The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является гены и генно-инженерные конструкции для генетической трансформации растений

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектісі - гендер және өсімдіктердің генетикалық трансформациясы үшін гендік-инженерлік құрылымдар.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является создание коллекции кодон-оптимизированных генов и генно-инженерных конструкций для получения новых линий растений устойчивых к биотическим и абиотическим факторам окружающей среды.

Aim of work (in Kazakh) : Жоба мақсаты – қоршаған ортаның абиотикалық және биотикалық факторларына төзімді жаңа өсімдік линияларын алу үшін кодон-оңтайландырылған гендер мен генді-инженерлік құрылымдар жасау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : В работе применены методы компьютерного анализа нуклеотидов и аминокислот, методы полимеразной цепной реакции, молекулярного клонирования.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста нуклеотидтер мен амин қышқылдарын компьютерлік талдау әдістері, полимеразды тізбекті реакция, молекулалық клондау әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : В данном проекте для получения новых линий культурных растений устойчивых к биотическим факторам окружающей среды создана коллекция генов и генно-инженерных конструкций. Проведен скрининг генов функциональных белков, транскрипционных регуляторов и сигнальных молекул, синтезированы гены, определены их нуклеотидные последовательности методом секвенирования. Синтезированы гены bZIP и PR1 с помощью химического синтеза, ЕР3 амплифицирован из кДНК арабидопсиса. Получены генно-инженерные конструкции pSRB-ЕР3, pSRB-bZIP и pSRB-PR1 кодирующие целевые гены, помещенные под контроль сильного конститутивного промотора убиквитин (Ubi) обеспечивающий экспрессию целевых генов в растениях, которые приводят к повышению устойчивости растений к биотическим факторам окружающей среды. Конструкции трансформированы в штаммы E. coli для наработки плазмидной ДНК. Экспрессионные вектора трансформированы в штамм A. tumefaciens для применения в агробактериальной трансформации растений. Таким образом, коллекция генно-инженерных векторов пополнена кодон-оптимизированными генами, рекомбинантными генно-инженерными конструкциями и содержащими их штаммами для транзиентной экспрессии в растениях N. benthamiana, также 7 генами, кодирующие устойчивость растений к биотическим и абиотическим факторам среды, и 7 рекомбинантными генно-инженерными конструкциями, и содержащими их штаммами E.сoli и A.tumefaciens.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Бұл жобада қоршаған ортаның биотикалық факторларына төзімді мәдени өсімдіктердің жаңа линияларын алу үшін гендер мен гендік-инженерлік құрылымдар коллекциясы құрылды. Функционалды ақуыздарың гендерінің, транскрипциялық реттегіштердің және сигналдық молекулалардың скринингі жүргізілді, гендер синтезделді, олардың нуклеотидтік реттілігі секвенирлеу әдісімен анықталды. bZIP және PR1 гендері химиялық синтез көмегімен синтезделді, арабидопсис кДНҚ-дан ЕР3 амплификацияланды. Өсімдіктердің қоршаған ортаның биотикалық факторларына төзімділігін арттыру үшін мақсатты гендерінің экспрессиясын қамтамасыз ететін күшті конститутивті промотор убиквитин (Ubi) бақылауындағы мақсатты гендерін кодтайтын pSRB-ЕР3, pSRB-bZIP және pSRB-PR1 гендік-инженерлік құрылымдар алынды. Құрылымдар плазмидалық ДНҚ алу үшін E.coli штаммына трансформацияланды. Экспрессия векторлары өсімдіктің агробактерия трансформациясында қолдану үшін A.tumefaciens штаммына трансформацияланды. Осылайша, гендік-инженерлік векторлар коллекциясы кодон-оңтайландырылған гендермен, рекомбинантты гендік-инженерлік құрылымдармен және N.benthamiana өсімдіктеріндегі транзитті экспрессия үшін олардың штамдарымен, сонымен қатар өсімдіктердің биотикалық және абиотикалық факторларға төзімділігін кодтайтын 7 генмен және құрамында E.сoli, A.tumefaciens штаммдары бар 7 рекомбинантты гендік-инженерлік құрылымдармен толықтырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные и технико-экономические показатели результатов заключается в создании коллекции генов и генно-инженерных конструкций для получения новых линий растений устойчивых к биотическим и абиотическим факторам окружающей среды.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеулердің негізгі технологиялық және техникалық пайдалану сипаттары –қоршаған ортаның биотикалық және абиотикалық факторларына төзімді өсімдіктердің жаңа линияларын алуға гендер коллекциясын және генді-инженерлік конструкциялар жасауда.

Level of implementation (in Russian) : Cтепень внедрения – результаты исследования, в частности, и генно-инженерные конструкциимогут быть применены в создании новых линий растений устойчивых к биотическим и абиотическим факторам окружающей среды.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу дәрежесі – зерттеу нәтижелері, атап айтқанда, генді-инженерлік конструкциялар қоршаған ортаның биотикалық және абиотикалық факторларына төзімді өсімдіктердің жаңа линияларын жасауда қолданылуға мүмкіндігі бар.

Efficiency (in Russian) : Эффективность - выполнение данного проекта позволит создать платформу для создания новых линий растений устойчивых к биотическим и абиотическим факторам окружающей среды.

Efficiency (in Kazakh) : Тиімділік - жобаны орындау қоршаған ортаның биотикалық және абиотикалық факторларына төзімді өсімдіктердің жаңа линияларын жасау үшін платформа құруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : биотехнология

Field of application (in Kazakh) : биотехнология