The object of research, development or design (in Russian) : Нормативные и методические документы для экологических, гигиенических и медицинских обследований, оценки качества жизни и состояния здоровья населения в рамках мониторинга района аварийного падения ракет космического назначения (РКН) на казахстанские территории.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ғарыштық мақсаттағы зымырандардың (ҒМЗ) Қазақстан жерлеріне апаттық құлау ауданына мониторинг жүргізу шеңберінде экологиялық, гигиеналық және медициналық зерттеулер жүргізудің, тұрғындардың өмір сапасы мен денсаулық жағдайына баға берудің нормативтік және әдістемелік құжаттары.

Aim of work (in Russian) : Разработка единого методологического подхода к осуществлению мониторинга в районе аварийного падения РКН, включая оценку и ликвидацию негативных аварийных последствий для окружающей среды, среды обитания, качества жизни и состояния здоровья жителей прилегающих населенных пунктов.

Aim of work (in Kazakh) : ҒМЗ апаттық құлау ауданына мониторинг жүргізудің бірыңғай әдіснамалық тәсілін әзірлеу, сонымен бірге іргелес елдімекендердің қоршаған ортасына, жергілікті тұрғындардың тіршілік ортасына, өмір сапасы мен жағдайына тигізетін ұзақ мерзімді салдарын зардаптарына баға беру.

Методы исследования (на русском) : Систематизация и анализ материалов в научно-технических отчетах, литературных и справочных данных.

Методы исследования (на казахском) : ГАЖ-технологияларын қолданумен жүйелік талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : По результатам обзора и анализа нормативно-методических документов и базы ГИС-геоданных РГП «НИЦ «Ғарыш-Экология» с результатами оперативных оценок аварийных ситуаций при падении МБР РС-20 (27 июля 2006 г. на территории Кызылординской области), РН «Протон-М» (6 сентября 2007 г. в Карагандинской области) и РН «Протон-М» (2 июля 2013 г. на космодроме Байконур) разработан проект методических рекомендаций для комплексной оценки и ликвидации негативных последствий аварийных пусков РКН на окружающую среду и здоровье населения. Документ содержит детальные схемы и алгоритмы экологических, гигиенических и медицинских обследований, а также перечень реабилитационных мероприятий, с учетом особенностей природных условий, специфики поставарийной ситуации и риска психоэмоционального воздействия на здоровье населения. Новизна этапов НИР заключается в создании единого методического подхода к осуществлению экологического и социально-гигиенического мониторинга в районе аварийного падения РКН, включая комплексную оценку последствий аварийных падений РН для окружающей среды и здоровья населения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : «Ғарыш-Экология» ҒЗО» РМК-дағы РС-20 ҚБЗ (2006 ж. 27 шілдеде Қызылорда облысының аумағында), «Протон-М» ЗТ (2007 ж. 6 қыркүйекте Қарағанды облысында) және «Протон-М» ЗТ (2013 ж. 2 шілдеде Байқоңыр ғарыш айлағында) құлауы кезіндегі апаттық жағдайларға жедел баға беру нәтижелерімен бірге нормативтік-әдістемелік құжаттар мен ГАЖ-геодеректер қорын шолу мен талдау нәтижелері бойынша ҒМЗ апаттық ұшырылымдарының қоршаған орта мен халықтың денсаулығына тигізетін жағымсыз әсерінің зардаптарына кешенді баға беру және жою бойынша әдістемелік ұсыныстар жобасы әзірленді. Құжатта экологиялық, гигиеналық және медициналық зерттеулердің толық сұлбалары мен алгоритмдері, сондай-ақ табиғи жағдайлардың ерекшелігін, апаттан кейінгі жағдайдың ерекшелігін және халықтың денсаулығына психоэмоциялық тұрғыдан әсер ету тәуекелін ескерумен оңалту шараларының тізбесі қамтылған. ҒЗЖ орындалған кезеңдерінің жаңалығы ҒМЗ апаттық құлау ауданындағы қоршаған ортаның күйіне баға беруге, іргелес елдімекендердегі тіршілік ортасына гигиеналық баға беруге, жергілікті халықтың өмір сапасы мен денсаулық күйіне психоэмоциялық фактордың әсерін, сондай-ақ экожүйелердің техногендік бүліну салдарының индикаторлық көрсеткіштерін ескерумен жүйеге келтіруге және жедел баға берудің (ЗТ апаттық құлауынан кейінгі бастапқы фазада) бірыңғай әдістемелік тұрғысын құруға негізделген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Рекомендации по внедрению результатов НИР. Проект методических рекомендаций предназначен для комплексного мониторинга экологического состояния района аварийного падения РКН, гигиенической и медицинской ситуации на прилегающих территориях, с целью полной и достоверной оценки отдаленных аварийных последствий, а также своевременной и эффективной их ликвидации.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : ҒЗЖ нәтижелерін ендіру бойынша ұсынымдар. ҒМЗ апаттық құлауының қоршаған орта мен халықтың денсаулығына тигізетін әсерінің салдарына кешенді баға берудің әдістемелік тұрғылар жобасы апаттық жағдайға уақытында және шүбәсіз баға беру және апаттың зардаптарын тиімді жою мақсатында экологиялық мониторинг жүйесінде практика жүзіндегі қолдануға арнап ұсынылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Космическая деятельность, экология, медицина.

Field of application (in Kazakh) : Ғарыш қызметі, экология, медицина.