The object of research, development or design (in Russian) : коллекционные образцы сои

The object of research, development or design (in Kazakh) : қытайбұршақтың коллекциялық үлгілері

Aim of work (in Russian) : Изучение рабочей коллекции сои по признаку засухоустойчивости и создание ценного исходного материала данной культуры на основе применения методов традиционной селекции с современными методами физиологии, биохимии и молекулярного маркирования

Aim of work (in Kazakh) : Құрғақшылыққа төзімділік белгісі бойынша қытайбұршақтың жұмыс коллекциясын зерттеу және физиологияның, биохимияның, молекулярлық маркерлеудің заманауи әдістері мен дәстүрлі селекцияның әдістерін қолдану негізінде осы өсімдіктің құнды бастапқы материалын алу

Методы исследования (на русском) : полевые и лабораторные

Методы исследования (на казахском) : далалық және лабораториялық

Obtained results and novelty (in Russian) : Пополнена рабочая коллекция сои (Glicine max (L.) Merrill) новыми засухоустойчивыми образцами из ВИР им. Н.И. Вавилова. На основе комплексной оценки рабочей коллекции выделены генотипы сои с устойчивостью к засухе. Данные сорта рекомендуются для возделывания без орошения в Алматинской области. Проведены целенаправленные скрещивания и создан новый ценный исходный материал для селекции на засухоустойчивость. Передан на государственное испытание скороспелый и засухоустойчивый сорт сои «Северное сияние», предназначенный для северных регионов РК. Выделен ген–кандидат GmTEM1 Glyma.02g0999500, контролирующий признак засухоустойчивости сои и разработан сцепленный с ними молекулярный маркер GmTEM1. Данный маркер рекомендуется для практического использования в селекции сои для скрининга образцов по устойчивости к засухе. По результатам исследований опубликовано 10 научных статей и тезисов, 1 монография, 1 рекомендация.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қытайбұршақтың (Glicine max (L.) Merrill) жұмыс коллекциясы Н.В.Вавилов атындағы Бүкілресейлік өсімдіктер институтының құрғақшылыққа төзімді жаңа үлгілермен толықтырылды. Қытайбұршақтың жұмыс коллекциясын кешенді бағалау негізінде құрғақшылыққа төзімді генотиптер анықталды. Бұл сорттар Алматы облысы жағдайында суғарылмайтын аймақтарда өсіру үшін ұсынылады. Мақсатты түрде будандастыру жүргізілді және құрғақшылыққа төзімділік белгісі бар жаңа құнды бастапқы материал алынды. ҚР солтүстік өңірлеріне арналған ерте пісетін және құрғақшылыққа төзімді "Северное сияние" қытайбұршақ сорты мемлекеттік сынаққа берілді. Қытайбұршақтың құрғақшылыққа төзімділік белгісін бақылайтын GmTEM1 Glyma02g0999500 кандидат гені анықталды және онымен байланысқан GmTEM1 молекулалық маркері жасалынды. Бұл маркерді қытайбұршақ селекциясында құрғақшылыққа төзімділік белгісін анықтау үшін практикалық қолдануға ұсынылады. Зерттеу нәтижелері бойынша 11 ғылыми мақала мен тезис, 1 монография, 1 ұсыным жарияланған.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Создан и передан на государственное сортоиспытание засухоустойчивый и скороспелый сорт сои "Северное сияние". Выделены 7 засухоустойчивых сорт сои из коллекции.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қытайбұршақтың құрғақшылыққа төзімді және тез пісіп-жетілетін "Северное сияние" сорты алынып, мемлекеттік сортты сынау орталығына жіберілді. Қоллекциядан қытайбұршақтың құрғақшылыққа төзімді 7 сорттық үлгісі анықталды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : селекция сои

Field of application (in Kazakh) : қытайбұршақ селекциясы