The object of research, development or design (in Russian) : экструдированные зерновые основы из зерна гречихи, проса, чечевицы и нута, кисломолочные продукты и кондитерские изделия с их использованием.

The object of research, development or design (in Kazakh) : қарақұмық, тары, жасымық және ноқат дәндерінен алынған экструдталған астық негіздері, оларды пайдалана ашытылған сүт және кондитерлік өнімдер.

Aim of work (in Russian) : Цель работы этапа 2020 года: разработка 3 рецептур продуктов питания с применением готовых зерновых основ; проведение оценки продуктов питания по пищевой, энергетической ценности и безопасности; определение качественных параметров, заложенных на длительное хранение 4 видов готовых зерновых основ с разработкой режимов хранения.

Aim of work (in Kazakh) : 2020 жылғы кезең жұмысының мақсаты: дайын астық негіздерін қолдана отырып, тамақ өнімдерінің 3 рецептурасын әзірлеу; тамақ өнімдеріне азық-түлік, энергетикалық құндылық және қауіпсіздік бойынша бағалау жүргізу; сақтау режимдерін әзірлей отырып, дайын астық негіздерінің 4 түрін ұзақ сақтауға салынған сапалық параметрлерді айқындау.

Методы исследования (на русском) : Разработка рецептур кисломолочных и кондитерских продуктов проведена методом планирования полного факторного эксперимента второго порядка, в результате которых определены оптимальные соотношения компонентов кисломолочных и кондитерских продуктов питания с использованием экструдированных зерновых основ. Физико-химические и микробиологические показатели проводили по следующим НД: ГОСТ 5900 «Изделия кондитерские. Методы определения влаги и сухих веществ»; ГОСТ 10846 «Зерно и продукты его переработки. Метод определения белка»; ГОСТ 5668 «Хлебобулочные изделия. Методы определения массовой доли жира»; ГОСТ Р 51411 «Зерно и продукты его переработки. Определение зольности (общей золы)»; Определение сырой клетчатки по методу Wende; ГОСТ 23327 «Молоко и молочные продукты. Метод измерения массовой доли общего азота по Кьельдалю и определение массовой доли белка»; ГОСТ 5867 «Молоко и молочные продукты. Методы определения жира»; ГОСТ 3624 «Молоко и молочные продукты. Титриметрические методы определения кислотности»; ГОСТ 3623 «Молоко и молочные продукты. Методы определения пастеризации»; ГОСТ 10444.15 «Методы определения количества мезофильных аэробных и факультативно-анаэробных микроорганизмов», ГОСТ 10444.11 «Продукты пищевые. Методы определения молочнокислых микроорганизмов»; ГОСТ 31747 «Продукты пищевые. Методы выявления и определения количества бактерий группы кишечных палочек (колиформных бактерий)».

Методы исследования (на казахском) : Ашытылған сүт және кондитерлік өнімдердің рецептураларын әзірлеу екінші ретті толық факторлық экспериментті жоспарлау әдісімен жүргізілді, нәтижесінде экструдталған астық негіздерін қолдана отырып, ашытылған сүт және кондитерлік тамақ компоненттерінің оңтайлы қатынасы анықталды. Физика-химиялық және микробиологиялық көрсеткіштер келесі нормативтік құжаттар бойынша жүргізілді: МЕМСТ 5900 «Кондитерлік өнімдерді дайындау. Ылғал мен құрғақ заттарды анықтау әдістері»; МЕМСТ 10846 «Астық және оны қайта өңдеу өнімдері. Ақуызды анықтау әдісі»; МЕМСТ 5668 «Нан-тоқаш өнімдері. Майдың массалық үлесін анықтау әдістері»; МЕМСТ Р 51411 «Астық және оны қайта өңдеу өнімдері. Күл (жалпы күл) анықтау»; Wende әдісі бойынша шикі талшықты анықтау; МЕМСТ 23327 «Сүт және сүт өнімдері. Жалпы азоттың салмақтық үлесін Кьелдал бойынша өлшеу әдісі және ақуыздың салмақтық үлесін анықтау»; МЕМСТ 5867 «Сүт және сүт өнімдері. Майды анықтау әдістері»; МЕМСТ 3624 «Сүт және сүт өнімдері. Қышқылдықты анықтаудың титриметриялық әдістері»; МЕМСТ 3623 «Сүт және сүт өнімдері. Пастерлеуді анықтау әдістері»; МЕМСТ 10444.15 «Мезофильді аэробты және факультативті-анаэробты микроорганизмдердің санын анықтау әдістері», МЕМСТ 10444.11 «Тамақ өнімдері. Сүт қышқылды микроорганизмдерді анықтау әдістері»; МЕМСТ 31747 «Тамақ өнімдері. Ішек бактериялары тобының бактерияларын (колиформды бактериялар) анықтау және анықтау әдістері».

