The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являлись животные разных половозрастных групп овец казахской курдючной и эдильбаевской пород. Материалом для исследований служили образцы биологических тканей (кровь, мясо) животных вышеназванных пород овец.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары қазақ құйрықты және еділбай тұқымының әр түрлі жыныстық және жас топтарындағы таза тұқымды қойлары болды. Зерттеу материалдары ретінде аталған қой тұқымдары малдарының биологиялық ұлпалары (қан, ет) пайдаланылды.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – характеристика грубошерстных (мясосальных) пород овец по ДНК-маркерам продуктивно-биологических особенностей (гены гормона роста (bGH), инсулиноподобного фактора роста – 1 (IGF-1), миостатина (MSTN), белка связывания жирных кислот – 4 (FABP4).

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты-өнімді-биологиялық ерекшеліктердің ДНК – маркерлері (өсу гормонының гендері (bGH), инсулинге ұқсас өсу факторы-1 (IGF – 1), миостатин (MSTN), май қышқылдарының байланысу ақуызы-4 (FABP4) бойынша қойлардың қылшық жүнді (етті-майлы) тұқымдарын сипаттау.

Методы исследования (на русском) : При проведении экспериментальных работ руководствовались стандартными методиками организации зоотехнических опытов. Для исследования ДНК животных использовали пробы крови, отобранные в пробирки, содержащие антикоагулянт (ЭДТА). Выделение ДНК выполняли с помощью набора реагентов Экстран-2 для выделения геномной ДНК ткани животных (НПК «Синтол», Россия ) и на колонках Nexttec («Nexttec Biotechnologie GmbH», Германия) в соответствии с протоколом производителя. Оценку степени чистоты и целостности геномной ДНК проводили при помощи гель-электрофореза и с использованием спектрофотометра NanoDrop 8000. Концентрацию препаратов ДНК определяли с помощью Qubit тм (Invitrogen тм). Анализ ДНК и постановку ПЦР проводили стандартными методами. Анализ полиморфизма в генах гормона роста (GH2), инсулиноподобного фактора роста – 1(IGF-1) проводился с помощью тест-систем, которые были специально разработаны для выполнения НИР в лаборатории молекулярных основ селекции ФГБНУ ФНЦ ВИЖ им. Л.К.Эрнста. Тест-системы детекции полиморфизма в гена IGF-1 были основаны на использовании ПЦР-ПДРФ анализа. Выявление однонуклеотидных замен в фрагментах гена GH2 было выполнено на основе пиросеквенирования на пиросеквенаторе PSQ96MA (Pyrosequencing, Швеция) с помощью программного обеспечения PSQ96MA SNP Software.

