The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследований – современные горные производства на этапе перехода к цифровой экономике.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – цифрлық экономикаға көшу кезеңіндегі заманауи тау-кен өндірісі.

Aim of work (in Russian) : Цель Программы – технологическая модернизация горных производств, на основе предлагаемых геотехнологий, специализированного оборудования и систем управления в увязке с задачами цифровизации и нормативного обеспечения процессов недропользования, их апробация и внедрение на действующих горных предприятиях для повышения устойчивости и эффективности их работы.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеу тақырыбы – ұсынылатын геотехнологиялар, мамандандырылған жабдықтар мен басқару жүйелері негізінде, жер қойнауын пайдалану процестерін цифрландыру және нормативтік қамтамасыз ету міндеттерімен ұштастыра отырып, тау-кен өндірістерін технологиялық жаңғырту, олардың жұмысының орнықтылығы мен тиімділігін арттыру үшін оларды байқаудан өткізу және жұмыс істеп тұрған тау-кен кәсіпорындарында енгізу.

Методы исследования (на русском) : Для достижения поставленной цели Программы и решения ее задач использовался комплексный подход с использованием современных научных методов и методик.

Методы исследования (на казахском) : Бағдарламаның қойылған мақсатына қол жеткізу және оның міндеттерін шешу үшін заманани ғылыми әдістер мен тәсілдерді пайдалана отырып, кешенді тәсіл қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Основные результаты реализации Программы включают разработку новых геотехнологий, специализированного горного оборудования, систем управления, а также связанных с ними технических и организационных решений, направленных на цифровую трансформацию горных производств. Новизна полученных результатов подтверждается отсутствием их прямых аналогов в специальной литературе и на практике.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бағдарламаны іске асырудың негізгі нәтижелері жаңа геотехнологияларды, мамандандырылған тау-кен жабдығын, басқару жүйелерін, сондай-ақ тау-кен өндірістерін цифрлық трансформациялауға бағытталған техникалық және ұйымдастырушылық шешімдерді әзірлеуді қамтиды. Алынған нәтижелердің жаңалығы олардың арнайы әдебиеттерде және практикада тікелей аналогтарының жоқтығымен расталады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Экономический и социальный эффекты от внедрения разработанных систем, технологий и оборудования заключаются в снижении рисков, связанных с укреплением промышленной безопасности действующих горных производств, расширении минерально-сырьевой базы предприятий, рациональном использовании недр, экономии природных и производственных ресурсов в процессе разработки месторождений твердых полезных ископаемых и т.д. Так, только на одном горном предприятии, на основе разработанных рекомендаций по оптимизации принимаемых решений можно получить экономический эффект от 3-5 до 10 % неоптимизированной прибыли. Получение максимального эффекта возможно при полномасштабной реализации рекомендаций, разработанных в ходе исследования, а его размер оценивается, как минимум, в 1-2% от стоимости валовой продукции, генерируемой в сфере недропользования.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Әзірленген жүйелерді, технологиялар мен жабдықтарды енгізуден болатын экономикалық және әлеуметтік әсерлер жұмыс істеп тұрған тау-кен өндірістерінің өнеркәсіптік қауіпсіздігін нығайтуға, кәсіпорындардың минералдық-шикізат базасын кеңейтуге, жер қойнауын ұтымды пайдалануға, қатты пайдалы қазбалардың кен орындарын әзірлеу процесінде табиғи және өндірістік ресурстарды үнемдеуге және т. б. байланысты тәуекелдерді төмендетуден тұрады. Осылайша, тек бір тау-кен кәсіпорнында қабылданған шешімдерді оңтайландыру бойынша әзірленген ұсыныстар негізінде оңтайландырылмаған пайданың 3-5-тен 10% - на дейін экономикалық нәтиже алуға болады. Барынша жоғары нәтиже алу зерттеу барысында әзірленген ұсынымдарды толық ауқымды іске асыру кезінде мүмкін болады, ал оның мөлшері жер қойнауын пайдалану саласында генерацияланатын жалпы өнім құнының кемінде 1-2% - ына бағаланады.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследований по 5 направлениям апробированы и рекомендованы к полупромышленным испытаниям на горнодобывающих предприятиях Казахстана. Одна разработка находится на стадии внедрения. Разработаны и согласованы с действующими рудниками три технологических регламента. Полученные к настоящему времени и ожидаемые результаты внедрения подтверждают практическую значимость выполненной работы и целесообразность расширения сферы их практического применения для решения проблем научного обеспечения безопасной и эффективной работы горных предприятий.

Level of implementation (in Kazakh) : 5 бағыт бойынша зерттеу нәтижелері сынақтан өткізілді және Қазақстанның тау-кен өндіру кәсіпорындарында жартылай өнеркәсіптік сынақтарға ұсынылды. Бір зерттеме енгізу сатысында. Жұмыс істеп тұрған кеніштермен үш технологиялық регламент әзірленді және келісілді. Осы уақытқа дейін алынған және іске асырудан күтілетін нәтижелер орындалған жұмыстың практикалық маңыздылығын және тау-кен кәсіпорындарының қауіпсіз және тиімді жұмысын ғылыми қамтамасыз ету проблемаларын шешу үшін оларды практикалық қолдану аясын кеңейтудің орындылығын растайды.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сфера применения полученных результатов - горнодобывающие предприятия, разрабатывающие месторождения твердых полезных ископаемых производства.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелерді қолдану саласы - қатты пайдалы қазбаларының кен орындарын игеретін тау-кен өндіру кәсіпорындары.