The object of research, development or design (in Russian) : впервые в качестве объекта исследования отобраны растения рода гречишных (Polygonaceae) , березовых Betulaceae и кипрейных (Onagraceae): Calligonum (жузгун), Barbarea vulgaris R.BR ( сурепка), Circaea lutetiana L. (двулепестник), Chamanerion latifolium (L.) Th.Fr.et Lange (кепрей широколистный), Betula pendula Roth (Береза повислая).

The object of research, development or design (in Kazakh) : алғаш рет зерттеу нысандары ретінде Polygonaceae, Betulaceae мен Onagraceae тұқымдастарына жататын Calligonum (жүзгін), Barbarea vulgaris R.BR (қышабас), Circaea lutetiana L. (Париж цирцеясы), Chamanerion latifolium (L.) Th.Fr.et Lange (жалпақ жапырақты күреңот), Betula pendula Roth (салпыншақ қайың) текті өсімдіктер іріктеліп алынды.

Aim of work (in Russian) : осуществление работ по разработке лекарственных препаратов для коррекции хронических диффузных заболеваний печени на основе индивидуальных растительных субстанций.

Aim of work (in Kazakh) : жеке өсімдік субстанциялары негізінде созылмалы диффузды бауыр ауруларын түзетуге арналған дәрілік препараттарды әзірлеу бойынша жұмыстарды жүзеге асыру.

Методы исследования (на русском) : Общепринятые методики, приведенные в Государственной Фармакопее СССР XI издания и в Государственной Фармакопее РК. Приборы: ВЭЖХ Agilent 1200 (Agilent Technologies, США), оснащенной детектором с диодной матрицей и колонкой Zorbax RX C18 5 мкм, 3,0x150 мм (PN 883967-302); спектрофотометр Cary-50 (Австралия); Фурье-ИК спектрометр; метод DSC (дифференциальная сканирующая калориметрия), световой микроскоп Olympus CX-41.

Методы исследования (на казахском) : КСРО мемлекеттік фармакопеясының XI басылымы мен ҚР мемлекеттік фармакопеясы ұсынған жалпы қабылданған әдістер. Құралдар: «Agilent 1200» сериясындағы диодты матрицалы детектор және Zorbax RX C18 5 мкм, 3,0x150 мм (PN 883967-302) колонкамен жабдықталған ЖЭСХ (АҚШ, Agilent Technologies); спектрофотометр «Cary-50» (Австралия); «ATR-FTIR» спектроскопия (инфрақызыл диапазондағы толық шағылысқан фурье-түрлендіруі); «DSC» әдісі (дифференциалды сканерлеуші калориметрия); Фурье-ИҚ спектроскопия; «Olympus CX- 41» жарық микроскобы.

Obtained results and novelty (in Russian) : - создан супрамолекулярный комплекс бетулин:циклодекстрин, показавший выраженное гиполипидемическое и противовоспалительное действие; увеличивающий поглощение свободных радикалов и антиоксидантные свойства бетулина; - константа афинности комплекса сезамин:циклодекстрин составила 982,35 М-1, растворимость сезамина увеличилась в 10 раз, по биохимическим исследованиям сыворотки крови и печени показал гепатопротективный эффект; - комплексация субстанции жузгуна с обоими типами производных циклодекстрина показало, что растворимость субстанции выше и оказывает наиболее выраженный эффект стимуляции фагоцитарной активности в условиях иммунодефицита процессов фагоцитоза, что указывает на иммуномодулирующий и иммуностимулирующий эффекты.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - бетулин:циклодекстрин супрамолекулалық комплексі алынды; комплекс айқын гиполипидемиялық және қабынуға қарсы әсер көрсетті; радикалдардың сіңірілуі мен бетулиннің антиоксиданттық қасиеттерін айтарлықтай арттырды; - сезамин:циклодекстрин комплексінің аффиндік константасы 982,35 М-1 болып, сезаминнің ерігіштігі 10 есе артты; қан сарысуы мен бауырдың биохимиялық зерттеулері гепатопротекторлық әсерінің бар екенін көрсетті; - жүзгін субстанциясын циклодекстрин туындыларының екі түрімен комплекстеу нәтижесінде түзілген комплекстерге қарағанда субстанцияның ерігіштігі жоғары болды және фагоцитоз процестерінің иммунитет тапшылығы жағдайында фагоцитарлық белсенділікті күшейтетін әсері айқын көрініп, оның иммуномодуляторлық және иммуностимуляторлық әсері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : научная значимость проведенных исследований заключается в разработке эффективных методов комплексирования индивидуальных субстанций с циклодекстринами; практическая значимость – - в создании эффективного супрамолекулярного комплекса бетулина и HPβCD, имеющего растворимость в три раза выше субстанции бетулина и более выраженный гепатопротективный эффект; - в создании эффективного комплекса сезамина, растворимость которого в 10 раз выше исходной субстанции, с преимущественным гепатопротекторным действием нанокомплекса сезамина, повышением её биодоступности; - в выраженном иммуномодулирующем и иммуностимулирующем эффектах этилацетатной фракции жузгуна с выраженным антиоксидантным действием.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жүргізілген зерттеулердің ғылыми маңыздылығы циклодекстриндермен жеке субстанцияларды комплектеудің тиімді әдістерін әзірлеу болып табылады; практикалық маңыздылығы – -бетулин субстанциясына қарағанда ерігіштігі үш есе жоғары және гепатопротекторлық әсері неғұрлым басым болатын бетулин:HPβCD супрамолекулалық комплексін құру; -бастапқы субстанцияға қарағанда 10 есе жақсы еритін, гепатопротекторлық әсері басымырақ, биожетімділігі жоғары болып келетін сезаминнің нанокомплексін құру; -айқын антиоксиданттық әсері бар жүзгіннің этилацетатты фракциясының иммуномодуляторлық және иммуностимуляторлық әсерінің басымдығы болып табылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Создан эффективный супрамолекулярный комплекса бетулина и HPβCD, имеющий растворимость в три раза выше субстанции бетулина и более выраженный гепатопротективный эффект. Создан эффективный комплекс сезамина, растворимость которого в 10 раз выше исходной субстанции, с преимущественным гепатопротекторным действием нанокомплекса сезамина, повышением её биодоступности.

Efficiency (in Kazakh) : Бетулин мен HPβCD тиімді супрамолекулалық кешені құрылды, ол ерігіштігі бетулин затына қарағанда үш есе жоғары және гепатопротекторлық әсері айқынырақ. Ерітінділігі бастапқы заттан 10 есе жоғары, гепатопротекторлық әсері басым сесаминнің тиімді кешені құрылды. биожетімділігін жоғарылататын сесамин нанокомплексі

Field of application (in Russian) : надёжные средства для лечения фиброза печени в исходе алкогольного и неалкогольного стеатогепатитов найдут применение как конкурентоспособные нанопрепараты для лечения патологии печени с применением субстанций из постоянно возобновляемых природных ресурсов.

Field of application (in Kazakh) : алкогольді және алкогольсіз стеатогепатит нәтижесінде туындаған бауыр фиброзын емдеуге арналған сенімді дәрілік заттар қалпына келетін табиғи ресурстар субстанцияларын қолдану арқылы алынатын бауыр паталогиясын емдеу үшін бәсекеге қабілетті нанопрепараттар ретінде қолданыс табады.