при строительстве домика для охранной службы на территории НИИ «Экология», расположенного в городе Туркестан по улице Назарбаева, 8, получены акты внедрений. Организовано внедрение в производственном масштабе следующих видов работ: сбор, сортировка, утилизация ТБО. На инсинераторной установке методом сжигания утилизировались медицинские отходы классов А, Б, образуемые в 2-х организациях города Туркестан – клинико-диагностический центр МКТУ имени Х.А.Ясави и КГУ «Центр по оказанию специальных социальных услуг № 4» Туркестанской области. На полигонах проводится производственное испытание ускоренного способа вермитехнологии.

Level of implementation (in Kazakh) : Қоғамдық орындардан жиналған шыны және полимерлі бөтелкелер, Түркістан қаласындағы Назарбаев көшесі, 8, «Экология» ҒЗИ территориясында соғылып жатқан жылыжай құрылысында және де күзетшілерге арналған үйге жылы еден жасауға пайдаланылды, ендіру актілерімен рәсімделді. Өндірістік деңгейде келесі қызмет түрлерін ендіру жұмыстары ұйымдастырылды: ҚТҚ жинау, сұрыптау, утильдеу. Инсинераторлы қондырғыда жағу тәсілін Түркістан қаласының 2 мекемесінде, яғни Қ.А.Ясауи атындағы ХҚТУ-нің клиникалық диагностикалық орталығы мен Түркістан облысының КМБ «№4 арнайы әлеуметтік қызметтерді көрсетуге арналған орталығы» жинақталған А, Б сыныптарына жататын медициналық қалдықтарына қатысты ұйымдастырылды. Полигондарда вермитехнологияның жылдамдатылған әдісі өндірістік жағдайда сыналуда.

Efficiency (in Russian) : Разработанными способами переработки и утилизации отходов с получением ценных товарных продуктов выявлена возможность сокращения объемов депонируемых на полигонах отходов с извлечением из них ценных компонентов, снижения риска загрязнения атмосферного воздуха, почв и других объектов биосферы, создания высокоэффективной системы мониторинга в сфере твердых бытовых отходов.

Efficiency (in Kazakh) : Қалдықтардан өңдеу және утильдеу әдістері арқылы құнды коммерциялық өнімдерді шығару жұмыстары, полигонға жиналған қалдықтардың көлемін азайтуға, атмосфералық ауаның, топырақтың және басқа биосфера объектілерінің ластану деңгейін төмендетуге, қатты тұрмыстық қалдықтар саласында тиімді мониторинг жүйесін құруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Область применения – объекты жилищно-коммунальных хозяйств, сельские и индивидуальные хозяйства, мусоросортировочные и мусороперерабатывающие предприятия, агропромышленность, предприятия строительной индустрии.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы – тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық нысандары, ауылдық және жекеленген шаруашылықтар, қоқыстарды іріктеуші және өңдеуші мекемелер, агроөнеркәсіптер, құрылыс индустриясы мекемелері.