The object of research, development or design (in Russian) : Конические траектории (функциональные кривые) движущегося тела

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қозғалатын дененің коникалық траекториялары (функционалдық қисықтар)

Aim of work (in Russian) : Повышение эффективности, производительности, разработка инновационных решений новых моделей беговых дорожек (траекторий) объектов путем исследования их кинематики и динамики

Aim of work (in Kazakh) : Кинематикасы мен динамикасын зерттеу арқылы нысандардың жүгірткі жолдарының (траекторияларының) жаңа модельдерінің инновациялық шешімдерін жасау, өнімділігін,тиімділігін арттыру

Методы исследования (на русском) : Методы теории механизмов и машин, аналитической механики, проективной геометрии, синергетики.

Методы исследования (на казахском) : Механизмдер мен машиналар теориясы, аналитикалық механика, проективтік геометрия, синергетика әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : Рассмотрены и исследованы вопросы гладкого и плавного сопряжения конических дуг траектории. Для исключения кинематических и динамических скачков в местах сопряжения используется переходной участок, математической моделю которого является дуга коники. Определены условия, обеспечивающие непрерывность, касание и равенства радиусов кривизны в местах стыковки. Излагается метод определения положения места финишной стыковки на основе кривошипно-кулисного механизма. Тип переходной коники определяется по инженерному дискриминанту с учетом радиуса кривизны. Усовершенствованное уравнение Лайминга позволяет получить аналитическое уравнение переходной коники для плавного соединения. Разработана аналитическая методика расчета и определения мест соединения переходного участка, обеспечивающего гладкость второго порядка (динамическая гладкость). Предложены алгоритм и методика пошагового выполнения вычислений по формированию комбинированной беговой дорожки с приведением уравнений переходной коники к каноническому виду

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Траекторияның коникалық доғаларының тегіс және жатық түйісу мәселелері қарастырылды және зерттелді. Түйіскен жерде кинематикалық және динамикалық секірулерді болдырмау үшін өтпелі учаске пайдаланылады, оның математикалық моделі ретінде коника доғасы алынады.Түйіскен жерде үздіксіздікті, жанасуды, қисықтық радиустарының теңдігін қамтамасыз ететін математикалық шарттар анықталды. Айналшақты-кулисалы механизм арқылы фиништік түйісуорнын анытау әдісі баяндалады. Қисықтық радиусын ескере отырып, өтпелі кониканың түрі инженерлік дискриминант бойынша анықталады. Жатық түйістіретін өтпелі кониканың аналитикалық теңдеуін жазуға жетілдірілген Лайминг теңдеуі мүмкіндік береді. Екінші ретті тегістікті (динамикалық тегістікті) қамтамасыз ететін өтпелі учаскенің түйісу орындарын есептейтін және анықтайтын аналитикалық әдістеме әзірленді. Құрама жүгірткі жолын қалыптастыру, оның өтпелі коника теңдеуін канондық түрге келтіру бойыннша орындалатын есептемелер мен алгоритмі ұсынылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект имеет теоретическую направленность

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның теориялық бағыты бар

Level of implementation (in Russian) : Разработанный метод позволяет сформировать сложные технические формы и создать на их основе новые модели комбинированной траектории непрерывной кривизны с коническим переходным участком

Level of implementation (in Kazakh) : Әзірленген әдіс күрделі техникалық формаларды қалыптастыруға мүмкіндік береді және олардың негізінде қисықтығы үздіксіз болатын коникалық өтпелі учаскесі бар жаңа модельдер жасауға болады

Efficiency (in Russian) : Разработанный метод позволяет устранить скачки сил инерции при движении объекта по траектории

Efficiency (in Kazakh) : Әзірленген әдіс нысанның траектория бойымен қозғалған кезіндегі инерция күштерінің секірулерін жоюға мүмкіндік береді

Field of application (in Russian) : Функциональные кривые (траектории) ширко используются для решения различного рода проблем и задач, возникающих в разных отраслях техники и технологии. Например, -профиль крыла самолета создает подъемную силу, поэтому при моделировании кривой профиля крыла необходимо максимизировать подъемную силу при минимизации лобового сопротивления; -трасса дороги обеспечивает комфортную безопасную езду на транспортном средстве с определенной скоростью, поэтому необходимо добиваться максимальной плавности трассы при заданных ограничениях; -профиль кулачка определяет перемещение толкателя с клапаном для обеспечения необходимого закона газораспределения, поэтому при его конструировании рекомендуется добиваться безударного плавного движения клапана; -внешнюю кузовную поверхность автомобиля, архитектурные криволинейные формы здания можно отнести к функциональным поверхностям, если эстетичность и красоту рассматривать как проектную характеристику изделия, которая определяет его потребительские свойства.

Field of application (in Kazakh) : Функционалды қисықтар (траекториялар) техника және технология салаларында туындайтын әртүрлі есептер мен мәселелерді шешу үшін кеңінен қолданылады. Мысалы, - ұшақ қанатының профилі көтеру күшін жасайды, сондықтан қанат профилі қисығын модельдеу кезінде маңдай кедергісін азайта отыра көтеру күшін барынша арттыру қажет; - жол трассасы көліктің белгілі бір жылдамдықпен жайлы қауіпсіз жүруін қамтамасыз етеді, сондықтан қойылған шектеулер аясында жолдың максималды жатық болуына қол жеткізу керек; - жұдырықша профилі итергіштің қысымтығынмен бірге газ тарату заңдылығын қамтамасыз ететін қозғалысын анықтайды, сондықтан оны жобалау кезінде соққы болмайтын жатық қозғалысқа қол жеткізу ұсынылады - автомобильдің сыртқы корпусын, ғимараттың архитектуралық қисық сызықты формаларын функционалды беттерге жатқызуға болады, егер эстетика мен әсемдік оның тұтынушылық қасиеттерін анықтайтын бұйымның дизайндық сипаттамасы ретінде қарастырылса.