Obtained results and novelty (in Russian) : разработаны 3 рецептуры продуктов питания с применением готовых зерновых основ на основе кисломолочных продуктов и кондитерских изделий, проведена оценка пищевой и энергетической ценности и безопасности продуктов питания; определены качественные параметры заложенных на длительное хранение 4 видов готовых зерновых основ; разработаны режимы. По результатам исследований: разработаны 1 рекомендации (Приложение А)., подана 1 заявка на патент (Приложение Б). В 4 квартале будут опубликованы 2 статьи в базах данных Scopus с ненулевым импакт-фактором (Приложение В). В соответствии с календарным планом работ на 2020 год исследования выполнены в полном объеме (Приложение Г). Научная новизна проекта: Впервые изучено изменение состояния экструдированных зерновых основ при хранении в регулируемой газовой среде после ионоозонно-кавитационной обработки. Впервые определен комплекс технологических, биохимических свойств, химического состава и потребительских достоинств продуктов питания на основе экструдированных зерновых основ.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2020 жылғы зерттеу нәтижелері: ашытылған сүт өнімдері мен кондитерлік өнімдер негізінде дайын астық негіздерін қолдана отырып, тамақ өнімдерінің 3 рецептурасы әзірленді, тамақ өнімдерінің тағамдық және энергетикалық құндылығы мен қауіпсіздігіне бағалау жүргізілді; ұзақ сақтауға салынған дайын астық негіздерінің 4 түрінің сапалық параметрлері анықталды; режимдер әзірленді. Зерттеу нәтижелері бойынша: 1 ұсыным әзірленді (А Қосымшасы), патентке 1 өтінім берілді (Б Қосымшасы). 4-тоқсанда нөлдік емес импакт-факторы бар Scopus деректер базасында 2 мақала жарияланады (В Қосымшасы). 2020 жылға арналған күнтізбелік жұмыс жоспарына сәйкес зерттеулер толық көлемде орындалды (Г Қосымшасы). Ғылыми жаңалық: Алғаш рет ионозды-кавитациялық өңдеуден кейін реттелетін газ ортасында сақтау кезінде экструдталған астық негіздерінің күйінің өзгеруі зерттелді. Алғаш рет экструдталған астық негіздерінің негізінде тамақ өнімдерінің технологиялық, биохимиялық қасиеттерінің, химиялық құрамының және тұтынушылық құндылықтарының кешені анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определены оптимальные режимы хранения готовых зерновых основ: (концентрация ионоозона, 500000/3000 ед/см3/г/м3, при времени обработки 5 мин., при давлении 1 ати, срок хранения: до 240 дней для ЭГО, до 180 дней для ЭПО; (концентрация ионоозона, 500/1000 ед/см3/г/м3, при времени обработки 5, 15 мин., при давлении 1 ати, срок хранения до 180 дней для ЭНО и ЭЧО). Оптимальные режимы обработки позволяют снизить кислотное число на 4,9… 18,9%, сократить рост плесени на 25%, уничтожить рост колонии дрожжей, а также повысить содержание белка до 5%.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : дайын астық негіздерін сақтаудың оңтайлы режимдері анықталды: (ионозон концентрациясы, 500000/3000 ед/см3/г/м3, өңдеу уақыты 5 мин., 1 ати қысымы кезінде, сақтау мерзімі: экструдталған қарақұмық үшін 240 күнге дейін, ионозонды өңдеумен экструдталған тары үшін 180 күнге дейін); (ионозон концентрациясы, 500/1000 ед/см3/г/м3, өңдеу уақыты 5, 15 мин., 1 ати қысымында, экструдталған жасымық және экструдталған ноқат үшін сақтау мерзімі 180 күнге дейін). Оңтайлы өңдеу режимдері қышқыл санын 4,9... 18,9% - ға азайтуға, көгерудің өсуін 25% - ға азайтуға, ашытқы колониясының өсуін жоюға, ақуыз мөлшерін 5% - ға дейін арттыруға мүмкіндік береді

Level of implementation (in Russian) : Проведена опытная апробация разработанных рецептур продуктов питания.

Level of implementation (in Kazakh) : Азық-түлік өнімдерінің әзірленген рецептеріне эксперименттік сынақ жүргізілді.

Efficiency (in Russian) : Повышение пищевой ценности продуктов питания на основе использования экструдированных зерновых основ за счет повышения содержания белка на 5%

Efficiency (in Kazakh) : Ақуыз мөлшерін 5% - ға арттыру арқылы экструдталған астық негіздерін қолдану негізінде тамақ өнімдерінің тағамдық құндылығын арттыр

Field of application (in Russian) : Результаты исследований применимы для предприятий пищевой промышленности для расширения ассортимента продуктов питания с использованием экструдированных зерновых основ

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері тамақ өнеркәсібі кәсіпорындарына экструдталған астық негіздерін қолдана отырып тамақ өнімдерінің түрлерін кеңейтуге қолданылады