The object of research, development or design (in Russian) : Штаммы микроорганизмов вызывающих внутрибольничные инфекции, E. coli BAA-196, S. aureus ATCC BAA-39 и A. baumannii BAA-1790, новые координационные соединения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : E. coli BAA-196, S. aureus ATCC BAA-39 и A. baumannii BAA-1790 ауруханаішілік инфекция тудыратын микроорганизмдер штаммы, жаңа координациялық қосылыстар.

Aim of work (in Russian) : Исследование возможности явления реверсии фенотипа антибиотикочувствительности на модели патогенных микроорганизмов, а также изучение молекулярно-биологических механизмов ее реализации при индукции соединениями, относящимися к классу координационных соединений

Aim of work (in Kazakh) : Патогендік микроорганизмдердің моделіне антибиотикке сезімталдық фенотипінің реверсиясының пайда болу мүмкіндігін зерттеу, сондай-ақ молекулалық-биологиялық механизмдерді зерттеу оны координациялық қосылыстар класына жататын қосылыстармен индукциялау кезінде іске асыру болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Секвенирование РНК и ДНК, анализ транскриптома; анализ метилирования ДНК; оценка проницаемости бактериальной мембраны методом ВЭЖХ; синтез координационных соединений; ИК и УФ спектроскопия; скрининг соединений на цитотоксическую, антивирусную и антимикробную активности in vitro; програмирование на языке Python и PHP с интеграций в HTML-код Web-страницы, разработка программного обеспечения.

Методы исследования (на казахском) : РНҚ және ДНҚ секвенирлеу, транскриптома талдауы; ДНҚ метилендіру талдауы; ЖЭСХ әдісімен бактериялы мембрананың өткізгіштігін бағалау; ИҚ және УФ спектроскопия; in vitro цитоуыттылық, вирусқа және микробқа қарсы белсенділіктеріне әсер ететін қосылыстар скринингі; иодтың кешенді қосылыстар құрылымының компьютерлік моделдеуі; зерттеудің биоинформатикалық тәсілдері, координациялық қосылыстардың құрылымы мен биологиялық қасиеттері туралы ақпараттарды біріктіретін деректер базасын құру; Python және PHP тілінде веб-парақтың HTML кодын енгізе отырып бағдарламалау, бағдарламалық қамтамасыздандыру.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведено секвенирование 46 образцов мРНК штаммов E. coli BAA-196 и S. aureus BAA-39. Проведен анализ уровней экспрессии генов этих культур. Проведено секвенирование шести образцов ДНК культур A. baumannii BAA-1790, используя метод секвенирования PacBio, с целью анализа эпигенетических модификаций нуклеотидов хромосомной ДНК. Проведено исследование эффективности совместного применения координационных соединений с антибиотиками в опытах на животных. Проведено изучение влияния интерполимерных соединений ИПС 51 и ИПС 56 на модификацию ДНК радиохимическими методами. Проведены исследования по изучению изменения внутриклеточного содержания антибиотиков на моделях устойчивых штаммов A. baumannii ATCC BAA-1790, S.aureus ATCC BAA-39 и E. coli ATCC BAA-196 под действием координационных соединений методом ВЭЖХ. На два координационных соединения и фармацевтическую композицию поданы заявки на полезную модель (№ 2020/0922.2, № 2020/0923.2 и № 020/0707.1 от 14.10.2020 г.). Проведено выделение 10 изолятов микроорганизмов вызывающих внутрибольничные инфекции из клинических образцов. На два клинических изолята поданы заявки на патент на полезную модель (№ 75071 и № 75089). Разработана компьютерная программа «TransMinder» для моделирования реверсии лекарственной устойчивости и поиска новых лекарственных средств для ее индукции у определенного патогена. Разработаны нормативные документы по ГОСТу.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : E. coli BAA-196 и S. aureus BAA-39 штаммдарының мРНҚ 46 үлгісі секвенирленді. Бұл культуралардың гендер экспрессиясы деңгейлеріне сараптау жүргізілді. Хромосомалық ДНҚ нуклеотидтерінің эпигенетикалық модификацияларын талдау мақсатында A. baumannii BAA-1790 дақылдарының алты ДНҚ үлгілері PacBio секвенирлеу әдісі бойынша секвенирленді. Антибиотиктермен координациялық қосылыстарды бірге қолдану тиімділігін анықтау жануарларға арналған эксперименттерде жүргізілді. ИПҚ 51 және ИПҚ 56 интерполимерлі қосылыстарының радиохимиялық әдістермен ДНҚ модификациясына әсері зерттелді. ЖЭСХ көмегімен координациялық қосылыстардың әсерінен антибиотикке тұрақты A baumannii ATCC BAA-1790, S. aureus ATCC BAA-39 және Escherichia coli ATCC BAA-196 штамдары модельдерінде жасушаішіндегі антибиотиктер құрамының өзгеруін анықтауға зерттеулер жасалды. Екі координациялық қосылысқа және фармацевтикалық композицияға пайдалы модельге өтінім берілді (2020 ж 14 қазанында № 2020/0922.2, № 2020/0923.2 және № 020/0707.1). Ауруханалық инфекцияны тудыратын клиникалық үлгілердің микоорганизмдерінен 10 изолят бөлініп алынды. Екі клиникалық изолятқа пайдалы модель алуға патентке өтінім берілді (№ 75071 и № 75089). Дәріге төзімділікті қалпына келтіруді модельдеу және оны белгілі бір қоздырғышта индукциялауға жаңа дәрілерді іздеу үшін «TransMinder» компьютерлік бағдарламасы жасалды. ГОСТ бойынша нормативтік құжаттар әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В АО «НЦПП» апробированы методы и подходы к созданию коллекции возбудителей внутрибольничных инфекций – было выделено 10 изолятов. На два мультирезистентных штамма, вызывающих внутрибольничные инфекции, поданы заявки на патент на полезную модель. Поданы заявки на патент на два координационных соединения обладающих антимикробным действием. Полученные соединения и данные лягут в основу разработки фармацевтического препарата для лечения внутрибольничных инфекций вызванных лекарственно-устойчивыми формами бактерий. Разработаны нормативные документы (техническая спецификация и руководство пользователя) программного обеспечения, согласно ГОСТ СТ РК 1090-2002 и ГОСТ СТ РК 1087-2002. На программное обеспечение «Clader» получено авторское свидетельство № 11993 от «14» сентября 2020 г. Разработана компьютерная программа «TransMinder v.1» для моделирования реверсии лекарственной устойчивости и поиска новых лекарственных средств для ее индукции у определенного патогена. Результаты проведенных исследований доложены на международных конференциях и опубликованы в рейтинговых зарубежных и отечественных изданиях.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ауруханаішілік инфекциялардың қоздырғыштарының жиынтығын құрудың әдістері мен тәсілдері «НЦППP» АҚ-да апробацияланды- 10 изолят бөлініп алынды. Ауруханаішілік инфекцияларды тудыратын екі мультирезистентті штамдарға пайдалы модельге патенттік өтінімдер жіберілді. Микробқа қарсы әсер ететін қабілеті бар екі координациялық қосылысқа патент алуға өтінім берілді. Алынған қосылыстар мен мәліметтер бактериялардың дәрілерге төзімді формаларынан туындаған ауруханаішілік инфекцияларды емдеуге арналған фармацевтикалық препаратты әзірлеуге негіз болады. МЕМСТ СТ РК 1090-2002 сәйкес техникалық сипаттама және бағдарламалық жасақтаманы пайдалану жөніндегі нұсқаулық және МЕМСТ СТ РК 1087-2002 (Пайдаланушы нұсқаулығы) Нормативтік құжаттар әзірленді. «Clader» бағдарламалық жасақтамасына меншік құқығы алынды (№ 11993 от 14 09.2020 ж.). Дәріге төзімділікті қалпына келтіруді модельдеу және оны белгілі бір қоздырғышта индукциялауға жаңа дәрілерді іздеу үшін «TransMinder» компьютерлік бағдарламасы жасалды.

