The object of research, development or design (in Russian) : Плоские и пространственные механизмы и манипуляторы.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жазық және кеңістіктік механизмдер мен манипуляторлар.

Aim of work (in Russian) : разработка методов структурно-параметрического синтеза плоских и пространственных механизмов и манипуляторов.

Aim of work (in Kazakh) : жазық және кеңістіктік механизмдер мен манипуляторлардың құрылымдық-параметрлік синтезінің әдістерін жасау.

Методы исследования (на русском) : При выполнении данной работы использованы разработанный принцип формирования механизмов и манипуляторов из структурных модулей и сформулированные аппроксимационные задачи Чебышевского и квадратического приближения для параметрического синтеза структурных модулей.

Методы исследования (на казахском) : Бұл жұмысты орындау барысында құрылымдық модульдерден механизмдер мен манипуляторларды құру принципі және Чебышевскийдің тұжырымдалған жуықтау есептері және құрылымдық модульдердің параметрлік синтезі үшін квадраттық жуықтау қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан принцип формирования механизмов и манипуляторов, согласно которому они формируются соединением выходного движущегося объекта со стойкой при помощи замыкающих кинематических цепей (ЗКЦ). Данный принцип, в отличие от существующих методов структурного синтеза, позволяет формировать механизмы и манипуляторы с учетом их функциональных назначений. На основе разработанного принципа проведен структурный синтез плоских направляющих, перемещающих и передаточных механизмов, а также плоских позиционирующих и ориентирующих манипуляторов. Сформулированы аппроксимационные задачи Чебышевского и квадратического приближений для параметрического синтеза активных и негативных ЗКЦ. На основе разработанных методов проведен структурно-параметрический синтез плоских позиционирующих манипуляторов для воспроизведения серии горизонтальных траекторий и переменной структуры, ориентирующих манипуляторов с двумя рабочими органами, пространственных манипуляторов с тремя степенями свободы и тремя рабочими органами. Получены один патент и два решения «Национального института интеллектуальной собственности» МЮ РК о выдаче двух патентов на плоский манипулятор с двумя рабочими органами и на пространственный манипулятор с тремя степенями свободы. Изготовлены и испытаны 3D модели патентованных плоского манипулятора с двумя рабочими органами и пространственного манипулятора с тремя степенями свободы.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Механизмдер мен манипуляторларды құру принципі жасалды, оған сәйкес олар шығатын объектіні тіреуішпен жабық кинематикалық тізбектер (ЖКТ) арқылы қосылып құрылады. Бұл принцип құрылымдық синтездің қолданыстағы айырмашылығы, олардың функционалдық мақсаттарын ескере отырып, механизмдер мен манипуляторларды құруға мүмкіндік береді. Әзірленген принцип негізінде жазық бағыттаушы, бағдарлаушы қозғалатын және беріліс механизмдерінің, сондай-ақ жазық позициялау және бағдарлау манипуляторларының құрылымдық синтезі жүзеге асырылды. Активті және теріс ЖКТ-нің параметрлік синтезінік Чебышевский және квадраттық жуықтау есептері тұжырымдалған. Әзірленген әдістер негізінде горизонталь траекториялар серияын жасайтын және айнымалы структуралық жазық бағыттаушы манипуляторлар, екі жұмыс мүшесі бар бағдарлаушы манипулятор, үш еркіндік дәрежесі бар және үш жұмыс мүшесі бар манипуляторларының құрылымдық-параметрлік синтезі жүргізілді. Екі жұмыс мүшесі бар жазық манипуляторға бір патент және үш деркіндік дәрежесі бар кеңістіктік манипуляторға екі патент беру туралы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің «Ұлттық зияткерлік меншік институтының» шешімі алынды. Екі жұмыс мүшесі бар патенттелген жазық манипулятордың және үш еркіндік дәрежесі бар кеңістіктік манипулятордың 3D модельдері жасалды және сыналды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Синтезированные параллельные манипуляторы имеют замкнутые кинематические цепи и они по сравнении с серийными манипуляторами обладают большой грузоподъемностью, высокой точностью позиционирования и значительным быстродействием.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Синтезделген параллель манипуляторлар кинематикалық тұйықталған тізбектерден тұрады және сериялық манипуляторлармен салыстырғанда үлкен жүк көтергіштікке, бағыттау дәлдікке және де жылдамдыққа ие.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения. Синтезированные манипуляторы с двумя рабочими органами и пространственный манипулятор с тремя степенями свободы имеют техническую новизну, получен один патент и два решения о выдаче патентов. Рекомендации по внедрению или итоги внедрения результатов НИР. Разработанные методы структурно-параметрического синтеза рекомендуются использовать при создании новых конструкций манипуляторов, а синтезированные манипуляторы рекомендуются применить в автоматизации технологических процессов.

Level of implementation (in Kazakh) : Инфильтрация жылдамдығы. Екі жұмыс органы бар синтезделген манипуляторлар және үш еркіндік дәрежесі бар кеңістіктік манипулятор техникалық жаңашылдыққа ие, бір патент пен екі патенттік шешім алынды. Құрылымдық-параметрлік синтездің әдістері манипуляторлардың жаңа конструкцияларын құру кезінде, ал синтезделген манипуляторларды технологиялық процестерді автоматтандыруда қолдану ұсынылады.

Efficiency (in Russian) : Разработанные методы структурно-параметрического синтеза механизмов и манипуляторов позволяют создавать новые конструкции роботов с высокими техническими параметрами.

Efficiency (in Kazakh) : Механизмдер мен манипуляторлардың құрылымдық-параметрлік синтезінің әдістері жоғары техникалық параметрлері бар роботтардың жаңа дизайнын жасауға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Областью применения разработанных методов являются научно-исследовательские и проектно-конструкторские организации. Потребителями синтезированных манипуляторов являются машиностроительные предприятия.

Field of application (in Kazakh) : Әзірленген әдістерді қолдану саласы ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық ұйымдар болып табылады. Синтезделген манипуляторлардың тұтынушылары машина жасау кәсіпорындары болып табылады.