The object of research, development or design (in Russian) : Биоматериалы

The object of research, development or design (in Kazakh) : Биоматериалдар

Aim of work (in Russian) : разработка технологий обработки донных отложений и зеленой биомассы озера Сорбулак и Обводного канала путем воздействия электронных и гамма-излучений, для получения новых продуктов и их использование, а также ила, флоры и фауны системы очистки и накапливающихся техногенных отходов для разработки технологий получения товаров народнохозяйственного назначения. Изучение компонентов материалов бассейнов сточных вод Алматинской очистной системы, их свойств, использования при получении композитных материалов многоцелевого назначения с учетом сезонных и динамических процессов.

Aim of work (in Kazakh) : Сорбұлақ өзені мен Айналма каналдың түптік қабаттары мен жасыл биомассасын өңдеу технологияларын электронды және гамма-сәуле шығару әсері жолымен жаңа өнімді жасап, оны пайдалану үшін, сонымен қатар халық шаруашылығында қолданылатын тауарларды алудың технологияларын әзірлеу үшін жинақталған техногенді қоқыстарды және флора мен фаунаның, лайдың тазалау жүйесін әзірлеу. Алматының тазарту жүйесіндегі ақпасу бассейндері материалдарының компоненттерін, мезгілдік және динамикалық үрдістерді пайдалану арқылы мақсатты бағытталған композитті материалдарды алу барысында олардың қасиеттерін зерттеу.

Методы исследования (на русском) : исследования на электронном ускорителе ЭЛУ-6, моделирование процессов на ЭВМ, метод электронно-стимулированной химико-биологической технологии получения биопродуктов, методика прогнозирования биотехнологических процессов, и разработка компьютерных моделей, комплексного исследования флоры и фауны. Для изучения жизнедеятельности флоры и фауны сточных вод будет использован комплексный подход, включающий моделирование биологических процессов на ЭВМ, качественную и количественную оценки влияния физических факторов (электронного, рентгеновского и электромагнитного воздействия) на процессы жизнедеятельности микроорганизмов, изменения их свойств и структуры с учетом сезонных закономерностей развития систем.

Методы исследования (на казахском) : ЭЛЖ-6 Электронды үдеткішінде зерттеу, ЭЕМ-де процестерді моделдеу, биоөнімдерді алудың электронды-стимуляцияланған химиялық-биологиялық технологиясы, биотехнологиялық процестерді болжау әдістемесі, және компьютерлік модельдерді әзірлеу, флора мен фаунаны кешенді зерттеу. Ағынды сулардың флорасы мен фаунасының тіршілігін зерттеу үшін ЭЕМ-де биологиялық процестерді моделдеуді, физикалық факторлардың (электрондық, рентгендік және электромагниттік әсер ету) микроорганизмдердің тіршілік ету процестеріне әсерін сапалық және сандық бағалауды, жүйелердің маусымдық даму заңдылықтарын ескере отырып, олардың қасиеттері мен құрылымын өзгертуді қамтитын кешенді тәсіл пайдаланылатын болады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен анализ сезонной динамики по накоплению материалов. Установлены закономерности изменения свойств и структуры природных и техногенных материалов с учетом облучения, рамановская спектроскопия, анатомические исследования и расшифровка микро и нано фотографий объектов. Получены опытные образцы новых материалов сложного состава многоцелевого назначения на основе представителей флоры, ила, различных компонентов и водной среды (образцы порошков тяжелых металлов, строительных материалов, нефтепродуктов, красителей, удобрений и т.д.).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Материалдарды жинақтау бойынша маусымдық динамикаға талдау жүргізілді. Сәулеленуді есепке ала отырып, табиғи және техногендік материалдардың қасиеттері мен құрылымының өзгеру заңдылықтары, рамандық спектроскопия, анатомиялық зерттеулер және объектілердің микро және нано фотосуреттерін ашып жазу белгіленген. Флора, ила, түрлі компоненттер және су ортасы өкілдерінің (ауыр металл ұнтақтарының, құрылыс материалдарының, мұнай өнімдерінің, бояғыштардың, тыңайтқыштардың және т.б. үлгілері) негізінде көп мақсатты мақсаттағы күрделі құрамдағы жаңа материалдардың тәжірибелік үлгілері алынды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В ряде биоматериалов обнаружена активизация деятельности микроорганизмов после гамма-облучения малыми дозами, что позволяет более эффективно проводить очистку водоемов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Бірқатар биоматериалдарда шағын мөлшермен гамма-сәулеленуден кейін микроорганизмдер қызметінің белсендірілуі анықталды, бұл су қоймаларын тазартуды неғұрлым тиімді жүргізуге мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : Высокая

Level of implementation (in Kazakh) : жоғары

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность проекта заключается в том, что предлагаемая (разработка) радиационно-биологическая комплексная технология использования сточных вод с помощью электронного, гамма облучения, электромагнитного воздействия позволит улучшить окружающую среду Казахстана. Результаты проведенных исследований имеют несомненный социальный и экономический интерес, т.к. дают возможность использовать предлагаемые подходы при решении проблем использования стоков промышленных предприятий, вод озер-накопителей, природных водоисточников в различных регионах РК и стран зарубежья для получения материалов многоцелевого назначения.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның экономикалық тиімділігі ұсынылған электронды, гамма- сәуле шығару, электромагнитті әсері арқылы ақпасуларды пайдаланудың радиациялық-биологиялық кешенді технология Қазақстанның қоршаған ортасын одан ары жақсартуға мүмкіндік береді. Зерттеу жұмысының нәтижелерінде мүлтіксіз әлеуметтік және экономикалық қызығушылығы бар, себебі мақсатты бағытталған материалдарды дайындап алу үшін шетелдің және ҚР-дың түрлі аймақтарында орналасқан табиғи су көздерінің, тоған су жинағыш әуіттердің, өндірістік кәсіпорындардың ақпасуларын пайдалу мәселесін шешуге ұсынылған тәсілдердің зор мүмкіндіктерімен шарттастырылады.

Field of application (in Russian) : Очистные сооружения РК.

Field of application (in Kazakh) : ҚР тазарту құрылыстары.