Level of implementation (in Russian) : Заявки на полезную модель, авторское свидетельство, статьи, нормативная документация.

Level of implementation (in Kazakh) : Пайдалы моделге өтінімдер, авторлық куәлік, статьялар, нормативті құжаттар

Efficiency (in Russian) : Результаты представленные в поданных заявках на патенты на полезную модель на координационные соединения, показавших значительную антимикробную активность, лягут в основу фармацевтической разработки лекарственных форм препаратов для лечения инфекций вызванных мультирезистентными бактериями. Результаты представленные в поданных заявках на патенты на полезную модель на клинические изоляты позволят создать экспериментальные модели клинических изолятов характеризующиеся множественной лекарственной устойчивостью и наиболее часто вызывающие клинические инфекции. Это позволит получить представление о существующих в стране уровнях устойчивости путем сбора соответствующих образцов в стационарах и проведения рутинного эпиднадзора за микроорганизмами. Это соответствует стратегическому плану по сдерживанию резистентности к противомикробным препаратам в Республике Казахстан. Разработанное программное обеспечение «Clader» может представлять интерес широкому научному сообществу, а также может быть полезным для клинических отделов и стационаров для генотипирования клинических изолятов болезнетворных бактерий. Программное обеспечение «TransMinder v1» может представлять интерес широкому научному сообществу. Текущая версия программы не предназначена для использования в клиниках для разработки или оценки протоколов лечения больных, но может быть взято за основу для создания таких программ в будущем.

Efficiency (in Kazakh) : Микробқа қарсы белсенділікті көрсеткен координациялық қосылыстарға арналған пайдалы модель патенттерінде ұсынылған нәтижелер көп төзімді бактериялардың әсерінен инфекцияларды емдеу формулаларын фармацевтикалық әзірлеуге негіз болады. Клиникалық изолятқа пайдалы моделге патентке берілген өтінімде келтірілген нәтижелер көп дәрілерге төзімділікпен сипатталатын және клиникалық инфекцияларды жиі тудыратын клиникалық изоляттардың эксперименттік модельдерін құруға мүмкіндік береді. Бұл ауруханалардан тиісті үлгілерді жинау және күнделікті микробтық эпидемиялық қадағалау жүргізу арқылы елдегі тұрақтылық деңгейлері туралы түсінік береді. Бұл Қазақстан Республикасында микробқа қарсы тұрақтылықты сақтайтын препараттар стратегиялық жоспарына сәйкес келеді. «Clader» бағдарламалық қамтамасыздандыруы кең ғылыми қауымдастықтың қызығушылығын тудыруы мүмкін, сонымен қатар клиникалық бөлімдер мен ауруханалар үшін патогендік бактериялардың клиникалық изоляттарын генотиптеу үшін пайдалы болуы мүмкін. «TransMinder v1» бағдарламалық жасақтамасы кең ғылыми қауымдастық Қызығушылығын тудыруы мүмкін. Бағдарламаның қазіргі нұсқасы пациенттерді емдеу хаттамаларын әзірлеу немесе бағалау үшін клиникаларда қолдануға арналмаған, бірақ болашақта осындай бағдарламаларды құруға негіз бола алады.

Field of application (in Russian) : Медицина, фармацевтика, клиническая фармакология, ветеринария и биотехнология.

Field of application (in Kazakh) : Медицина, фармацевтика, клиникалық фармакология, ветеринария және биотехнология.