The object of research, development or design (in Russian) : Гибриды, селекционные семьи семечковых, косточковых, ягодных культур и винограда.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Будан, дәнді дақылдарының селекциялық тобы, сүйекті дақылдары, жидек дақылдары болып табылады

Aim of work (in Russian) : Создание конкурентоспособных сортов плодовых, ягодных культур и винограда с комплексом ценных качеств для высокопродуктивных насаждений интенсивного типа с совершенствованием биотехнологического регламента клональногомикроразмножения на основе программного обеспечения.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламалық қамтамасыз ету негізінде клоналдық микрокөбейту биотехнологиялық реттеуді жетілдіру арқылы қарқынды түрдегі жоғары өнімді екпелер үшін бағалы қасиетті жиынтығы бар жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің бәсекеге қабілетті сорттарын құру.

Методы исследования (на русском) : Изучение гибридного фонда плодовых, ягодных культур и винограда проводится согласно общепринятой в странах СНГ «Методике селекции плодовых и ягодных культур» (г. Орел, 1999г.), «Изучение сортов винограда» (Лазаревский А.И.,1963), «Методические указания по селекции винограда»(Ереван,1974). Математическая обработка данных проводились по «Методике полевого опыта» (Доспехов Б.А., 1985).

Методы исследования (на казахском) : Жеміс - жидек және жүзім буданы қорларын зерттеу, әдетте, ТМД елдерінде жалпы қабылданған «Жеміс және жидек дақылдарын зерттеу әдістері» (Орел қ, 1999ж.), «Жүзім сорттарын зерттеу» (Лазаревский А.И.,1963), «Жүзімнің селекциясын зерттеу әдістері көрсетілімі» (Ереван,1974) әдістемелердің қолдануымен жүргізілді. Математикалық өңдеулер «Дала тәжірибелер әдістемелері» (Доспехов Б.А., 1985) әдістемесі бойынша жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В 2020 году проведена гибридизация в обьеме 39 комбинаций скрещивания, в первичное сортоизучение передано 16 элитных гибридов. Определились сорта обладающие комплексной среднеустойчивостью к группе заболеваний: Максат, Даналык, Жаркын. Устойчивость сорта во многом зависит от погодно-климатических, агротехнических условий и водно-питательного режима. Подготовлены документы и переданы на Государственное сортоиспытание 2 сорта: яблоня Асыл-Айым (Селекционный номер 97-4-5), смородина Інжу-Маржан (Селекционный номер С-2-4) и виноград Бақбарыс (селекционный номер - KI-9/19). В 2020 году подана 3 заявки для получение патента на селекционное достижение яблоня домашняя «Нурсат», смородина черная «Раяна», виноград «Лидок». Разработан дизайн экспериментов по технологии клонального микроразмножения винограда с применением IT – технологий.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2020 жылы зерттеу жұмыстар нәтижесінде жеміс- жидек дақылдары мен жүзімнің ата-аналары таңдалынып 39 қиылыстыру будандары жүргізілді, гибридті қорды зерттеу нәтижесінде алғашқы сортты зерттеуге 16 элиталық будандары берілді. Кешенді аурулар тобына орташа төзімділікке ие сұрыптар анықталды олар: Мақсат, Даналық, Жарқын. Сұрыптардың төзімділігі көбінесе ауа-райына, агротехникалық жағдайларға және су-қоректік режимге байланысты. Мемлекеттік сорт зерттеу мекемесіне жеміс, жидек дақылдары мен жүзімнің 3 сорттары: алманың Асыл-Айым, қарақаттың Інжу-Маржан және жүзімнің Бақбарыс сорттарының құжаттары дайындалды және өткізілді, «Нурсат» үй алмасы, «Раяна» қара қарақат, «Лидок» жүзімі селекциялық жетістікке патент алу үшін 3 өтінім берілді. IT – технологияларды қолдана отырып, жүзімді клональды микро көбейту технологиясы бойынша эксперименттердің дизайны жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Расчет экономической эффективности показал, что выделившиеся новые гибриды винограда за счет более высокого урожая могут приносить доход по урожайности на 40% больше.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Экономикалық тиімділікті есептеу көрсеткендей, жоғары өнімділікке байланысты жаңа жүзім будандары кірістілік бойынша 40% - ға көп кіріс әкелуі мүмкін.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – Перспективные сорта и гибридные формы винограда (150 черенков) переданы в региональный филиал «Сарыагаш» и ТОО «Сарыагаш жер сиы» с. Жемисти, Сарыагашского р-на, Туркестанской области.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу дәрежесі – болашағы зор жүзім сорттары мен гибрид түрлері (150 қалемше) Түркістан облысының Сарыағаш ауданы Жемисти ауылы «Сарыагаш» аймақтық филиалына және «Сарыагаш жер сиы» ЖШС берілді.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Плодоводство, виноградарство, биотехнология

Field of application (in Kazakh) : Жеміс, жүзім шарушылығы, биотехнология.