The object of research, development or design (in Russian) : Пилларированные монтмориллониты, цеолитсодержащие катализаторы, вакуумный газойль, термопаровая обработка.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Пилларирленген монтмориллонит, цеолитқұрамды катализаторлар, вакуумдық газойль, термобулы өңдеу.

Aim of work (in Russian) : Создание новых эффективных способов повышения механической прочности катализаторов крекинга на основе природных глин и цеолитов для переработки вакуумных газойлей по топливному направлению.

Aim of work (in Kazakh) : Отындық бағыт бойынша вакуумдық газойльді қайта өңдеу үшін табиғи саз-балшықтар мен цеолиттер негізіндегі крекинг катализаторларының механикалық беріктілігін арттырудың жаңа тиімді әдістерін жасап шығару.

Методы исследования (на русском) : Метод рентгенофлуоресцентной спектроскопии для определения элементного состава катализаторов, метод ГЖХ (Хромос ГХ-1000) для анализа продуктов реакции крекинга, метод сжатия на приборе «Прочномер катализаторов» ПК-21-015 для определения прочности гранул катализатора на раздавливание.

Методы исследования (на казахском) : Катализаторлардың элементтік құрамын анықтау үшін рентгенофлуоресцентті спектроскопия әдісі, крекинг реакцияларының өнімдеріне талдау жасау үшін ГСХ(Хромос ГХ-1000) әдісі, катализатор түйіршіктерінің ұсақтауға беріктілігін анықтау үшін «Прочномер катализаторов» ПК-21-015 құрылғысында қысу әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : Приготовлены образцы бицеолитных катализаторов крекинга с варьируемым временем УЗО матрицы, определена их прочность и каталитическая активность в крекинге ВГ. Максимальная прочность найдена для катализатора с УЗО в течение 60 минут, которая в 1,6 раз превышает прочность катализатора без УЗО. Показано, что выходы бензина и легкого газойля в процессе крекинга ВГ растут с увеличением времени УЗО бицеолитных катализаторов. Максимальное увеличение выхода бензина достигает 29,5% на катализаторе с УЗО 60 минут, а выход легкого газойля в этих же условиях увеличивается на 36,7%. Испытания прочных цеолитсодержащих катализаторов в крекинге вакуумного газойля показали, что после п/о (100% пар, 7500С, 6часов), выход бензина растет на 6-7%. Максимальный выход легкого газойля, равный 65,9-65,1%, был получен также после п/о. Методами РФА, БЭТ, термодесорбции NH3 и рентгенофлюоресцентного анализа определено влияние паровой обработки на фазовый и элементный составы, пористую структуру и кислотные свойства изученных катализаторов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Матрицалары әртүрлі уақытпен УДӨ крекингтің бицеолитті катализаторларының үлгілері дайындалды, олардың беріктілігі мен ВГ крекингіндегі каталитикалық белсенділігі анықталды. Максималды беріктілік 60 минут бойы УДӨ катализаторда табылды, оның беріктілігі УДӨ жасалмаған катализатордан 1,6 есе асып түсті. Бицеолитті катализаторларда УДӨ уақытының артуымен ВГ крекингі процесіндегі бензин мен жеңіл газойль шығымы жоғарылайтыны көрсетілді. Бензин шығымын максималды ұлғайту 60 минут УДӨ катализаторда 29,5%-ға жетеді, ал жеңіл газойль шығымы 36,7%-ға артады. Вакуумдық газойль крекингіндегі цеолитқұрамды берік катализаторды сынағанда б/ө (100% бу, 7500С, 6 сағат) соң бензин шығымы 6-7%-ға өсетінін көрсетті. Сондай-ақ, б/ө соң жеңіл газойльдың максималды шығымы 65,9-65,1% тең болды. РФА, БЭТ, NH3 термодесорбциясы мен рентгенофлюоресцентті анализ әдістерімен зерттелген катализаторлардың булы өңдеуінің фазалық және элементтік құрамға, кеуектік құрылым мен қышқылдық қасиеттеріне әсері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Показано, что выход бензина и легкого газойля в процессе крекинга ВГ растет с увеличением времени УЗО бицеолитных катализаторов. Максимальный рост выхода бензина достигает 29,5% на катализаторе с УЗО 60 минут, а выход легкого газойля в этих же условиях увеличивается на 36,7%. Максимальная прочность найдена для катализатора с УЗО в течение 60 минут, которая в 1,6 раз превышает прочность катализатора без УЗО.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бицеолитті катализаторларда УДӨ уақытының артуымен ВГ крекингі процесінде бензин мен жеңіл газойль шығымы жоғарылайтыны көрсетілді. Бензин шығымын максималды арттыру 60 минут УДӨ катализаторда 29,5%-ға жетеді, ал жеңіл газойль шығымы 36,7%-ға артады. Максималды беріктілік 60 минут бойы УДӨ катализаторда табылды, оның беріктілігі УДӨ жасалмаған катализатордан 1,6 есе асып түседі.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Результаты НИР свидетельствуют о высокой термической стабильности разработанных катализаторов, активность которых не снижается, а для большинства катализаторов наблюдается рост выходов бензина и легкого газойля после жесткой термопаровой обработки катализаторов (100% пар, 7500С, 6часов). Высокая прочность и термостабильность катализаторов способствует снижению потерь катализаторов в процессе их эксплуатации и значительно уменьшает расходы на производство продуктов крекинга, что свидетельствует об экономической эффективности исследования.

Efficiency (in Kazakh) : ҒЗЖ нәтижелері өңделген катализаторлардың термиялық тұрақтылы жоғары екенін көрсетеді, ал олардың белсенділігі төмендемейді, катализаторлардың көпшілігінде қатаң термобулы өңдеуден(100% бу, 7500С, 6 сағат) кейін бензин мен жеңіл газойль шығымының өсуі байқалады. Катализаторлардың беріктілігі мен жоғары термотұрақтылығы оларды қолданғанда шығынның азаюуына ықпал етеді және крекинг өнімдерін өндіруде шығынды айтарлықтай төмендетеді, бұл зерттеудің экономикалық тиімділігін көрсетеді.

Field of application (in Russian) : Нефтепереработка и нефтехимия.

Field of application (in Kazakh) : Мұнайды қайта өңдеу және мұнайхимиясы.