The object of research, development or design (in Russian) : В качестве объектов исследований использованы высшие жиры Казахстанского растительного сырья и отходы их переработки. Отходы переработки высших жиров будут предварительно термически обработаны при температуре 100-110°С для удаления следов воды.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны ретінде қазақстандық өсімдік шикізатының ең жоғары майлары және оларды қайта өңдеу қалдықтары пайдаланылды. Жоғары майларды өңдеу қалдықтары алдын ала термиялық өңдеуден өтіп, 100-110 ° C температурада судың іздерін кетіреді.

Aim of work (in Russian) : Разработать технологию получения мягких глюкозидных неионогенных и анионных поверхностно-активных веществ (ПАВ) из Казахстанского растительного сырья и отходов их переработки для использования их как основного, безопасного и наименее раздражающего кожу сурфактанта, для совмещения с другими типами сурфактантов и повышения кондиционирующего эффекта катионных ПАВ в бытовых моющих средствах и в косметической продукции, и оценить возможность их внедрения в масштабное производство.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмсақ глюкозидті ионды емес және анионды беттік-белсенді заттардарды (ББЗ) теріге негізгі, қауіпсіз және аз тітіркендіретін ББЗ ретінде пайдалану үшін, басқа сурфактанттармен біріктіру және тұрмыста катионды ББЗ-дың кондиционирлеу әсерін жоғарылату үшін өсімдіктің шикізаты мен оларды өңдеудің қалдықтарын алу технологиясын әзірлеу және олардың жуғыш заттар мен косметикалық өнімдер, кең өндіріске енгізу мүмкіндігін бағалау.

Методы исследования (на русском) : Для проведения реакции гидрирования сложных эфиров жирных кислот растительного происхождения в высшие жирные спирты применяется реактор высокого давления, подключенный к генератору водорода марки TRH- 300E. Исследование физико- химических характеристик исходного и отработанного растительного сырья проводили согласно ГОСТ 3900, ГОСТ 33–2000, ГОСТ 5482-90, ГОСТ Р 52110-2003, основные характеристики полученных ПАВ исследовали согласно методикам по ГОСТ 29232-91, ГОСТ Р 50097-92. Для изучения группового состава образцов подсолнечного растительного масла, сложных эфиров и жирных спиртов на их основе привлекли метод ИК-спектроскопии.

Методы исследования (на казахском) : Өсімдік тектес май қышқылдарының күрделі эфирлерін жоғары май спиртіне айналдыру үшін гидрлеу реакциясын сутегі генераторына қосылған жоғары қысымды реактор TRH-300E жүргізеді. Бастапқы және қалдық өсімдік шикізатының физика-химиялық сипаттамаларын зерттеу ГОСТ 3900, ГОСТ 33-2000, ГОСТ 5482-90, ГОСТ Р 52110-2003 сәйкес жүргізілді, алынған ББЗ-дың негізгі сипаттамалары ГОСТ 29232-91, ГОСТ Р 50097-92 әдістері бойынша зерттелді. Күнбағыс өсімдік майы, эфирлер және олардың негізіндегі майлы спирттер сынамаларының топтық құрамын зерттеу үшін ИҚ-спектроскопия әдісі қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Создана технология получения неионогенных и анионных ПАВ из Казахстанского растительного сырья и отходов их переработки, содержащих додецилглюкозид и его производные, а также промежуточные продукты растительного происхождения - высокомолекулярные жирные спирты. Определена кинетика реакции гидрирования жирных кислот растительного сырья для получения высокомолекулярных жирных спиртов и кинетика реакции этерификации высокомолекулярных жирных спиртов с глюкозой. Показана дерматологическая эффективность товарных составляющих мягких неионогенных и анионных ПАВ из Казахстанского растительного сырья в аккредитованных исследовательских центрах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Додецилглюкозид және оның туындылары, сондай-ақ өсімдік тектес аралық өнімдер - жоғары молекулалық майлы спирттерден тұратын өсімдіктің шикізаты мен оларды қайта өңдеудің қалдықтары бар ионды емес және анионды ББЗ-дарды өндіру технологиясы жасалды. Өсімдік шикізатындағы май қышқылдарының жоғары молекулалық майлы спирттерді алу үшін гидрлеу реакциясының кинетикасы және жоғары молекулалық майлы спирттердің глюкозамен эфирлену реакциясының кинетикасы анықталды. Аккредиттелген ғылыми-зерттеу орталықтарында қазақстандық өсімдік шикізатынан алынатын жұмсақ ионды емес және анионды ББЗ-дың коммерциялық компоненттерінің дерматологиялық тиімділігі көрсетілген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Применение неионогенных и анионных ПАВ из Казахстанского растительного сырья, содержащих додецилглюкозид и его производные будут иметь не раздрожающей кожу эффектом, улучшать текстуру и пластичность масляной фазы косметических эмульсий, обладать солюбилизирующей и диспергирующей способностью.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Құрамында доцелглюкозид пен оның туындылары бар өсімдіктен алынатын иондық емес және аниондық ББЗ-ды қолдану теріні тітіркендірмейтін әсер етеді, косметикалық эмульсиялардың май фазасының құрылымы мен пластикасын жақсартады, еріту және дисперсиялау қабілетіне ие болады.

Level of implementation (in Russian) : Получено Свидетельство о внесений сведений в государственный реестр прав на объекты, охраняемые авторским правом на объект «Способ получения алкилполиглюкозидных ПАВ» №9387 от 22.04.2020 г.

Level of implementation (in Kazakh) : «Алкилполиглюкозидті ББЗ-ды алу әдісі» объектісіне авторлық құқықпен қорғалатын объектілерге құқықтардың мемлекеттік тізіліміне 2020 жылғы 22 сәуірдегі № 9387 ақпарат енгізу туралы куәлік алынды.

Efficiency (in Russian) : Проведена оценка дерматологической эффективности разработанных ПАВ в аккредитованном исследовательском центре ТОО «Shakur Healing Cosmetics». Результаты исследований центра подтвердили высокую пенообразующую способность и высокую стабильность, а также соответствие требованиям ТР ТС ЕАЭС по био-безопасности разработанного средства для мытья посуды на основе разработанного ПАВ. На основании полученных данных выдана Декларация о соответствии Евразийского экономического союза (ЕЭС).

Efficiency (in Kazakh) : Жасалған ББЗ-дердің дерматологиялық тиімділігі «Shakur Healing Cosmetics» ЖШС аккредиттелген ғылыми-зерттеу орталығында бағаланды. Орталықтың зерттеу нәтижелері жоғары көбіктену қабілетін және жоғары тұрақтылықты, сондай-ақ әзірленген беттік-белсенді зат негізінде әзірленген ыдыс жуғыш заттың биоқауіпсіздігі бойынша ЕАЭО ТР КО талаптарының сақталуын растады. Алынған мәліметтер негізінде Еуразиялық экономикалық одақтың (ЕЭО) сәйкестік декларациясы шығарылды.

Field of application (in Russian) : Мыло- моющие, чистящие и косметические средства, средства гигиены, нефтехимия, биотехнология, биомедицина, фармакология, химия

Field of application (in Kazakh) : Сабын жуғыш заттар, тазартқыш және косметикалық құралдар, гигиеналық құралдар, мұнай химиясы, биотехнология, биомедицина, фармакология, химия