The object of research, development or design (in Russian) : ель Шренка, короед, энтомофаг

The object of research, development or design (in Kazakh) : Шренка шыршасы, қабықжегі, энтомофаг

Aim of work (in Russian) : Выявить видовой состав короедов (Scolytinae) на эндемике ели Шренка, определить роль энтомофагов в регуляции численности короедов (Scolytinae).

Aim of work (in Kazakh) : Тянь – шань шыршасының ксилофаг-бунақденелілері қабықжегілердің (Scolytinae) түр құрамы, олардың бунақденелілерін анықтау, энтомофагтардың дің зиянкестері қабықжегілерінің ( Scolytinae) санын реттеудегі рөлі.

Методы исследования (на русском) : При проведении исследований руководствовались общепринятыми методами в защите растений, лесной энтомологии и лесопатологических обследований.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу барысында орман энтомологиясы және орманпатологиялық жалпы қолданыстағы әдістерге пайдаланылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведены лесопатологические обследования в 6 - ти ущельях Заилийского Алатау. В 2018-2020 гг из семейства короедов (Scolytinae) встречались - 17 видов, самым встречаемый из этих видов был короед Гаузера (Ips hauseri Reitt). В целом биологические особенности развития жуков короедов в 2019-2020 году было на 7-12 дней позже по сравнению с 2018 годом, что связано с весенними погодными условиями, вызванными затяжными осадками в мае и июне месяце, что способствовало задержки развитию вредителей. В регуляции численности короедов, важное значение имеют энтомофаги. В 2018-2020 гг были зарегистрированны 30 энтомофаги из отряда жесткокрылых (Coleoptera), двухкрылых (Diptera), перепончатокрылых (Hymenoptera) и из отряда полужесткокрылых (Hemiptera). В период наших исследований найден хищник из отряда полужесткокрылых (Hemiptera) клоп крошка – Scoloposcelis pulchella Zetterstedt который в Казахстане ранее не был отмечен.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Іле Алатауының 6 шатқалында орман патологиялық зерттеулер жүргізілді. 2018-2020 жылдары қабықжегілер тұқымдасынан (Scolytidae) 17 түрі кездесіп, осы түрлердің ішіндегі ең басымдылық танытқан түрі Гаузер қабығы жегісі (Ips hauseri Reitt) болды. Жалпы алғанда, 2019-2020 жылдардағы мамыр және маусым айларында ұзаққа созылған көктемгі ауа-райы жағдайларына байланысты қабықжегі қоңыздарының биологиялық ерекшеліктері 2018 жылмен салыстырғанда 7-12 күнге кеш болды, бұл зиянкестердің дамуына кедергі келтірді. Қабықжегі қоңыздарының санын реттеуде энтомофагтардың маңызы зор. 2018-2020 жылдары қабықжегілердің энтомофагтарының қаттықанаттылар (Coleoptera), қосқанаттылар (Diptera), жарғаққанаттылар (Hymenoptera), жартылай қатты қанаттылардан (Hemiptera) отрядтарынан 30 түрі тіркелді. Біздің зерттеулерімізде жартылайқаттықанаттылар (Hemiptera) отрядынан бұрын Қазақстанда бұрын кездеспеген жыртқыш қандала Scoloposcelis pulchella Zetterstedt анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В результате проекта, предоставлены видовой состав короедов, и их энтомофаги для дальнейшего применения в регуляции короедов, где будет экономически эффективным с экологической и экономической точки зрения.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба нәтижесінде, алдағы уақытта кабықжегілердің санын реттеу үшін қабықжегілердің түр құрамы және олардың энтомофагтары келтірілген, ол өз кезегінде экологиялық және экономикалық тұрғыдан тиімді болады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : лесная энтомология, защита растений, лесозащита

Field of application (in Kazakh) : орман энтомологиясы, өсімдік қорғау, орман қорғау