The object of research, development or design (in Russian) : 6 штаммов гриба вида Beauveria bassiana (ЮК-4, BLDR-09, ББК-1, ББКЖ-06, BLDB-09, BLe-K-10) и 5 штаммов гриба вида B. pseudobassiana (BD62-13, BCu22-07, BCu3-B-08, ВHу1-06, BCu1-D-09), растения для инокуляции: фасоль обыкновенная (Phaseolus vulgaris) сорт «Людмила», соя культурная (Glycine max) сорт «Русский черный» и кукуруза обыкновенная (Zea mays) сорт «Фаворит», тест-насекомые: гусеницы 3-4-го возрастов природной популяции черёмуховой моли (Yponomeuta evonymellus), личинк 2-3-го возрастов природной популяции азиатской саранчи (Locusta migratoria migratorioia), личинки младших возрастов лабораторной популяции пустынной саранчи (Shistocerca gregaria), лабораторная популяция бобовой тли (Aphis fabae), лабораторная популяция обыкновенного паутинного клеща (Tetranychus urticae).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Beauveria bassiana саңырауқұлақ түрлерінің 6 штаммы (ЮК-4, BLDR-09, ББК-1, ББКЖ-06, BLDB-09, BLe-K-10) және B. pseudobassiana саңырауқұлақ түрлерінің 5 түрі (BD62-13, BCu22-07, BCu3-B-08, ВHу1-06, BCu1-D-09), егуге арналған өсімдіктер: кәдімгі бұршақ (Phaseolus vulgaris) сорт «Людмила», мәдени соя (Glycine max) сорт «Русский черный» және кәдімгі жүгері (Zea mays) сорт «Фаворит», тест-насекомдар: мойыл күйе көбелегінің (Yponomeuta evonymellus) 3-4 даму сатысындағы дернәсілдері, азия обыр шегірткесінің (Locusta migratoria migratorioia) табиғи популяциясының 2-3 даму сатысындағы дернәсілдері, шөл обыр шегірткесінің (Shistocerca gregaria) зертханалық популяциясының төменгі даму сатысындағы дернәсілдері, бұршақ өсімдік битінің (Aphis fabae) зертханалық популяциясы, кәдімгі өрмек кенесінің (Tetranychus urticae) зертханалық популяциясы.

Aim of work (in Russian) : Разработка методологических подходов к использованию энтомопатогенных анаморфных аскомицетов в качестве эндофитов культурных растений

Aim of work (in Kazakh) : Энтомопатогендік анаморфты аскомицеттерді мәдени өсімдіктердің эндофиттері ретінде қолданудың әдіснамалық тәсілдерін әзірлеу

Методы исследования (на русском) : Культивирование грибов на твердых питательных средах; различные методы инокуляции растений; определение эндофитной колонизации; оценка вирулентности штаммов на тест-насекомых и др.

Методы исследования (на казахском) : Қатты қоректік ортада саңырауқұлақтарды өсіру; өсімдіктерді әртүрлі әдістермен өсіру; эндофитті колонизацияны анықтау; тест-жәндіктерде штаммдардың уыттылғын бағалау және басқа.

Obtained results and novelty (in Russian) : В лабораторных экспериментах показана способность штамма ББК-1 заселять исследованные растения. Наиболее эффективными методами колонизации для бобовых оказались пролив почвы и опрыскивание, для кукурузы – обработка семян и пролив почвы. Скрининг 6 штаммов гриба вида B. bassiana и 5 штаммов гриба вида B. pseudobassiana по их эндофитной активности на растениях фасоли показал способность колонизировать растения, наибольшую способность показали 3 штамма. При инокуляции растений сои тремя штаммами гриба B. bassiana и двумя штаммами B. pseudobassiana показана способность колонизировать растения, наилучшие результаты показали 2 штамма. Эндофитная форма штамма ББК-1 вызвала у личинок саранчи классический микоз, установлено замедление онтогенеза саранчовых. Эндофитные формы 11 штаммов, выделенные из колонизированных растений фасоли, оказали патогенное влияние на гусениц черемуховой моли, наиболее высокую биологическую активность к данному виду вредителя показал штамм BD62-13. Пассирование через различные типы субстрата не оказывало существенного влияния на итоговый уровень вирулентности гриба штамма ББК-1 в отношении личинок азиатской саранчи. Инокуляция растений ББК-1 снизила численность бобовой тли. Инокуляция растений фасоли грибами ББК-1, ББКЖ-06, BCu3-b-08 не отразилась на численности популяции обыкновенного паутинного клеща. Установлена антагонистическая активность эндофитной формы штамма ББК-1 в отношении пяти видов фитопатогенов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зертханалық тәжірибелерде ББК-1 штаммының зерттелген өсімдіктерді қоныстандыру қабілеті көрсетілген. Бұршақ дақылдары үшін тиімді колонизация әдісі топырақты өндеу және бүрку болды, жүгері үшін – тұқым және топырақты өңдеу. B. bassiana түрінің саңырауқұлақтарының 6 штаммы мен B. pseudobassiana саңырауқұлақтарының 5 штаммының бұршақ өсімдіктеріндегі эндофитті белсенділігіне скрининг барысында барлығы колониялауға қабілетті екенін көрсетті. Өсімдіктерді колонизациялаудың ең үлкен қабілетін үш штамм көрсетті. Соя бұршағы өсімдіктеріне B. bassiana саңырауқұлақтарының үш штаммымен және B. pseudobassiana екі штаммымен егілген кезде, барлық сыналған дақылдар да өсімдіктерді колонизациялауға қабілетті екендігі көрсетілген, ең жақсы нәтижені 2 штамм көрсетті. ББК-1 штамның эндофиттік түрі шегіртке дернәсілдерінде классикалық микоз тудырды, онтогенезінің бәсеңдеуі анықталды. Beauveria туысы саңырауқұлақтарының эндофиттік формалары колонизацияланған бұршақ өсімдіктерінен оқшауланған, мойыл күйе көбелегінің жұлдызқұрттарына патогенді әсер етті. BD62-13 штамы бұл зиянкестің биологиялық белсенділігін көрсетті. Әр түрлі субстраттардан алынған ББК-1 B азия шегіртке дернәсілдеріне қарсы вируленттілігінің айырмашылығы жоқ. Соя өсімдіктерінде штамм ББК-1 егуі бұршақ өсімдік битінің санын азайтты. Бұршақ өсімдіктерін і штаммдармен егу қарапайым өрмек кенесі популяциясына әсер еткен жоқ. Фитопатогендердің бес түріне қарсы ББK-1 штаммының эндофиттік түрінің антагонистік белсенділігі анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : не предусмотрены

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : қарастырылмаған

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : публикации

Efficiency (in Kazakh) : басылымдар

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство, защита растений

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы, өсімдіктерді қорғау