The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является загрязнение атмосферного воздуха в урбанизированной городской среде и поток транспортных средств в дорогах.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу немесе жобалау нысаны халық көп қоныстанған қалалардың атмосфералық ауасының турбулентті ағысы, көлік ағыны болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Целью работы является разработка программного комплекса для 3D моделирования, непрерывного мониторинга и прогнозирования уровня загрязнения атмосферного воздуха густонаселенных и промышленных территорий с учетом таких факторов, как загруженность улиц, расположения зданий и рельеф местности.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты Қазақстанның халық көп қоныстанған және өндірістік территорияларының атмосфералық ауасының ластану деңгейін көшелердің кептелісін, ғимараттардың орналасуын және жер бедерін ескере отырып 3D модельдейтін, үздіксіз мониторинг жасайтын және болжайтын бағдарламалық кешен жасау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : В проведении НИР были использованы методы математического и численного моделирования, машинного обучения, симулятор дорожного движения, инструменты картографии и датчики измерения уровня загрязненности воздуха.

Методы исследования (на казахском) : ҒЗЖ жүргізуде турбулентті ағыстарды математикалық және сандық модельдеу әдістері, машиналық әдістер және жол қозғалысының симуляторлары, картография құралдары және ауа сапасын тексеретін датчиктер қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Эксперименты показали 82% точность прогноза при использовании нейронных сетей. Было показано, что средняя скорость транспортного потока в часы пик упала до скорости 10 км/ч и ниже. Ограничительные меры в период локдауна привели к снижениям концентрации взвешенных частиц, SO2, фенола, NO2 и CO в среднем по городу на 10, 20, 23, 37 и 50%, соответственно. Концентрация NO и NO2 снизились в среднем по городу на 73 и 58%, соответственно в период локдауна, а концентрация SO2 наоборот увеличилась на 30%. Новизна полученных результатов связана с тем, что: 1) проблемы, возникающие при оценке транспортного потока решены с помощью гибридной модели; 2) разработан многофункциональный программный комплекс; 3) изучено влияние пандемии COVID-19 на качество воздуха Алматы.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Тәжірибелер нейрондық желілерді пайдалану кезінде болжамның 82% дәлдігін көрсетті. Қарбалас уақытта көлік ағынының орташа жылдамдығы 10 км/сағ және одан да төмендегені көрсетілді. Локдаун кезінде қатты бөлшектердің, SO2, фенол, NO2 және CO концентрациясының сәйкесінше 10, 20, 23, 37 және 50% төмендеуіне әкелді. Локдаун кезеңінде NO және NO2 концентрациясы орта есеппен 73 және 58% төмендеді, ал SO2 концентрациясы, керісінше, 30% өсті. Алынған нәтижелердің жаңашылдығы мынаған байланысты: 1) трафик ағынын бағалау кезінде туындайтын мәселелер гибридті модель көмегімен шешіледі; 2) көпфункционалды бағдарламалық жасақтама әзірленді; 3) COVID-19 пандемиясының Алматы ауа сапасына әсері зерттелді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные, технологические и технико-эксплуатационные характеристики: минимальные требования – 2 x 1,6 GHz CPU, 2 Гб объем оперативной памяти, база данных: PostgreSQL, ОС: Unix server, 20 Гб свободного пространства в жестком диске.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі дизайн, технологиялық және техникалық және пайдалану сипаттамалары: минималды талаптар – 2x1,6 ГГц процессор, 2 Гбайт жедел жады, мәліметтер базасы: PostgreSQL, OS: Unix сервері, 20 ГБ қатты дискінің бос орны.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения. Анализ качества атмосферного воздуха, мониторинг и прогнозирование состояния загрязненности атмосферного воздуха, моделирование и управление транспортным потоком.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы. Атмосфералық ауа сапасын талдау, атмосфералық ауа жағдайын мониторинг жасау және болжау, көлік ағынын модельдеу және басқару.