The object of research, development or design (in Russian) : Процессы обжига сульфидной шихты, выщелачивания огарков, плавления кеков.

The object of research, development or design (in Kazakh) : сульфидті шихтаны күйдіру процестері, күйіндіні шаймалау, кектерді балқыту.

Aim of work (in Russian) : разработка технологии термо-гидрометаллургической переработки полиметаллических сульфидных материалов на основе вывода сульфидной серы в растворимые сульфаты натрия и калия, аппаратурно-технологической схемы и стендовой установки окисления в пульсирующем слое.

Aim of work (in Kazakh) : сульфидті күкіртті еритін натрий мен калий сульфаттарына шығару негізінде полиметалл сульфидті материалдарды термо-гидрометаллургиялық қайта өңдеу технологиясын, аппаратуралық-технологиялық сұлбаны және лүпілді қабатта тотығудың стендтік қондырғысын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : термодинамические расчеты по программе HSC Chemistry-8 компании «Outotec», анализ состава газов, рентгеноспектральный анализ материалов и продуктов, изучение кинетики обжига материалов дифференциальным методом.

Методы исследования (на казахском) : Outotec компаниясы HSC Chemistry 8 бағдарламасымен термодинамикалық есептеулерін, газ құрамын талдауды, материалдар мен өнімдерді рентгенспектральды талдауды,лүпілде қабаттағы материалдарды күйдіру кинетикасын зерттеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработана аппаратурно - технологическая схема окисление сульфидных материалов в пульсирующем слое. Новизна: заключается в предлагаемом варианте технологии переработки коллективных концентратов и промпродуктов цветных металлов, на основе обжига шихты с добавлением карбонатов натрия и калия при 500-700 оС, водного и кислого выщелачивания огарков при температурах 50-70 оС и плавки кека с выводом ценных и сопутствующих компонентов в различные продукты. Процессы окисления сульфидных концентратов могут осуществляться в печах КС, барабанных и шахтных печах. Для снижения пылевыноса при обжиге, исключения операций гранулирования шихтовых материалов и сушки гранул предложено использовать вибропульсирующий слой.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Дірілдек лүпілді қабаттағы сульфидті материалдардың тотығуының аппараттық және технологиялық схемасы жасалды. Коллективтік концентраттар мен түсті металдардың өнеркәсіптік өнімдерін қайта өңдеу технологиясының ұсынылған нұсқасынан тұрады, шихтаны және жартылай өнімдерді шаймалау үшін дірілдек лүпіл есебінен шихтаны араластыру аппараттын қолдану ұсынылды. 500-700 °С температурада натрий мен калий карбонаттарын қосу арқылы шихтаны күйдіру, ары қарай 50-70 ° C температурада күйіндіні сулы және қышқылдық шаймалау және кекті балқыту жолымен құнды және ілеспе құрамдас компоненттерді әртүрлі өнімдерге бөліп алуға негізделген. Күйдіру кезінде шаң шығуын азайту, материалдарын түйіршіктеу және түйіршіктерді кептіру жұмыстарын алып тастау мақсатында лүпілдек шихта қабатын құру әдісін қолдану, атап айтқанда, дірілдек лүпілді қабатты қолдану ұсынылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Изучены пробы свинцово-цинкового концентрата месторождения Шалкия, медно-молибденового концентрата КМФ-7, медного концентрата Балхашского МЗ, рассчитана термодинамика обжига сульфидов молибдена, рения и других компонентов в присутствии карбоната натрия, реакций выщелачивания продуктов обжига. Разработана лабораторная установка вибропульсирующего слоя для обжига, проведены исследования кинетики обжига сульфида железа и меди. Разработана аппаратурно-технологическая схема переработки сульфидных концентратов, для снижения пылевыноса и исключения операций гранулирования шихты предложено использовать вибропульсирующий слой.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Шалқия кен орнының қорғасын-мырыш концентратының, КМФ-7 мыс-молибден концентратының, Балқаш МЗ мыс концентратының сынамалары зерделенді, натрий карбонаты, күйдіру өнімдерін сілтісіздендіру реакциясы болған кезде молибден, рений сульфидтерін және басқа да компоненттерді күйдірудің термодинамикасы есептелді. Күйдіруге арналған дірілдеткіш қабаттың зертханалық қондырғысы жасалды, темір және мыс сульфидін күйдірудің кинетикасы зерттелді. Сульфидті концентраттарды қайта өңдеудің аппаратуралық-технологиялық сызбасы әзірленді, шаң шығаруды азайту және шихтаны түйіршіктеу операцияларын болдырмау үшін дірілді пульсациялайтын қабатты пайдалану ұсынылды.

Level of implementation (in Russian) : Аппаратурно-технологическая схема переработки сульфидных концентратов может быть рекомендована для проектирования на предприятиях медной и свинцово-цинковой отраслей и использованы для переработки коллективных концентратов тяжелых цветных металлов и сульфидсодержащих промпродуктов

Level of implementation (in Kazakh) : Сульфидті концентраттарды қайта өңдеудің аппаратуралық-технологиялық сұлбасы мыс және қорғасын-мырыш салаларының кәсіпорындарында жобалау үшін ұсынылуы мүмкін және ауыр түсті металдардың және құрамында сульфиді бар өнеркәсіп өнімдерінің коллективтік концентраттарын қайта өңдеу үшін пайдаланылуы мүмкін.

Efficiency (in Russian) : Переработка коллективных концентратов позволит: на 10-15% повысить извлечение ценных компонентов при флотации, снизить расход реагентов,повысить технико-экономические показатели и решить проблему утилизации серы сульфидного сырья.

Efficiency (in Kazakh) : коллективтік концентраттарды қайта өңдеу: флотация кезінде құнды компоненттерді алуды 10-15% - ға арттыруға, реагенттер шығынын азайтуға, техникалық-экономикалық көрсеткіштерді арттыруға және сульфидті шикізатты күкіртті кәдеге жарату проблемасын шешуге мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : металлургия цветных металлов, переработка полиметаллических концентратов и промпродуктов металлургического производства.

Field of application (in Kazakh) : Түсті металдар металлургиясы, металлургия өндірісінің полиметалл концентраттары мен өнеркәсіп өнімдерін қайта өңдеу.