The object of research, development or design (in Russian) : Синтетические регуляторы роста растений, относящиеся к классу элементо(N-,О-,S-,P- и/или F-)органических веществ и некоторым комплексам с ионами биогенных металлов.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Элементті (N-,О-,S-,P- мен/немесе P-)органикалық заттар класы мен кейбір биогенді металдар иондары бар кешендерге жататын синтетикалық өсімдіктер өсуін ынталандырғыштар.

Aim of work (in Russian) : Направленный дизайн превентивных средств и/или адаптогенов для растений в ряду элементоорганических систем.

Aim of work (in Kazakh) : Элементті органикалық жүйелер қатарынан өсімдіктер үшін первентивті заттар мен/немесе адаптогендердің бағытталған дизайны.

Методы исследования (на русском) : Подходы рационального конструирования элементо(N-,О-,S-,P- и/или F-)органической молекулы, регулирующих рост и развитие проростков трех сортов пшеницы Казахстанская-10, Северянка и Мирас .

Методы исследования (на казахском) : Қазақстандық-10, Северянка және Мирас үш бидай сорттарының өсімшелерінің өсуі мен дамуын реттейтін элементті (N-, O-, S-, P- мен/немесе F-)органикалық молекулаларын рационалды жобалау тәсілдері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработаны условия трехкомпонентного «one-pot» синтеза эфиров нафтилксантогената и ацетиленовых, тиоангидридов, феноксиалкиловых и алкиловых эфиров нафтиламинбисдитиокарбаминовой кислоты. Синтезированы новые пирролидин-1, индолин-1, иминодибензил-1 и этилпиперазин-1 карбодитиоаты натрия. Показано, что амины с пониженной нуклеофильностью атома азота (индолин и иминодибензил) с CS2 образуют продукты с выходом 43 и 31 %, тогда как пирролидин и этилпиперазин приводят к целевым молекулам с высоким (95% и 81%) выходом. Разработаны условия синтеза комплексов синтезированных карбодитиоатов с ионами Co2+, Mn2+, Zn2+ и Сu2+. Установлено, что ионы кобальта и марганца образуют комплексы с координационным числом 6, цинка и меди – 4. Выданы рекомендации для проведения расширенных полевых исследований кандидатов в превентивные средства и/или адаптогены для растений САВ-3, САВ-20 и САВ-23 как стимуляторы роста и развития пшеницы, а также как эффективные ингибиторы (САВ-14, САВ-15, САВ-27 и САВ-32).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нафтилксантогенат эфирлері мен нафтиламинбисдитиокарбамин қышқылының ацетилен, тиоангидридтер, феноксиалкил және алкил эфирлерін үш компонентті «one-pot» синтездеу жағдайлары жасалған. Жаңа пирролидин-1, индолин-1, иминодибензил-1 және этилпиперазин-1 натрий карбодитиаттары синтезделді. нуклеофильділігі төмен азот атомды аминдер (индолин және иминодибензил) CS2-мен 43 және 31% шығыммен өнімдер береді, ал пирролидин мен этилпиперазин жоғары шығыммен (95% және 81%) мақсатты молекулаларға әкеледі. Co2+, Mn2+, Zn2+ және Cu2+ иондарымен синтезделген карбодиотиаттар кешендерінің синтезделу жағдайлары жасалды. Кобальт пен марганец иондарының координациялық саны 6, мырыш пен мыс 4 болатын кешендер түзетіндігі анықталды. CAB-3, CAB-20 және CAB-23-ке бидайдың өсуі мен дамуының стимуляторлары, сондай-ақ (CAB-14, CAB-15, CAB-27 және CAB-32) тиімді ингибиторлар ретінде өсімдіктер үшін первентивті заттар мен/немесе адаптогендерге үміткерлерге кеңейтілген далалық зерттеулер жүргізу бойынша ұсыныстар берілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Новые гетеро(N-,S- и/или P-)органических системы и их металлокомплексы как стимуляторы роста растений, ретарданты и/или средства, усиливающие их защитные функции к природным и техногенным стрессовым ситуациям (адаптогены для растений).

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Табиғи және техногендік стресстік жағдайлардан (өсімдік адаптогендері) қорғаныш функцияларын күшейтетін жаңа гетеро (N-, S- және / немесе P-) органикалық жүйелер және олардың металл өсімдігінің өсу стимуляторы, ретартанты және/немесе агенттері.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Новые гетеро(N-,S- и/или P-)органических системы и их металлокомплексы могут найти применение как стимуляторы роста растений, ретарданты и/или средства, усиливающие их защитные функции к природным и техногенным стрессовым ситуациям (адаптогены для растений).

Field of application (in Kazakh) : Жаңа гетеро(N-, S- мен/немесе P-) органикалық жүйелер және олардың металл кешендерін өсімдіктердің табиғи және техногенді күйзелістік жағдайларға қарсы (өсімдіктер адапогендері) қорғаныш қызметін күшейтетін өсімдік өсімінің стимуляторлары, ретерданттары мен/немесе құралдар ретінде қолдануға болады.