Inventory number IRN Number of state registration
0220РК00848 AP05131855-OT-20 0118РК01074
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 14
International publications: 7 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 4 30
Total number of pages Patents Illustrations
74 0 10
Amount of funding Code of the program Table
6344020 AP05131855 0
Name of work
«Арабографичные памятники Западно-Казахстанской области XVIII-XIX веков: сравнительно-сопоставительное изучение эпиграфических, генеалогических и архивных источников».
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Нурманова Айтжан Шаймерденовна , Медерова Дина Есиркеповна , Муминов Аширбек Курбанович , Утепбергенова Уркия Аблаевна , Дюсенов Багдат Даниярович , Курманбаева Куралай Смагуловна ,
0
0
1
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Институт востоковедения имени Р.Б. Сулейменова
Abbreviated name of the service recipient ИВ КН МОН РК
Abstract

Арабографичные памятники Западно-Казахстанской области XVIII-XIX веков: сравнительно-сопоставительное изучение эпиграфических, генеалогических и архивных источников

«XVIII-XIX ғасырлардағы Батыс Қазақстан облысының арабжазулы ескерткіштері: эпиграфикалық, генеалогиялық және архивтік дереккөздерді салыстырмалы-салғастырмалы зерттеу»

Цель исследования - Реконструкция биографий исторических личностей и героев, государственных деятелей Бокей-Орды и других образований – ханов, султанов, батыров, биев и их среды, окружения;

Зерттеудің мақсаты – тарихи тұлғалар мен қайраткерлердің, Бөкей Ордасы мен басқа да құрылымдардың мемлекеттік қайраткерлері – хан, сұлтан, батыр, билердің өмірбаядарын және олардың ортасы мен айналасының белгісіз беттерін қайта қалпына келтіру;

Метод и методология работы: Методологической основой исследования является применение междисциплинарного подхода к сравнительному анализу историко-филологических, палеографических, хронологических, историко-географических и этнолингвистических данных по колониальному периоду истории страны. Будут использованы специальные методы таких вспомогательных дисциплин исторической науки, как эвристика, текстология, палеография, кодикология, дипломатика, эпиграфика, генеалогия, топонимика, ономастика.

Жұмыстың әдістері мен әдіснамалары: Зерттеудің әдіснамалық негізі - ел тарихының отарлану кезеңі жөніндегі тарихи-филологиялық, палеографиялық, хронологиялық, тарихи-географиялық және этнолингвистикалық деректерді салыстырмалы талдауға пәнаралық тәсілдерді қолдану болып табылады. Тарих ғылымының көмекші пәндері эвристика, мәтінтану, палеография, кодикология, дипломатия, эпиграфия, шежіре, топонимика, ономастика сияқты арнайы әдістер қолданылатын болады.

Результаты работы и их новизна. Впервые будет предпринята попытка в изучении исторических форм местного правления казахским социумом через использование эпиграфических данных совместно с арабографичными архивными материалами, генеалогическими документами, устной историологией в сравнении с официальными российскими данными. Преимущественное внимание будет уделено реконструкции биографий неизвестных доселе государственных деятелей, ханов, султанов, батыров, биев, их окружения. Также будут раскрыты такие вопросы локальной истории, как развитие международной торговли, роль в ней родовых предводителей, попытки наладить и развить новые формы экономической, хозяйственной деятельности, упорядочение духовной жизни, внутренних социальных и родовых связей, управление демографической ситуацией и др. Введение в научный оборот и изучение уникальных текстов эпитафий некрополей, остававшихся недоступными для большого круга специалистов, откроют новые горизонты для исследователей разных стран мира и смежных дисциплин. Результаты проведенного исследования за 2020 г. апробированы в виде научных докладов в конгрессах, конференциях и семинарах, проведенных в Казахстане и за рубежом (16 – научных докладов, в том числе 1 – в Турции, 5 – в Узбекистане, 1 – в Кыргызстане), опубликованы в виде научных статей в отечественном и зарубежном изданиях (14 в научных журналах – из них 3 в зарубежных изданиях, 2 – ККСОН).

