Inventory number IRN Number of state registration
0220РК01016 AP05134241-OT-20 0118РК00123
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 1
Implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 9 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 7
Number of books Appendicies Sources
1 4 26
Total number of pages Patents Illustrations
60 0 23
Amount of funding Code of the program Table
9099000 AP05134241 0
Name of work
Проведение мониторинга территории Синьцзян-Уйгурского Автономного Района КНР в пределах бассейнов трансграничных рек и зависимых территорий на базе спутниковой информации
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Метод, способ,Базы, банки данных
Report authors
Терехов Алексей Геннадьевич , Пак Александр Александрович , Рахымбекұлы Жәнібек ,
1
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
РГП на ПХВ "Институт информационных и вычислительных технологий" МОН РК
Abbreviated name of the service recipient ИИВТ
Abstract

Проектной территорией являлись бассейны трансграничных (КНР-Казахстан) рек Кара-Ертис и Иле и некоторые внутренние сельскохозяйственные районы Джунгарской равнины (СУАР, КНР).

Жобалық аумақ трансшекаралық (Қытай-Қазақстан) Қара-Ертіс және Іле өзендерінің бассейндері және жоңғар жазығының (ШҰАА, Қытай) кейбір ішкі ауыл шаруашылығы аудандары болды

Целью работы являлась разработка методик и проведение спутникового мониторинга ряда озер и рек, а также водных объектов гидротехнической инфраструктуры СУАР КНР.

Жұмыстың мақсаты бірқатар көлдер мен өзендердің, сондай-ақ Қытай ШҰАА гидротехникалық инфрақұрылымының су объектілерінің спутниктік мониторингін жүргізу және әдістемелерін әзірлеу болып табылады.

Методология работы основывалась использовании эмпирических зависимостей между регистрируемыми на спутниках параметрами целевых объектов и их гидрологическими характеристиками.

Жұмыс әдістемесі спутниктерге тіркелген мақсатты объектілердің параметрлері мен олардың гидрологиялық сипаттамалары арасындағы эмпирикалық тәуелділіктерді қолдануға негізделген.

В рамках тематического спутникового мониторинга был решен ряд задач, в том числе, разработана технология оценки запасов воды в рабочих частях доминирующих водохранилищ китайского сектора бассейна р. Иле (Капшагайского (р.Текес) и Жарынтайского (р.Каш)). Был проведен мониторинг площади озёр Джунгарской равнины (оз.Эби-Нур, оз.Манас), разработана методика оценки многолетних изменений водопотребления поливной пашни северных предгорий Восточного Тянь-Шаня (СУАР КНР). Была оценена пропускная способность воднотранспортной системы Кара-Ертис - Джунгарская равнина (каналы: Кара-Ертис – Карамай и Кара-Ертис – Урумчи), составившая до 2,8 км3\год. Разработана методика спутниковой оценке расхода воды в р.Иле (основные притоки р.Каш, р.Текес) и оценены многолетние (климатические) тенденции и режимы погодных условий, влияющие на увлажненность территории Центральной Азии.

Тақырыптық спутниктік мониторинг шеңберінде бірқатар міндеттер шешілді, оның ішінде Іле өзені бассейнінің Қытай секторы (Қапшағай (Текес өзені) және Жарынтай (Каш өзені)) үстем су қоймаларының жұмыс бөліктеріндегі су қорларын бағалау технологиясы әзірленді. Жоңғар жазығы (көл) көлдерінің ауданына мониторинг жүргізілді.Эби-Нур, оз.Манас), Шығыс Тянь-Шаньның солтүстік тау бөктеріндегі (Қытай ШҰАА) суармалы егістіктің су тұтынуындағы көпжылдық өзгерістерді бағалау әдістемесі әзірленді. Қара-Ертіс - Жоңғар жазығы (каналдар: Қара-Ертіс – Қарамай және Қара-Ертіс – Үрімші) су тасымалдау жүйесінің өткізу қабілеті жылына 2,8 км3 дейін бағаланды. Іле өзеніндегі (Каш, Текес өзендерінің негізгі салалары) су шығынын жерсеріктік бағалау әдістемесі әзірленді және Орталық Азия аумағының ылғалдылығына әсер ететін ауа райы жағдайларының көпжылдық (климаттық) үрдістері мен режимдері бағаланды.

