Inventory number IRN Number of state registration
0220РК00410 AP05136050-OT-20 0118РК00894
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
3 2 17
Total number of pages Patents Illustrations
55 0 0
Amount of funding Code of the program Table
5407841 AP05136050 0
Code of the program's task under which the job is done
217
Name of work
История казахо-цинских отношений (1756-1781):исторические исследования данных на основе архивных документов царства Цин
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Другая (укажите)
Report authors
Еженханулы Бахыт , Шаймардан Минавар , Чегирова Асель Токтауловна ,
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

В XVIII веке казахский народ испытал ряд исторических изменений, которые повлияли на их судьбу, в том числе на установление казахско-китайских отношений. В этот период казахский народ пытался урегулировать спор между двумя странами и укрепить свои политические и торговые отношения с царством Цин в целях защиты своей страны и территории. Архивные документы царства Цин, которые были опубликованы в недавнем времени, позволяют определить эти исторические проблемы.

ХVІІІ ғасырда Қазақ халқы өзінің елдігі мен территориясын қорғап қалу үшін Цин патшалығымен мәмілеге келіп, сол арқылы екі ел арасындағы әртүрлі дау-дамайды шешуге, саяси-сауда қатынастарын нығайтуға тырысқан. Жақын жылдары жарық көрген Цин патшалық мұрағат құжаттары осы тиісті тарихи мәселелерді әрі қарай анықтауға мүмкіндік беріп отыр. Біздің жобамыз осы бағыттағы ғылыми зерттеуді жалғастырмақ.

Проект включает исследования по историческим темам, которые, как ожидается, будут иметь новый научный подход и выводы. Целью проекта является внедрение новых источников информации, особенно архивных документов империи Цин по истории казахского народа, опубликованных в недавнее время, а также представление наиболее объективных возражений против исторического содержания на основе научного анализа этих документов.

Жоба жаңа ғылыми көзқарас пен тұжырымдарды күтетін тарихи тақырыптарға зерттеулер жүргізуді көздейді. Жоба әуелі тың дереккөздерді, әсіресе жақын жылдарын жарияланған қазақ тарихына қатысты Цин патшалық мұрағат құжаттарын ғылыми айналымға енгізуді, аталмыш құжаттарға ғылыми талдаулар жасау негізінде тиісті тарихи мазмұндарға мейлінше обьективті көзғараспен тұжырымдар ұсынуды көздейді.

Проект основан на новых источниках, очень важно иметь текстовый анализ многоязычных исторических документов. Методы исторического и филологического исследования, используемые в исследовательском проекте, будут анализировать ход исследования и связанные с ним исторические явления, а также объяснять причины и характер изменений в нем

Дереккөздер негізінде жүргізілетіндіктен, мұнда көп тілді тарихи құжаттарға мәтінтанулық талдаулар жүргізу өте маңызды. Ғылыми жобада қолданылатын тарихи-филологиялық зерттеу әдістері зерттеу объектісі мен оған байланысты тарихи құбылыстардың даму барысын талдап, ондағы өзгерістердің себебі мен сипатын түсіндіруге мүмкіндік береді

Во-первых, впервые большое количество архивных документов по истории Казахстана было переведено с оригиналов на современный казахский язык с соответствующими научными комментариями. Самым крупным документом здесь является документ на маньчжурском языке, озаглавленный «Реестр казахстанских лидеров и их послов во время правления Цяньлуна», состоящий в общей сложности из 207 фелио. Переведенные документы вошли в один из наших окончательных результатов - яғни «Ұлықорған асқан қазақ елшілері —1783 жылға дейінгі қазақ-цин қатынастары туралы қытай мұрағат құжаттарының таңдамалы аударма жинағы». Результатом проекта являются следующие труды: 1. «Айдаһар мен пырақтың арбасуы — Қазақ туралы мәнжу-қытай ұғымдарының қалыптасуы және 1783 жылға дейінгі қазақ-цин қарым-қатынасы». 2. «Ұлықорған асқан қазақ елшілері — «Цяньлун патша билік құрған жылдардағы қазақ көсемдері мен олардың елшілері туралы тіркеу дәптері» атты мәнжу қолжазбасына арналған зерттеулер». В-третьих, в ходе проекта мы опубликовали в общей сложности 10 научных статей в отечественных и зарубежных научных журналах, 4 из которых были опубликованы в Казахстане, 1 в США, 1 в Японии и 4 в Китае . Таким образом, этими работами мы продемонстрировали научный потенциал Казахстана.

Біріншіден, қазақ тарихына қатысты көлемді бір топ мұрағат құжаттар тұңғыш рет түпнсқаларынан қазіргі қазақ тіліне аударылып, оларға тиісті ғылыми түсіндірмелер жазылды. Мұндағы ең ірі құжат — «Цяньлун билік құрған жылдардағы қазақ көсемдері мен олардың елшілері туралы тіркеу дәптері» деп аталатын, жалпы 207 фелиодан құралған мәнжу тілді құжат. Аударылған құжаттар біздің соңғы нәтижелеріміздің бірі, яғни «Ұлықорған асқан қазақ елшілері —1783 жылға дейінгі қазақ-цин қатынастары туралы қытай мұрағат құжаттарының таңдамалы аударма жинағы» атты мұрағат құжаттарының аударма жинағына енгізілді. Екі томдық ғылыми монография дүниеге келді . Олар: 1. «Айдаһар мен пырақтың арбасуы — Қазақ туралы мәнжу-қытай ұғымдарының қалыптасуы және 1783 жылға дейінгі қазақ-цин қарым-қатынасы». ISBN 978-601-337-410-9, Нур-Султан, 2020.-402 б. 2. «Ұлықорған асқан қазақ елшілері — «Цяньлун патша билік құрған жылдардағы қазақ көсемдері мен олардың елшілері туралы тіркеу дәптері» атты мәнжу қолжазбасына арналған зерттеулер». ISBN 978-601-337-409-3, Нур-Султан, 2020.-394 б. Үшіншіден, жоба барысында біз отандық және шетелдік ғылыми басылымдарда жалпы 10 ғылыми мақала жарияладық, оның 4-і Қазақстанда, 1-і АҚШ-та, 1-і Жапонияда және 4-і ҚХР-да шыққан (төмендегі қосымшаға қараңыз). Демек, біз осы еңбектеріміз арқылы Қазақстанның ғылыми потенциялын көрсеттік.

Не предусмотрен

Қарастырылмаған

история, источниковедение, архив, международные отношения

тарих, деректану, мұрағат құжаттары, халықаралық қатынастар

UDC indices
930.22
International classifier codes
03.20.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
казахо-цинские связ; лошадь; цин; территория; этнической; царь; архивные документы; этнические конфликты;
Key words in Kazakh
ҚАЗАҚ-ЦИН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСЫ; жылқы; цин; территория; этникалық; патша; мұрағат құжаттар; этникалық шайқастар;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Еженханулы Бахыт Тарих ғылымдарының докторы / профессор
Native executive in charge