The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являлись сортообразцы озимой и яровой пшеницы, возбудители видов ржавчины и пятнистости листьев, а также ДНК-маркеры, тесно сцепленные с генами устойчивости к болезням.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны болып күздік және жаздық бидай сорт-үлгілері, тат пен жапырақ дағы түрлерінің қоздырғыштары, сонымен қатар, ауруларға төзімділік гендерімен тығыз байланысқан ДНҚ-маркерлер табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработка инновационных систем для повышения устойчивости сортов пшеницы к особо опасным болезням в Республике Казахстан.

Aim of work (in Kazakh) : Қазақстан Республикасында бидай сорттарының аса қауіпті ауруларға төзімділігін арттыру үшін инновациялық жүйелерді әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : При проведении данной научно-исследовательской работы использованы методы мониторинга вредных организмов сельскохозяйственных культур, а также общепринятые, специальные и современные методы фитопатологии, микологии, селекции, молекулярной биологии и генетики.

Методы исследования (на казахском) : Бұл ғылыми-зерттеу жұмысын орындауда ауылшаруашылық дақылдарының зиянды организмдерінің мониторинг жүргізу әдістері, сонымен бірге фитопатология, микология, селекция, молекулалық биология және генетикасының жалпы қабылданған, арнайы және заманауи әдістері пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведено комплексное изучение казахстанского и зарубежного сортимента озимой и яровой пшеницы по признакам возрастной и расоспецифической устойчивости к основным грибным болезням. Отобраны источники устойчивости к особо опасным болезням, наиболее полно отвечающие требованиям, предъявляемым к исходному материалу. Выявлены гены устойчивости в сортах и образцах пшеницы, установлена их эффективность в условиях Казахстана. В результате фитопатологических, селекционных и биохимических исследований создан болезнеустойчивый сорт яровой мягкой пшеницы «Отар-2». Проведены обширные мониторинговые исследования по изучению фитосанитарного состояния посевов пшеницы на территории Казахстана. Изучены патогенных свойств популяции ржавчины и пятнистости листьев пшеницы. Выявлены патотипы и расы особо опасных болезней пшеницы. Разработана тест-система для диагностики пятнистости листьев пшеницы методом мультиплексной ПЦР.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Негізгі саңырауқұлақ ауруларына ересек және расаға тән төзімділік белгілері бойынша қазақстандық және шетелдік күздік және жаздық бидайдың ассортиментіне жан-жақты зерттеулер жүргізілді. Бастапқы материалға қойылатын талаптарға толық жауап беретін аса қауіпті ауруларға төзімділік көздері сұрыпталды. Бидай сорттары мен үлгілерінде төзімділік гендері анықталды және олардың Қазақстанда тиімділігі айқындалды. Фитопатологиялық, селекциялық және биохимиялық зерттеулер нәтижесінде ауруға төзімді «Отар-2» жаздық жұмсақ бидай сорты шығарылды. Қазақстандағы бидай дақылдарының фитосанитарлық жағдайын анықтау үшін кең көлемде мониторингтік зерттеулер жүргізілді. Бидай татының және жапырақ дақтарының патогендік қасиеттері зерттелді. Бидайдың аса қауіпті ауруларының патотиптері мен расалары анықталды. Бидай жапырақ дақтарын баламалау үшін мультиплексті ПТР әдісімен тест жүйесі жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Использование в селекции и производстве выделенных сортов и линий пшеницы по устойчивости к болезням, а также изучение патогенных свойств популяции ржавчины и пятнистости листьев пшеницы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бөлініп алынған бидай сорттары мен линияларын селекция мен өндірісте пайдалану, сондай-ақ бидай таты мен жапырақ дақтарының патогендік қасиеттерін зерттеу арқылы анықталады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Селекция, защита растений, генетика и молекулярная биология.

Field of application (in Kazakh) : Селекция, өсімдік қорғау, генетика және молекулалық биология