Разработанные методики спутникового мониторинга территории Синьцзяна (Китай) относящейся к бассейнам трансграничных (Казахстан-Китай) рек и зависимых от территорий позволяет определять основные гидротехнические характеристики водохранилищ, магистральных водных каналов, тенденции в потреблении воды в сельском хозяйстве и гидрометаллургической добывающей промышленности, а также определять направленность климатических изменений.

Трансшекаралық (Қазақстан-Қытай) өзендер бассейндеріне жататын және аумақтарға тәуелді Шыңжаң (Қытай) аумағын спутниктік мониторингілеудің әзірленген әдістемесі су қоймаларының, магистральдық су арналарының негізгі гидротехникалық сипаттамаларын, ауыл шаруашылығында және гидрометаллургиялық өндіруші өнеркәсіпте суды тұтыну үрдістерін айқындауға, сондай-ақ климаттық өзгерістердің бағыттылығын айқындауға мүмкіндік береді.

Технология мониторинга запасов воды в водохранилищах на реке Иле в китайском секторе ее бассейна внедрена в РГП «Казгидромет».

Әзірленген технологиялардың бір бөлігі "Қазгидромет"РМК-ға енгізілді.

Существующие мировые системы открытых спутниковых данных могут служить информационной основой для регистрации изменений запасов воды в водохранилищах Синьцзяна (Китай) с частотой раз в 5-10 дней, оценивать средний многолетний уровень пропускной способности магистральных водных каналов, уровень потребления воды в сельском хозяйстве и добывающей промышленности. А также определять направленность климатических изменений в Синьцзяне. Эта информация нужна для обеспечения эффективной государственной политики в области водной безопасности Казахстана. Альтернативные источники этой информации крайне ограничены, поэтому эффективность данного проекта представляется очень высокой.

Қолданыстағы әлемдік ашық спутниктік деректер жүйелері Шыңжаң (Қытай) су қоймаларындағы су қорларының өзгеруін 5-10 күнде бір рет жиілікпен тіркеу, магистральдық су арналарының орташа көпжылдық өткізу қабілетін, ауыл шаруашылығында және өндіруші өнеркәсіпте суды тұтыну деңгейін бағалау үшін ақпараттық негіз бола алады. Сондай-ақ Шыңжаңдағы климаттық өзгерістердің бағытын анықтау. Бұл ақпарат Қазақстанның су қауіпсіздігі саласындағы тиімді мемлекеттік саясатты қамтамасыз ету үшін қажет. Бұл ақпараттың балама көздері өте шектеулі, сондықтан бұл жобаның тиімділігі өте жоғары болып көрінеді.

Результаты проекта могут быть использованы государственными органами: министерством экологии геологии и природных ресурсов Республики Казахстан; министерством сельского хозяйства экологии, сельского хозяйства Республики Казахстан; и подведомственными им организациями при разработке политики и планировании конкретных мер по развитию отраслей экономики, при подготовке программ регионального развития и решении текущих вопросов водообеспечения, а также научными организациями, высшими учебными заведениями, неправительственными организациями и общественностью.

Жобаның нәтижелерін мемлекеттік органдар: Қазақстан Республикасының Геология және табиғи ресурстар министрлігі; Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы экология, ауыл шаруашылығы министрлігі; және оларға ведомстволық бағынысты ұйымдар экономика салаларын дамыту жөніндегі саясатты әзірлеу және нақты шараларды жоспарлау кезінде, Өңірлік даму бағдарламаларын дайындау және сумен қамтамасыз етудің ағымдағы мәселелерін шешу кезінде, сондай-ақ ғылыми ұйымдар, жоғары оқу орындары, үкіметтік емес ұйымдар және жұртшылық пайдалана алады.

UDC indices
528.85; 528.8(15); 520.6.05; 502.171; 556.182
International classifier codes
89.57.15; 89.57.25; 89.57.35;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Дистанционное зондирование; спутниковые снимки; водохранилище; водный канал; пахотные земли; параметры воднотранспортной инфраструктуры;
Key words in Kazakh
Қашықтан зондтау; спутниктік деректер; су қоймасы; су арнасы; егістік жер; су көлігі инфрақұрылымының параметрлері;
Head of the organization Калимолдаев Максат Нурадилович Доктор физико-математических наук / профессор
Head of work Терехов Алексей Геннадьевич Кандидат технических наук / нет
Native executive in charge