Методы исследования (на казахском) : Эксперименттік жұмыстарды жүргізу кезінде зоотехникалық эксперименттерді ұйымдастырудың стандартты әдістері басшылыққа алынды. Жануарлардың ДНҚ-ны зерттеу үшін антикоагулянты (ЭДТА) бар пробиркаларға алынған қан үлгілері қолданылды. ДНҚ-ны бөліп алу Экстран-2 реагенттер жиынтығының көмегімен жануарлар тінінің геномдық ДНҚ-ны бөліп шығару үшін ("Синтол" НПК, Ресей ) және Nexttec ("Nexttec Biotechnologie GmbH", Германия) бағандарында өндірушінің хаттамасына сәйкес жүргізілді. Геномдық ДНҚ-ның тазалығы мен тұтастығын бағалау гель электрофорезімен және nanodrop 8000 спектрофотометрін қолдану арқылы жүргізілді. ДНҚ препараттарының концентрациясы Qubit TM (Invitrogen TM) көмегімен анықталды. ДНҚ талдауы және ПТР өндірісі стандартты әдістермен жүргізілді. Өсу гормонының (GH2), инсулинге ұқсас өсу факторы – 1(IGF-1) гендеріндегі полиморфизмді талдау vizh im FSBNU FNC селекциясының молекулалық негіздері зертханасында ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін арнайы жасалған тест жүйелерінің көмегімен жүргізілді. Л. К. Эрнст. IGF-1 геніндегі полиморфизмді анықтайтын тест жүйелері ПТР-ПДРФ талдауын қолдануға негізделген. GH2 генінің фрагменттеріндегі бір нуклеотидті алмастыруларды анықтау PSQ96MA SNP Software бағдарламалық жасақтамасының көмегімен PSQ96MA (Pyrosequencing, Швеция) пиросеквенаторында пиросеквенирлеу негізінде жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна проведенных исследований заключается в том, что впервые были получены данные об аллельных вариантах генов гормона роста (GH2), инсулиноподобного фактора роста (IGF1), миостатина (MSTN) и белка связывания жирных кислот (FABP4) у овец мясосальных пород, а также проведена комплексная оценка основных хозяйственно-полезных признаков в зависимости от генотипа животного по локусам изученных ДНК-маркеров.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеулердің жаңалығы алғаш рет ет-майлы тұқымды қойларда өсу гормоны (GH2), инсулинге ұқсас өсу факторы (IGF1), миостатин (MSTN) және май қышқылдарының байланысу ақуызы (FABP4) гендерінің аллельді нұсқалары туралы деректер алынды, сондай-ақ зерттелген ДНҚ маркерлерінің локустары бойынша жануардың генотипіне байланысты негізгі шаруашылық-пайдалы белгілерге кешенді бағалау жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : 1. В результате проведенных работ впервые были получены данные о частоте встречаемости генотипов в четырех исследованных генах, ассоциированных со скоростью роста и мясными качествами овец. Было установлено, что в изучаемой выборке овец казахской курдючной породы гены GH2 и IGF-1 были полиморфными, а в группе овец эдильбаевской породы ген GH2 был мономорфным, а ген IGF1 полиморфным. Гены MSTN и FABP4 были мономорфными у животных обоих пород. 2. Материалы исследования полиморфизма и ассоциации генов показали, что животные обоих пород несущие гены MSTN и FABP4 не отличаются между собой по продуктивности. Вместе с тем анализ показал, что у обоих пород овец наибольшими показателями изучаемых признаков отличались особи с генотипами AA гена MSTN. Так, они по массе туши превосходили животных с генотипами AA гена FABP4 на 2,3 и 1,6%, соответственно.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 1.Жүргізілген жұмыс нәтижесінде қойдың өсу қарқыны мен ет сапасына байланысты зерттелген төрт генде генотиптің пайда болу жиілігі туралы мәліметтер алғаш рет алынды. Қазақтың семіз құйрықты қойларының зерттелген үлгісінде GH2 және IGF-1 гендері полиморфты, ал Еділбаев қойларының тобында GH2 гені мономорфты, ал IGF1 гені полиморфты екендігі анықталды. MSTN және FABP4 гендері екі тұқымда да мономорфты болды. 2. Полиморфизмді және гендердің ассоциациясын зерттеу материалдары MSTN және FABP4 гендерін алып жүретін екі тұқымды жануарлардың өнімділігі жағынан ерекшеленбейтіндігін көрсетті. Сонымен қатар, талдау көрсеткендей, екі қой тұқымында да МСТН генінің АА генотипі бар жеке адамдар зерттелген белгілердің ең жоғары көрсеткіштерімен ерекшеленеді. Осылайша, ұшаның салмағы бойынша олар FABP4 генінің АА генотипі бар жануарларды сәйкесінше 2,3 және 1,6% -ға артты.

Level of implementation (in Russian) : Внедрено в ФХ "Багдаулет"

Level of implementation (in Kazakh) : "Бағдаулет" ФШ енгізілді

Efficiency (in Russian) : Расчеты экономической эффективности показали, что при выращивании от молодняка казахской курдючной породы с генотипом AG гена GH2 и с генотипом CC гена IGF1 по сравнению со средним показателем сверстников можно получить прибыль выше на 3366 и 2856 тенге, соответственно. Потомки эдильбаевской породы с генотипами CC и CT по гену IGF1 показали почти одинаковый со сверстниками результат. Возможно это является следствием отселекционированности данной популяции по показателям мясной продуктивности.

Efficiency (in Kazakh) : Экономикалық тиімділік есептері AG генотипі GH2 генімен және CC генотипі IGF1 генімен қазақ құйрықты тұқымын өсірген кезде құрдастарының орташа көрсеткішімен салыстырғанда тиісінше 3366 және 2856 теңгеге жоғары пайда алуға болатындығын көрсетті. IGF 1 ген бойынша СС және СЭ генотиптері бар эдильбай тұқымының ұрпақтары құрдастарымен бірдей нәтиже көрсетті. Мүмкін, бұл ет өнімділігінің көрсеткіштері бойынша осы популяцияны бөлудің салдары.

Field of application (in Russian) : мясосальное овцеводство

Field of application (in Kazakh) : етті-майлы қой шаруашылығы