The object of research, development or design (in Russian) : Телекоммуникационные сигналы, хаотические и шумовые сигналы, отображения динамического хаоса, фазоманипулированные цифровые сигналы, фрактальные антенны, маршрутизаторы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Телекоммуникациялық сигналдар, хаостық және шуылдық сигналдар, динамикалық хаос бейнелеулері, фазалық манипуляцияланған сандық сигналдар, фракталдық антенналар, маршрутизаторлар.

Aim of work (in Russian) : Целью настоящего проекта является создание информационно-энтропийной теории пропускной способности канала связи, отношения сигнал/шум, ошибки на один бит, на основе которых строится алгоритм маршрутизации многоканальной телекоммуникационной системы. Апробация основных результатов проекта на импульсно-модулированных сигналах с шумом, протоколом OSPF симулятора Cisco, маршрутизатором беспроводных локальных сетей, на фрактальных антеннах.

Aim of work (in Kazakh) : Бұл жобаның мақсаты көп арналы телекоммуникациялық жүйенің (КТЖ) маршруттау алгоритмін құруға арналған байланыс арнаның өткізу қабілеттілігінің, сигнал/шуыл қатынасының, бір биттік қателердің информациялық-энтропиялық теориясын жасау болып табылады. Cisco симуляторының OSPF хаттамасында, фракталды антенна негізіндегі сымсыз желі маршрутизаторында, шуылы бар импульстік-модуляцияланған сигналдарда жобаның негізгі нәтижелерінің апробациясы.

Методы исследования (на русском) : Численный алгоритм оценки отношения сигнал/шум, отношения информация/энтропия, стохастической маршрутизации реализованы в среде MatLab. Результаты исследования приведены в виде графиков и таблиц. Проведен сравнительный анализ оценки отношения сигнал/шум и оценки отношения информация/энтропия для детерминированных, шумовых, цифровых, модулированных сигналов, которые связаны с задачами настоящего проекта, в программных средах Multisim, LabVIEW, HFSS 13.0, Verilog.

Методы исследования (на казахском) : MatLab ортасында сигнал/шуыл қатынасын және информация/энтропия қатынасын, cтохастық маршруттауды сандық бағалау алгоритмі іске асырылды. Зерттеу нәтижелері графиктер және кестелер түрінде ұсынылған. Бұл жобаның міндеттеріне байланысты Multisim, LabVIEW, HFSS 13.0, Verilog бағдарламалық орталарында детерминделген, шуылдық, сандық, модулирленген сигналдардың сигнал/шуыл қатынасы мен информация/энтропия қатынасын бағалаудың салыстырмалы талдауы жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получен новый алгоритм количественной оценки аналога отношения сигнал/шум (SNR, англ. signal-to-noise ratio) на основе информационно-энтропийного анализа при неизвестном уровне шума. Предложен новый критерий – IER (англ. information to entropy ratio) аналитического аналога SNR. Получен алгоритм стохастической маршрутизации по минимуму информационной энтропии помех и по максимуму информации;

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шуыл деңгейі алдын ала белгісіз кездегі информациялық-энтропиялық талдау негізінде сигнал/шуыл қатынасының (SNR, ағылшынша, signal-to-noise ratio) баламасын сандық бағалайтын жаңа алгоритм алынды. SNR-дің теориялық баламасы – IER (ағылшынша, information to entropy ratio) жаңа белгісі ұсынылды. Кедергілердің информациялық энтропиясының ең аз мөлшері және информацияның ең жоғары мөлшері бойынша маршруттау алгоритмі алынды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основное техническое преимущество введения нового критерия IER в том, что нет необходимости эмпирически или условно задавать уровень шума. Как информационная энтропия, так и информация в виде разности безусловной (полной или одномерной) и условной энтропий могут быть вычислены по сигналу, представленного в виде временного ряда или изображения. Модель карты стохастической маршрутизации и анизотропная фрактальная антенна разработанные нами является экономически эффективным по сравнению с существующими моделями по расстоянию, энергозатрате, помехоустойчивости.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : IER жаңа критерийін енгізудің негізгі техникалық артықшылығы - шуыл деңгейін эмпирикалық немесе шартты түрде орнатудың қажеті жоқ. Ақпараттық энтропияны да, шартсыз (толық немесе бірөлшемді) және шартты энтропиялардың айырмашылығы түріндегі ақпаратты да уақыттық қатар немесе кескін түрінде берілген сигналдан есептеуге болады. Біз жасаған стохастикалық маршруттау картасының моделі және анизотропты фрактальды антеннасы қашықтық, қуат тұтыну, шуылға қарсы тұрақтылық бойынша қолданыстағы модельдермен салыстырғанда экономикалық жағынан тиімді.

Level of implementation (in Russian) : Опубликованы научные статьи в рецензируемые издания, доложены на международных конференциях, получен 1 патент РК, издана 1 монография.

Level of implementation (in Kazakh) : Рецензияланатын басылымдарда ғылыми мақалалар жарық көрді, халықаралық конференцияларда баяндалды, ҚР 1 патент алынды, 1 монография жарыққа шықты.

Efficiency (in Russian) : IER является аналитическом аналогом SNR, которое пропорционально искомой пропускной способности канала связи, измеряемой в бит/с. Применение этого вывода к конкретному виду телекоммуникационной связи и маршрутизации является эффективным для организации быстрого и надежного обмена информацией между абонентами и для снижения затрат на передачу данных.

Efficiency (in Kazakh) : IER - бит/с-пен өлшенген байланыс арнасының қажетті өткізу қабілеттілігіне пропорционалды SNR аналитикалық аналогы болып табылады. Осы тұжырымды телекоммуникация байланысының және маршруттаудың нақты түріне қолдану абоненттер арасында жылдам және сенімді ақпарат алмасуды ұйымдастыру және деректерді жіберу құнын төмендету үшін тиімді.

Field of application (in Russian) : Телекоммуникационные сети, сотовая, спутниковая связь, дистанционное управление беспилотным летательным аппаратом, астрофизические сигналы, фрактальные антенны.

Field of application (in Kazakh) : Телекоммуникациялық желілер, ұялы байланыс, жер серіктік байланыс, ұшқышсыз ұшу аппараттарын қашықтықтан басқару, астрофизикалық сигналдар, фракталдық антенналар.