The object of research, development or design (in Russian) : Объект исследования – образцы графитовой матрицы и прототипа топлива реактора ВТГР.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - графит матрицасының үлгілері және ЖТГР реакторының прототиптік отыны.

Aim of work (in Russian) : Целью исследования является экспериментальное определение особенностей коррозии графитов и макетов топлива (SiC покрытий) ВТГР в рабочей среде (атмосфере гелия) с предельными, допустимыми при нормальной работе, концентрациями паров воды, кислорода и оксидов углерода при температурах 1170-1370 K в ходе длительных испытаний, разбитых на периоды, примерно соответствующие длительности одной рабочей кампании ВТГР (20-24 дня).

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеудің мақсаты ұзақ уақыттық сынақтар кезінде 1170-1370 К температурада қалыпты жұмыс кезінде рұқсат етілген су буының, оттегінің және көміртегі оксидтерінің шекті концентрациясы бар жұмыс ортасында (гелий атмосферасындағы) ЖТГР графиттарының және SiC жабындарының коррозиялық сипаттамаларын эксперименталды түрде анықтау болып табылады. ЖТГР (20-24 күн) бір жұмыс науқанының ұзақтығына сәйкес кезеңдерге бөлінеді.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования – натурные испытания, компьютерное моделирование, газовый масс-анализ, оптическая и электронная микроскопия.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері – шынайы сынақтар, компьютерлік моделдеу, газ массасын талдау, оптикалық және электрондық микроскопия.

Obtained results and novelty (in Russian) : Получены уникальные данные по скорости коррозии реакторного графита ВТГР четырех производителей при долговременных испытаниях. Разработана модель, описывающая высокотемпературные коррозионные процессы разрушения материалов ВТГР в емкостях с инертным газом-носителем в присутствии химически активных газов (пары воды, кислород, оксиды углерода и водород). Новизна исследований – новые экспериментальные данные о коррозии SiC-покрытия и графита макетов топлива в условиях нормальной продолжительной работы ВТГР; модель, описывающая процесс развития во времени скорости коррозии графита и SiC-покрытия топлива.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ұзақ мерзімді сынақтар кезінде төрт өндірушінің ЖТГР реакторлық графитінің коррозия жылдамдығы бойынша бірегей деректер алынды. Химиялық белсенді газдардың (су буы, оттегі, көміртегі оксидтері және сутегі) қатысуымен инертті тасымалдаушы газы бар контейнерлердегі ЖТГР материалдарының жоғары температуралық коррозиялық процестерін сипаттайтын модель жасалды. Зерттеудің жаңалығы – ЖТГР қалыпты ұзақ жұмыс жағдайында SiC-жабынының және графит отын макеттерінің коррозиясы туралы жаңа эксперименттік деректер; графит пен SiC-отын жабынының коррозия жылдамдығының уақыт бойынша даму процесін сипаттайтын модель.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Результаты проекта будут востребованы как производителями для улучшения антикоррозионных свойств графитов, так и при эксплуатации реактора.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба нәтижелері өндірушілермен графиттің антикоррозиялық қасиеттерін жақсарту үшін, сонымен қатар реакторды пайдалану барысында да қолданылуы мүмкін.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения – конструкционные материалы для АЭС, газовые ядерные реакторы, производство материалов АЗ ВТГР.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану аясы - атом электр станцияларына арналған құрылыс материалдары, газдық атом реакторлары, материалдарды өндіру AЗ ЖТГР.