Жұмыстың нәтижелері және олардың жаңалығы. Эпиграфикалық деректерді арабжазулы архивтік материалдармен, шежірелік құжаттармен, ауызша тарихнамамен бірге ресейлік ресми деректермен салыстыра отырып, қазақ қоғамын жергілікті басқарудың тарихи формаларын зерттеуге тұңғыш рет талпыныс жасалады. Осы кезге дейін белгісіз мемлекет қайраткерлерінің, хандардың, сұлтандардың, батырлардың, билердің және олардың айналасындағылардың өмірбаяндарын қалпына келтіруге басымырақ көңіл бөлінеді. Сондай-ақ, жергілікті тарихтың мынадай мәселелері, яғни, халықаралық сауданың дамуы, ондағы ру көсемдерінің рөлі, экономикалық, шаруашылық қызметтердің жаңа формаларын орнатуға және дамытуға тырысу, рухани өмірді, ішкі әлеуметтік және рулық байланыстарды реттеу, демографиялық ахуалды басқару және т.б. мәселелер ашылатын болады. Мамандардың ауқымды тобы үшін қолжетімсіз боп қалған қорымдардағы эпитафиялардың аса құнды мәтіндерін ғылыми айналымға енгізу және зерттеу әлемінің әртүрлі елдердегі зерттеушілері мен сабақтас пәндер үшін жаңа көкжиектердің ашылуына себеп болады.2020 жылы жүргізілген зерттеу нәтижелері Қазақстанда және шетелде өткізілген конгрестерде, конференцияларда және семинарларда ғылыми баяндамалар түрінде апробациядан өтті (16 – ғылыми баяндама, оның ішінде 1 – Түркияда, 5 – Өзбекстанда, 1 – Қырғызстанда), отандық және шетелдік басылымдарда ғылыми мақалалар түрінде жарияланды (14 ғылыми басылымдарда, оның ішінде 3 – шетелдік басылымдарда, 2 – БҒСБК-да)

По нашим прогнозам исследование данной проблематики будет актуализироваться в связи с востребованностью изучения духовно-культурного возрождения современного общества, дальнейшей пропаганды духовного наследия, роли и места эпиграфических памятников в изучении истории и культуры казахского народа.

Біздің болжамымыз бойынша берілген тақырып қазіргі қоғамдағы рухани-мәдени жаңғыруға сұраныстың артуына, эпиграфикалық ескерткіштердің қазақ халқының тарихы мен мәдениетін зерттеудегі рөлі мен орнын, алдағы уақытта рухани мұрамызды одан әрі насихаттауға байланысты өзектілігі күшейе түседі.

История, источниковедения, эпиграфика, лингвистика, культура, духовность, туризм

Тарих, деректану, эпиграфика, лингвистика, мәдениет, руханилық, туризм

UDC indices
930.27(574.11)
International classifier codes
03.01.00; 03.81.51;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
ЭПИГРАФИЧЕСКИЕ ПАМЯТНИКИ ЗКО; АРХИВНЫЕ МАТЕРИАЛЫ; ГЕНЕАЛОГИЯ; МЕСТНЫЕ ФОРМЫ ВЛАСТИ; ДУХОВНОЕ НАСЛЕДИЕ;
Key words in Kazakh
БҚО ЭПИГРАФИКАЛЫҚ ЕСКЕРТКІШТЕРІ; АРХИВТІК ҚҰЖАТТАР; ГЕНЕАЛОГИЯЛЫҚ ДӘСТҮР; ЖЕРГІЛІКТІ БИЛІК ТҮРІ; РУХАНИ МҰРА;
Head of the organization Дукен Масимханулы доктор филолгических наук / профессор
Head of work Нурманова Айтжан Шаймерденовна Кандидат исторических наук / нет
Native executive in charge